Yangi o'rnatilgan 35 kV GIS gaz insuliya qilish qurilmalari uchun test usullari
GIS (Gaz-insulated switchgear) kompakt struktura, moslashuvchan ishlash, ishonchli interlok, uzun xizmat ko'rsatish muddati, servisga talab qilinmaydigan ishlash va kichik maydon talabi kabi afzalliklarni taqdim etadi. U shuningdek, izolyatsiya imkoniyatlari, ekologik do'stlik va energiya saqlanishi bo'yicha bir qator almashtirib bo'lmaydigan afzalliklarga ega bo'lib, sanoat va madaniy tashkilotlar, aeroportlar, temir yo'llar, metro, shamol stansiyalari va boshqa sohalarda yuqori tejamda qo'llanilmoqda.
Ayni tashkilotning 35 kV ichki poytaxti havo izolyatsiyali switchgear bilan ta'minlangan, 10 bayni o'z ichiga olgan. Bu yangilanish 4 yangi bay qo'shadi. Amma asl maydon baylar sonini oshirish uchun yetarli emas. Shuningdek, jihozlar ish muddati va xavfsizlik xususiyatlari hisobga olinganda, 35 kV poytaxti SF₆ gaz izolyatsiyali metallik qoplangan switchgear bilan yangilanayotgan. Mevcut switchgear xonasi maydoni rivojlanish talablarini qondiradi va elektr tashkilotingizning umumiy xavfsizlik xususiyatlari o'zroq yaxshilangan bo'ladi.
Bu maqola switchgear asosiy komponentlariga qarab quyidagi testlarni o'rganadi: qoploq va busbar izolyatsiya testlari, vakuum avtomat testlari, elektr kuchini o'zgartiradigan transformator testlari, ampermetrlik transformator testlari, metall oksid siyqilish arresterlari testlari va elektr kabeli testlari.
1.Test nazorat turining klassifikatsiyasi va ketma-ketligi
35 kV poytaxti Bus Section III 14 ta ZX2-tur SF₆ gaz izolyatsiyali switchgear birliklari tomonidan ikki bus sistemasini tashkil etadi. Kabinetlar ichidagi barcha birinchi qatorli qamrovli qismi qoplangan gaz bilan to'ldirilgan qoploqlar ichiga o'rnatilgan, bu esa to'g'ridan-to'g'ri profilaktika testlarni qiyinlashtiradi. Testlarni o'tkazish uchun yaqin joylashgan switchgear birliklari orqali test circuitlarni yaratish zarur. Elektr kuchini o'zgartiradigan transformatorlar va busbarlar kabi bir qator elektr qamrovli qismlar plug-in ulanishlardan foydalanadi. Barcha busbar plug ulanishlarda yaxshi kontakt uchun DC kontakt dirensiyasi o'lchovlari bajarilishi kerak. Testlarni o'tkazish jarayonida vorislik socketlari uchun vorislik test pluglari o'rnatish zarur, bu esa test qiyinchiliklarini va ish hajmini oshiradi. Demak, test ketma-ketligi ish hajmini minimallashtirish uchun aniq tarzda belgilanishi kerak. Yukta faktorlar hisobga olinganda, 35 kV Bus Section III uchun elektr tashkilotingiz testlari ikki usulda amalga oshiriladi: kabinet ichidagi testlar va kabinet tashqarisidagi testlar.
2. Switchgear ichidagi jihozlar xarakteristik testlari
Kabinet ichidagi testlar ikki marta o'tkaziladi. Birinchi marta, past kuchli kurent injektsiya test pluglari ishlatiladi; bu pluglar o'rnatish juda oson—switchgear ichidagi kabel o'rnatish socketlariga to'g'ridan-to'g'ri joylashtiriladi. Ikkinchi marta, kuchli test pluglari switchgear ichidagi kabel o'rnatish socketlariga joylashtiriladi va shraflar bilan qutiladi, bu test kuchini sinov uchun jihozga kirg'izadi.
2.1 Birinchi marta testlar
2.1.1 Vakuum avtomat testlari
Bu marta, avval mekanik xarakteristik testlari va ish rejimi testlari amalga oshiriladi, har ikkalasida ham avtomat dinamik xarakteristik test mashinasidan foydalaniladi. Ikki yaqin joylashgan switchgear birliklari guruhlantiriladi. Uch phazalik test qatorlari bir tarafdan ulaniladi, boshqar tarafda esa zemlaydi. Ikki seriysa avtomatlarning mekanik xarakteristiklari va solenoid ish rejimlari alohida o'lchanadi—ya'ni, bir avtomatning mekanik xarakteristiklarini o'lchayotganda, ikkinchi avtomat yopiladi va test yo'lini ta'minlaydi. Test usuli standart proseduralarga mos keladi. Ikki bus sistemasini bog'lovchi 9AH bus-tie breaker bayi, chap tomonga 10AH va o'ng tomonga 8AH (umumiy 3 avtomat) bilan seriysa ulanish orqali 10AH va 8AH test yo'laridan foydalanishi mumkin.
