Bode Plot, Gain Margin and Phase Margin (Plus Diagrams) بۆ دیاگرامەکان) مارجینی ڕووبەش و مارجینی درێژایی و نموداری Bode

چیە بودە پلاتە

بودە پلاتە یەکێکە لە وێنەکانی زۆر بەکاردێت لە ئینجینیاری سیستەمە ڕێگەدا بۆ دەقەکەی تایبەتی یەکەی کۆنتراڵی. بودە پلاتە ڕێزی فریکانسی سیستەمەکە بە دوو وێنە هاتووە - پلاتە ماددەی بودە (کە ماددەی بە دەسیبلی نیشان دەدرێت) و پلاتە فازی بودە (کە شێوازە فازییەکە بە درجە دەردەکەوێت).

بودە پلاتەکان لە ١٩٣٠دا لەلایەن هەندریک وید بودە داواکرا کە لە بەل لابسدا لە ئامەریکا کار دەکرد. هەرچەند بودە پلاتەکان ڕێگەیەکی سادەیان دەدەن بۆ لێکدانی تایبەتی یەکەی کۆنتراڵی، بەڵام دەتوانن کار نکەن بە فانکشنەکانی کە لە راستەوەی ڕووبەرەکەی یەکەی دەورەکەدا دەبێت (ناوەنجامی نایقست).

فێربkirin مارجینی ماددە و مارجینی فاز گرنگە بۆ فێربkirin بودە پلاتەکان. ئەمانە لە خوارەوە پێناسە دەکرێن.

مارجینی ماددە

هەرچەندە مارجینی ماددە (GM) زیاتر بێت، هەروەها تایبەتی یەکەی کۆنتراڵی زیاتر دەبێت. مارجینی ماددە دەگەڕێتەوە بە چەندییەکی ماددە کە دەتوانرێت زیاد بکرێت یان کەم بکرێت بە شێوازێکی نەبێت یەکەی کۆنتراڵی بە هەڵە بێت. ئەمە زۆرجار بە دەسیبلی نیشان دەدرێت.

ماوەکەی ماددە زۆرجار دەتوانرێت بەڕێز لە بودە پلاتەکە (وەکو لە وێنەکەی سەرەوە دەیەوێت). ئەمە دەکرێت بە دابەشکردنی ڕێکەوتی یەکەم لە نێوان کەرتە ماددە (لە پلاتە ماددەی بودە) و محوری x لە فریکانسێکدا کە پلاتە فازی بودە = ١٨٠°. ئەم خاڵە دەنێمە فریکانسی گۆشە کەمتەوە.

گرنگە بزانیت کە مارجینی ماددە و ماددە یەکسان نین. لە ڕاستیدا، مارجینی ماددە چەپەکەی ماددە (بە دەسیبلی، dB) دەبێت. ئەمە هەروەها هێمایەک دەکات کاتێک پێکهاتی مارجینی ماددە ببینەوە.

پێکهاتی مارجینی ماددە

پێکهاتی مارجینی ماددە (GM) دەتوانرێت بە شێوازێک بە دابەشکرێت:

کە G یەکێکە لە ماددە. ئەمە (بە دەسیبلی) دەخوێنرێت لە محوری یەکەم لە پلاتە ماددەکە لە فریکانسی گۆشە کەمتەوە.

لە نموونەکەی ماوەکە لە وێنەکەی سەرەوە، ماددە (G) ٢٠ دەبێت. بەکاردێت لەگەڵ پێکهاتی گشتی مارجینی ماددە، مارجینی ماددە دەبێت ٠ – ٢٠ dB = -٢٠ dB (ناپایدار).

مارجینی فاز

هەرچەندە مارجینی فاز (PM) زیاتر بێت، هەروەها تایبەتی یەکەی کۆنتراڵی زیاتر دەبێت. مارجینی فاز دەگەڕێتەوە بە چەندییەکی فاز کە دەتوانرێت زیاد بکرێت یان کەم بکرێت بە شێوازێکی نەبێت یەکەی کۆنتراڵی بە هەڵە بێت. ئەمە زۆرجار بە درجە دەردەکەوێت.

ماوەکەی فاز زۆرجار دەتوانرێت بەڕێز لە بودە پلاتەکە (وەکو لە وێنەکەی سەرەوە دەیەوێت). ئەمە دەکرێت بە دابەشکردنی ڕێکەوتی یەکەم لە نێوان کەرتە فاز (لە پلاتە فازی بودە) و محوری x لە فریکانسێکدا کە پلاتە ماددەی بودە = ٠ dB. ئەم خاڵە دەنێمە فریکانسی ماددە کەمتەوە.

گرنگە بزانیت کە گۆشە لەبەر و مارجینی فاز یەکسان نین. ئەمە هەروەها هێمایەک دەکات کاتێک پێکهاتی مارجینی فاز ببینەوە.

پێکهاتی مارجینی فاز

پێکهاتی مارجینی فاز (PM) دەتوانرێت بە شێوازێک بە دابەشکرێت:

کە