Хар бир индуктор индуктивликдан ташқари кичик қаршиликларга эга. Бу қаршилик R нисбатта аниқлашса, катушканын сифати жуда яхши. Индукторнинг ишлатиладиган частотадаги ω деган сифат коэффициенти ёки Q коэффициенти катушканинг реактив қаршилиги ва унинг қаршилигining нисбати.
Демак, индуктор учун, сифат коэффициенти quyidagicha аниқланади,
Бунда, L катушканинг Генрида ҳисобланган эффектив индуктивлиги ва R катушканинг Омда ҳисобланган эффектив қаршилиги. Қаршилик ва реактив қаршиликning бирорлиги Ом болишligi учун, Q өлчов бермайдиган нисбат.
Q коэффициенти quyidagicha аниқланади
Бу ифодани исботлаимиз. Бу үчун, ω радиан/секунд частотасида индуктор L ва унинг ички қаршилиги R га синусоидал вольтаж V қўлинган ҳолатни кўзdan қараемиз. Индуктордаги максимал ток Im бозимиз.
Бу ҳолда, индукторда сакланган максимал энергия
Рисунок 1. RL ва RC схемалар синусоидал вольтаж бирламчиға уланган
Катушка ҳар цикрда ортача чиқиндиган энергия
Демак, индукторда ҳар цикрда чиқиндиган энергия
Демак,
Рисунок 1(b). Кичик серий қаршилиги R билан конденсатор C кўрсатилган. Конденсаторнинг ишлатиладиган частотадаги ω деган сифат коэффициенти ёки Q коэффициенти конденсаторнинг реактив қаршилигининг қаршилигина нисбати.
Демак,
Бу ҳолда, реактив қаршилик ва қаршиликning бирорлиги Ом болишligi учун, Q өлчов бермайдиган нисбат. Экинчи формула ҳам бу ҳолатда туғри қилинади. Демак, Рисунок 1(b) схемаси учун, ω частотасида V вольт вольтаж қўлинганда, конденсаторда сакланган максимал энергия.
Бунда, Vm конденсатор C қаршилигида максимал вольтаж.
Агар
бошеда,
Бунда, Im конденсатор C ва R қаршилигида максимал ток.
Демак, конденсатор C да сакланган максимал энергия
Ҳар цикрда чиқиндиган энергия
Демак, конденсаторнинг сифат коэффициенти
Кечирли конденсатор кучли Rp параллель қаршилиги билан конденсатор C билан кўрсатилади (Рисунок 2).
Демак, Рисунок 2-да конденсаторда сакланган максимал энергия
Бунда, Vm қўлинган вольтажнинг максимал қиймати. Rp қаршилигида ортача чиқиндиган энергия.
Рисунок 2. Кечирли конденсаторни кўрсатишнинг альтернатив усули
Ҳар цикрда чиқиндиган энергия
Демак,
Манба: Electrical4u.
Эслатма: Оригиналга қадр этинг, яхши мақолаларни улам беришга лайик, агар ҳуқуқлар ҳосил бўлса, ўчиришни сураң.