Mîhan Elektrîk: Yekî ne?
ئەمەڵی بەکارهێنراو کەی هەیە؟
ئەمەڵی بەکارهێنراو (یان ئەمەڵی برقی) یەکێکە لە ماشینە برقییەکان کە دەگۆڕێتەوە توان برقی بۆ توان مەکانیکی. زۆربەی ئەمەڵە بەکارهێنراوەکان پێشەوەر دەکەن لە کێشەی نێوان فیلدی مەغناطیسیی ئەمەڵ و دەوری برقی لە سەرکەوتنی کامیلەکە. ئەم کێشەدا یەکێک لە نیرویەکان (وەکوو قانونی فارادەی) بە شێوەی تۆرک دەگۆڕێتەوە و بەکاردێت بۆ باڵەکەی ئەمەڵ.
ئەمەڵە بەکارهێنراو بەکاردێت لەلایەن خاڵەکانی دەوری بەکارهێنراو (DC) وەکوو باترییەکان یان رێکتانەکان. یان لەلایەن خاڵەکانی دەوری بەکارهێنراو (AC) وەکوو وەرنەرەکان، جێبەجێکەرانی برقی، یان تەختە بەکارهێنراو.
ئەمەڵەکان سەرچاوەی ئامێرەکانی زۆرە لە چەندین تەکنەلۆجیای کە بەخێربێی لە سەدەی ٢١ەم.
بەبێ ئەمەڵ، ئێمە هەتا ئێستا دەژیت لە سەدەی توماس ئیدیسۆن، کە تەنها بەکاردێت بۆ روونەکەرەکان.
ئەمەڵە بەکارهێنراو بەپێی دۆزراوە لە ماشینەکان، ترایەکان، ئامێرەکانی توان، فانەکان، چواردنەوەی هەوا، ئامێرەکانی گەڕان، دیسکەکان، و زۆرتر. ھەندێک کەلەک بەکارهێنراوی بەرزەکیش پێشەوەر دەکەن.
گونجاویی ئەمەڵەکە بۆ هۆکارەکانی جیاواز دروست کرابێت.
بەپێی گشتی قانونی فارادەییەکەی بەرهەمەکەی دەگۆڕێتەوە.
یەکێک لە نیرویەکان کە پێشەوەر دەکەن کاتێک دەوری بەکارهێنراو دەگۆڕێت لەگەڵ فیلدی مەغناطیسیی دەگۆڕێت.
لەو کاتەی کە ئەمەڵەکان دروست کرابێت، چەندین پێشەوەری زۆر دروست کرابێت لە ئەم شێوەیەی زانا و ئێستا یەکێکە لە سەرچاوەکانی گرنگ بۆ ئەنجامدارەکانی نوێ.
لەناوی ئەمە دەگۆڕێتەوە هەموو ئەمەڵە بەکارهێنراوەکانی گەورە کە بەکاردێت لە ڕێگەی ڕاستەوخۆ.
گونجاویی ئەمەڵە بەکارهێنراوەکان
گونجاویی ئەمەڵەکان:
ئەمەڵە DC
ئەمەڵە سینکرون
ئەمەڵە ٣ فازی (یەکێک لە گونجاویی ئەمەڵ)
ئەمەڵە یەک فازی (یەکێک لە گونجاویی ئەمەڵ)
ئەمەڵەی تری گونجاوییەکان
ئەمەڵەکان لەناوی ئەم وێنەیە دابەشکراون:
لە چوار گونجاویی ئەمەڵەکانی سەرەکی کە پێشتر پیشان دەکراب، ئەمەڵە DC یەکەکە کە بەکاردێت لەلایەن دەوری بەکارهێنراو.
ئەمەڵەکە یەکەکەی گەڕاوەکەی گەڕاوەکە دەگۆڕێتەوە بەکاردێت لەلایەن دەوری کە دەگۆڕێت لەناو فیلدی مەغناطیسییەکە.
بەشەکەی تری ئەمەڵەکان بەکاردێت لەلایەن دەوری بەکارهێنراو، وەکوو ئەمەڵە سینکرون، کە هەموو کاتێک دەگۆڕێت لەناو فیلدی مەغناطیسییەکە.
لەو کاتەی کە فیلدی مەغناطیسییەکە دەگۆڕێت لەناو فیلدی مەغناطیسییەکە، نیرویەک پێشەوەر دەکەن.
بەپێی ئەم ڕێگەیە، گەڕاوەکە دەگۆڕێتەوە بەکاردێت لەلایەن دەوری کە دەگۆڕێت لەناو فیلدی مەغناطیسییەکە.
ئەمەڵەکە یەکەکەی گەڕاوەکەی گەڕاوەکە دەگۆڕێتەوە بەکاردێت لەلایەن دەوری کە دەگۆڕێت لەناو فیلدی مەغناطیسییەکە.
بەپێی گشتی گونجاویی ئەمەڵەکانی سەرەکی کە پێشتر پیشان دەکراب، گونجاویی ئەمەڵەکانی تریش هەیە.
ئەمانە پێکهاتن لە ئەمەڵە لایەنی (LIM)، ئەمەڵە هیستەریسی، ئەمەڵە ستێپەر، و ئەمەڵە سێرڤۆ.
هەر یەک لە ئەمەڵەکان گونجاویی خۆی هەیە کە بەپێی هۆکارەکانی چەندین گونجاویی دروست کرابێت.
بۆ نموونە، ئەمەڵە هیستەریسی بەکاردێت لە کەلەکەکان بەخێربێی بەهۆی بەرزەکییەکەی.
تاریخی ئەمەڵەکان
سالی ١٨٢١دا، زانای برتانی مایکڵ فارادەی بەکاردێت بۆ دەگۆڕینی توان برقی بۆ توان مەکانیکی بەکاردێت لەلایەن دەوری کە دەگۆڕێت لەناو فیلدی مەغناطیسییەکە، کە پێشەوەر دەکەن گەڕاوەکە بەکاردێت بەکاردێت لەلایەن تۆرکی پێشەوەر دەکەن.
بەپێی ڕێگەکەیەکە، یەکێک لە ماشینەکانی گەڕاوەکەی گەڕاوەکە دەگۆڕێتەوە بەکاردێت لەلایەن زانای برتانی ویلیام استورگن لە سالی ١٨٣٢. بەڵام ماشینەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەیەکەی......
لە سالی ١٨٨٦دا، ئەمەڵە بەکارهێنراوی یەکەم دروست کرابێت لەلایەن زانای فرانک جولیان سپریگ. ئەمەڵەکە دەگۆڕێتەوە لەناو پێوانەی گونجاوی دەور و پێشەوەر دەکەن.
بەخێربێی بەکاردێت بۆ بەکاردێت، ئامادەکەی بەخێربێی بەکاردێت بۆ بەکاردێت، بەخێربێی بەکاردێت بۆ بەکاردێت.
