چی دەربارەی ماتریکسی وقوع؟

ماتریکسی ڕاپەڕە ئەو ماتریکسەیە کە گرافەکە بە شێوازێک دیاری دەکات بەکاردانی ئەم ماتریکسە گرافێک دەتوانین بکەین. ئەم ماتریکسە بە [AC] دەنامدرێت. وەک هەموو ماتریکسان، لە ماتریکسی ڕاپەڕە [AC] هەیە ڕیزە و ستونە.
ڕیزەکانی ماتریکس [AC] ژمارەی نۆدەکان بەشدار دەکەن و ستونەکانی ماتریکس [AC] ژمارەی شاخەکان بەشدار دەکەن. ئەگەر لە ماتریکسی ڕاپەڕەدا 'n' ڕیزە هەبێت، ئەمە یەکسانە بە ژمارەی 'n' نۆدە لە گراف. هەروەها ئەگەر 'm' ستون لە ماتریکسدا هەبێت، ئەمە یەکسانە بە ژمارەی 'm' شاخە لە گراف.

لە گرافی پاشادان یان گرافی هێڵداردا، چوار نۆدە و شەش شاخە هەیە. بەکاردانی ماتریکسی ڕاپەڕە بۆ گرافەکەدا چوار ڕیزە و شەش ستون خواهێتەوە.
خانەکانی ماتریکسی ڕاپەڕە هەمیشه -1، 0، +1 هەن. ئەم ماتریکسە هەمیشه بە ھاوئایییە بە KCL (قانونی ڕاپەڕەی کیرکهۆف). بەکاردانی KCL دەتوانین دروستبکەین کە،

چەشنەکان بۆ بناکردنی ماتریکسی ڕاپەڕە

چەشنەکان بۆ بناکردنی ماتریکسی ڕاپەڕە:-

1. ئەگەر نۆدەی kەم دا شاخەیەکی دەرچوو هەبێت، ئەوا +1 بنوسین.

2. ئەگەر نۆدەی kەم دا شاخەیەکی داهاتوو هەبێت، ئەوا -1 بنوسین.

3. شاخەکانی تر 0 خواهێتەوە.

نمونەی ماتریکسی ڕاپەڕە

بۆ گرافەکەی پاشادان، ماتریکسی ڕاپەڕەیەک بنوسە.

ماتریکسی ڕاپەڕەی ڕەقەکراو

ئەگەر لە ماتریکسی ڕاپەڕە [AC] ڕیزەیەکی ھەر چەندی بگرێت، ماتریکسی نوێیەکی ڕەقەکراو دەبێت. ئەمە بە سیمەڵ [A] دەنامدرێت. رێکخستەکەی ماتریکسی ڕەقەکراو (n-1) × b دەبێت کە n ژمارەی نۆدەکان و b ژمارەی شاخەکانە.
بۆ گرافەکەی پاشادان، ماتریکسی ڕەقەکراوی ڕاپەڕە دەبێت :-

[نۆتە: لە ماتریکسەکەدا ڕیزەی چوارە ڕەقەکراوە.]
ئێستا چەشنێکی نوێ بۆ ماتریکسی ڕەقەکراو هەڵبژێرە. بۆ گرافەکەی پاشادان، ماتریکسی ڕەقەکراوی ڕاپەڕە بنوسە.

پاسەخت: بۆ بناکردنی ماتریکسی ڕەقەکراوی ڕاپەڕە، پێشەکەت ماتریکسی ڕاپەڕە بنوسە. ماتریکسی ڕاپەڕەیەکە:-

ئێستا ماتریکسی ڕەقەکراوی ڕاپەڕە بنوسە. بۆ ئەمە زۆربەی دەبێت ڕیزەیەک بگرێت (لەمەوە نۆدەی ٢ گرتە). ماتریکسی ڕەقەکراوی ڕاپەڕەیەکە:-

ئەمە پاسەختەکەیە.
شتەکانی یادت بێت

• بۆ چاککردنی ڕاستییەتیی ماتریکسی ڕاپەڕەی کە بنوسی، دەبێت ژمارەی ستونەکان بدۆزرێتەوە.

• ئەگەر ژمارەی ستونەکان سفر بێت، ئەوا ماتریکسی ڕاپەڕەی بنوسی ڕاستە، باشە.

• ماتریکسی ڕاپەڕە تەنها بە گرافی هێڵدار بەکاردێت.

• ژمارەی خانەکانی ڕیزە جگە لە سفر ژمارەی شاخەکانی پەیوەست بەو نۆدە دەنیشێت. ئەمە یەکسانە بە درێژایی نۆدەکە.