Jori bo'lgich qoidasi: Bu nima?

Electrical4u

Maydon: Elektr tushunchalari

China

Nega qandaydir?

Nega - bu kiritilgan arusining qismi hisobiga chiqarish orqali ishlaydigan xattiy shema. Bu o'z navbatida ikki yoki undan ko'proq paralel ulangan shema elementlari orqali amalga oshiriladi, arus har bir qismda shunday bo'lib tashkil topadi ki, jami energiya minimal bo'lsin.

Boshqa so'z bilan aytganda, paralel shemada ta'minot arusi bir nechta paralel yo'llarga bo'linadi. Ushbu qoida "arus bo'lgich qonuni" yoki "arus bo'lgich qoidasi" deb ham ataladi.

Paralel shema odatda barcha komponentlarning terminali bir xil ikkita uchlikni paydo etish uchun ulangan nega deb ham ataladi. Bu natijada turli paralel yo'llar va qollar paydo bo'lib, arus ular orqali o'tadi.

Shuning uchun paralel shemaning barcha qollari bo'lgan aruslar farqli bo'ladi, lekin voltage barcha ulangan yo'llarda bir xil bo'ladi. Ya'ni $V_R_1 = V_R_2 = V_R_3$ …. va hokazo. Shuning uchun, har bir rezistorning individual voltajini topish talab qilinmaydi, chunki KCL (Kirchhoff's Current Law) va om qonuni orqali qollar aruslari oson topiladi.

Ayniqsa, parallel shemada ekvivalent qarshilik har bir individual qarshilikdan kamdir.

Arus bo'lgich formulasi

Umumiy arus bo'lgich formulasi quyidagicha beriladi:

$\begin{align*} I_X = I_T [\frac {R_T}{R_X}] \end{align*}$

Bu yerda,

$I_X$ = Parallel shemadagi har bir qarshilik orqali o'tkazilayotgan arus = $\frac{V}{R_X}$

$I_T$ = Shemaning umumiy arusi = $\frac{V}{R_T}$

$R_T$ = Parallel circuitning ekvivalent qarshiliki

$V$ = Parallel circuitning oltisi bo'lgan qurilmaning uzildagi kuchlanish = $I_T R_T$ = $I_X R_X$ (parallel circuitning barcha komponentlari uchun kuchlanish bir xil)

Impedans nisbatida, amperaj bo'lish formulasi quyidagicha beriladi:

$\begin{align*} I_X = I_T [\frac {Z_T}{Z_X}] \end{align*}$

Admitans nisbatida, amperaj bo'lish formulasi quyidagicha beriladi:

$\begin{align*} I_X = I_T [\frac {Y_X}{Y_T}] \,\,\,\, (as \,\, Z = \frac{1}{Y}) \end{align*}$

Paralel RC shematining amperaj bo'lgich formulasiParalel RC shema

Yuqorida berilgan shemaga amperaj bo'lgich qoidasini ta'tiklab, rezistor orqali o'tkazilayotgan amperaj quyidagicha ifodalangan:

$\begin{align*} I_R = I_T [\frac {Z_C}{R+Z_C}] \end{align*}$

Bu yerda, $Z_C$ = Kondensatorning impedanssi = kondensator = $\frac{1}{j\omega C}$

Shunday qilib, biz quyidagilarni olamiz,

$\begin{align*} \begin{split*} & I_R = I_T [\frac {\frac{1}{j\omega C}}{R+\frac{1}{j\omega C}}]\\ = I_T [\frac {\frac{1}{j\omega C}}{\frac{j\omega CR+1}{j\omega C}}]\\ \end{split*} \end{align*}$

$\begin{align*} I_R = I_T [\frac{1}{1+j\omega RC}] \end{align*}$

Akkumulyator qoidalari va ishlov berishlari

Ikki rezistor R₁ va R₂ paralleldan iborat shemani V voltlik ta'minot manba'iga ulangan holda ko'rib chiqaylik.

Rezistiv amper bo'lgich shema

Qabul qilish mumkin ki, rezistorlarning parallel kombinatsiyasiga kiruvchi umumiy amper IT. Umumiy amper IT ikkita qismga bo'linadi: I1 va I2 bu yerda I1 rezistor R1 orqali o'tuvchi amper va I2 rezistor R2. orqali o'tuvchi amper.

Shunday qilib, umumiy amper quyidagicha hisoblanadi:

(1)

$\begin{equation*} I_T = I_1+I_2 \end{equation*}$

yoki

(2)

$\begin{equation*} I_1 = I_T-I_2 \end{equation*}$

yoki

(3)

$\begin{equation*} I_2= I_T-I_1 \end{equation*}$

Endi, ikki omadatchilar parallel ulangan bo'lganda, ekvivalent omadatchi Req quyidagicha beriladi

$\begin{align*} R_e_q = R_1 // R_2 \end{align*}$

(4)

$\begin{equation*} R_e_q = \frac {R_1 * R_2}{R_1 + R_2} \end{equation*}$

Endi, Ohm qonuni bo'yicha, ya'ni $I=\frac{V}{R}$ , omadatchi R1 orqali o'tkazilayotgan elektr toki quyidagicha beriladi

$\begin{align*} I_1 = \frac{V}{R_1} \end{align*}$

$\begin{equation*} V = I_1 R_1 \end{equation*}$

Shunday qilib, R2 rezistor orqali o'tkazilayotgan arus quyidagicha beriladi:

$\begin{align*} I_2 = \frac{V}{R_2} \end{align*}$

(6)

$\begin{equation*} V = I_2 R_2 \end{equation*}$

Tenglama (5) va (6) ni solishtirganda, quyidagilarni olishimiz mumkin:

$\begin{align*} V = I_1 R_1 = I_2 R_2 \end{align*}$

$\begin{align*} I_1 = I_2 \frac{R_2}{R_1} \end{align*}$

I1 ning qiymati (1) formulaga qo'yilsa, quyidagilarni olishimiz mumkin,

$\begin{align*} \begin{split*} & I_T = I_2\frac{R_2}{R_1}+I_2\\ = I_2 [\frac{R_2}{R_1}+1]\\ = I_2 [\frac{R_2+R_1}{R_1}] \end{split*} \end{align*}$

(7)

$\begin{equation*} I_2 = I_T [\frac{R_1}{R_1+R_2}]\end{equation*}$

Endi I2 ning bu formulasi (2) formulaga qo'yilsa, quyidagilarni olishimiz mumkin

$\begin{align*} \begin{split*} & I_1 = I_T - I_T [\frac{R_1}{R_1+R_2}]\\ = I_T [1-\frac{R_1}{R_1+R_2}]\\ = I_T [\frac{R_1+R_2-R_1}{R_1+R_2}] \end{split*} \end{align*}$

(8)

$\begin{equation*} I_1 = I_T [\frac{R_2}{R_1+R_2}] \end{equation*}$

Demak, (7) va (8) tenglamalardan, har bir shu'batdagi oqimning umumiy oqimga nisbatan qarama-qarshi shu'bat miqdorining umumiy miqdorga nisbatan ko'paytirilganligini aytish mumkin.

Umuman olganda,

$\,\,Branch\,\,Current\,\,=\,\,Total\,\,Current*(\frac{resistance\,\,of\,\,opposite\,\,branch}{sum\,\,of\,\,the\,\,resistance\,\,of \,\,the\,\,two\,\,branch})$

Oqim bo'lgich misollar

Ikki parallel ulangan omadlar bilan oqim manbai uchun oqim bo'lgichi

Misol 1: 20Ω va 40Ω omadlari 20 A oqim manbasi bilan parallel ulangan. Parallel shematdagi har bir omadda o'tkazayotgan oqimni toping.

Berilgan ma'lumotlar: R1 = 20Ω, R2 = 40Ω va IT = 20 A

R1 rezistor orqali o'tkazilayotgan arus ifodalangan bo'lib

$\begin{align*} \begin{split} & I_1 = I_T [\frac{R_2}{R_1+R_2}] = 20[\frac{40}{20+40}] = 20[\frac{40}{60}] = 20[0.67] =13.33 A \end{split} \end{align*}$

(9)

$\begin{equation*} I_1 = 13.33 A \end{equation*}$

R2 rezistor orqali o'tkazilayotgan arus ifodalangan bo'lib

$\begin{align*} \begin{split} & I_2 = I_T [\frac{R_1}{R_1+R_2}] = 20[\frac{20}{20+40}] = 20[\frac{20}{60}] = 20[0.33] =6.67 A \end{split} \end{align*}$

(10)

$\begin{equation*} I_2 = 6.67 A \end{equation*}$

Endi, tenglama (9) va (10) ni qo'shib, quyidagicha natija olinadi,

$\begin{align*} I_1 + I_2 = 13.33 + 6.67 = 20 A = I_T \end{align*}$

Demak, Kirchhoff arus qoidalari bo'lganidek, barcha qismardagi arus umumiy arusga teng. Shunday qilib, umumiy arus (IT) qismlarining qarshiliklariga ko'ra aniq belgilangan nisbatda bo'lib o'tadi.

2 qarshilikli parallel shema uchun arus bo'lish qoidasi

Misollar 2: 10Ω va 20Ω qarshiliklarni 50 V elektr chig'ish manbaasi bilan parallel ulanganini keltiramiz. Umumiy arusning miqdorini va har bir qarshilik orqali o'tayotgan arusni hisoblang.

Qanday qilib arus bo'lish qoidasidan foydalanish mumkin?

Quyidagi holatlarda arus bo'lish qoidasidan foydalanishingiz mumkin:

Arus bo'lish qoidasi elektr chig'ish manbaasi yoki arus manbaasi bilan parallel ulangan ikki yoki undan ko'proq shema elementlari uchun ishlatiladi.

Jori amaliyotida, jamiy qurilma elektr kuchini va ekvivalent qiymatini bilgan holda, aralash joylashgan har bir tarmoqda o'tkazilayotgan elektr kuchini aniqlash uchun amaliyotni ishlatish mumkin.
Ikki omollik parallel ulangan bo'lsa, har bir tarmoqdagi o'tkazilayotgan elektr kuchi umumiy o'tkazilayotgan elektr kuchining (IT) qismi bo'ladi. Agar ikki omollikning qiymati teng bo'lsa, elektr kuchi ikki tarmoq orasiga teng taqsimlanadi.
Uch yoki undan ko'proq omollik parallel ulangan bo'lsa, ekvivalent omollik (Req.) umumiy o'tkazilayotgan elektr kuchini parallel tarmoqda har bir tarmoq uchun qismga ajratish uchun ishlatiladi.

Manba: Electrical4u

Qisqa izoh: Asl matnni hurmat bilan muhokama qiling, yaxshi maqolalar ulashishga xos, agar huquq buzilsa, iltimos, o'chirib tashlash uchun bog'laning.