2.1.2 Elektr qamrovli qatorlar va bus plug ulanishlari DC kontakt dirensiyasi testi
Barcha vakuum avtomatlar, asosiy/yordamchi bus disconnect switchlar va asosiy/yordamchi bus plug ulanishlari kontakt dirensiyasini o'lchash uchun, yaqin joylashgan switchgear birliklari yana juftliklar bilan guruhlantiriladi, lekin tartib bilan sinovdan o'tkaziladi—ya'ni, 1AH–2AH, 2AH–3AH, ..., 13AH–14AH. Har bir juftlik uchun, ikki yaqin joylashgan switchgear birliklari asosiy (yoki yordamchi) bus disconnect switchlari yopilganda, mos keluvchi asosiy (yoki yordamchi) bus yo'lidagi uch phazalik DC kontakt dirensiyasi o'lchanadi. Loop resistance test mashinasi ishlatiladi, test kurenti 100 A ga yaqin. Misol uchun, 9AH bus-tie breaker ularni chap tomonga 10AH va o'ng tomonga 8AH bilan seriysa ulanish orqali 10AH–asosiy bus–9AH–yordamchi bus–8AH va 10AH–yordamchi bus–9AH–asosiy bus–8AH shaklida ikkita test yo'lini yaratish mumkin. Test usuli boshqa switchgear birliklariga o'xshash, dirensiya qiymatlari 200 dan 300 μΩ gacha bo'lgan oraliqdagi qiymatlar o'zgaradi.
2.1.3 Ampermetrlik transformator testlari
Kabinet ichidagi gaz izolyatsiyali maxsus ampermetrlik transformatorlar asosiy elektr qamrovli qismlari qoploq ichiga joylashtirilgan; demak, ularning testlari kabinet ichidagi testlar bilan mos ravishda bajarilishi kerak. Bu marta, nisbat testlari, polus tekshiruvlari va barqarorlik xarakteristik kengayish testlari avval bajariladi. Bu testlar multifunksional to'liq avtomatik umumiy transformator test mashinasidan foydalanib o'tkaziladi.
Nisbat testlari va polus tekshiruvlari uchun: test circuit konfiguratsiyasi avtomat mekanik xarakteristik testlari bilan bir xil—ya'ni, ikki yaqin joylashgan switchgear birliklari guruhlantiriladi, ularning avtomatlar va bir xil tomondagi bus disconnect switchlari yopiladi. Phazalar bo'yicha katta kurent injektatsiya qilinadi va mos keluvchi ikkinchi kurent terminalidan sekundar induktiv kurentlar olib chiqiladi, bu orqali loopda seriysa ulangan barcha ampermetrlik transformatorlar nisbat va polusi o'lchanadi. Test usuli standart proseduralarga mos keladi.
Barqarorlik xarakteristik kengayish testi uchun: bu test faqat birinchi qator ochiq bo'lishi kerak va istalgan vaqtda amalga oshirilishi mumkin. Ushbu test nisbat testi bilan bir xil test jihozidan foydalanadi va ikkinchi kurent terminali bilan birga ishlaydi—ya'ni, test kurenti mos keluvchi ikkinchi kurent terminalidan injektatsiya qilinadi, bu orqali nisbat testi bilan birga amalga oshirilib, ish effektivligi oshiriladi.
2.2 Elektr uzatish qurilmalari ichidagi asboblar izolyatsiyasini sinovdan o'tkazish
Ikkinchi bosqichdagi sinovlarda elektr uzatish qurilmasi hamda avtobus tarmoqlarining izolyatsiyasi bir vaqtning o'zida sinovdan o'tkaziladi, jumladan: tokni uzuvchi qismlarning yerga hamda kontakt orasidagi izolyatsiyasini sinovdan o'tkazish, asosiy/yordamchi avtobus uzuvchi qismlarning yerga hamda kontakt orasidagi izolyatsiyasini sinovdan o'tkazish, oqim transformatorining birinchi chulg'amini ikkinchisi hamda yerga nisbatan izolyatsiyasini sinovdan o'tkazish hamda barcha ichki asosiy/yordamchi avtobus tarmoqlar hamda o'tkazuvchi qismlarning yerga hamda fazalar orasidagi izolyatsiyasini sinovdan o'tkazish.
Har bir elektr uzatish qurilmasi birlikka ikki marta kuchlanish beriladi. Birinchi navbatda, shkaftdagi asosiy hamda yordamchi avtobus tarmoqlari tanlangan elektr uzatish qurilmasi orqali yerlab beriladi — ya'ni, tanlangan elektr uzatish qurilmasining tokni uzgich hamda asosiy (yoki yordamchi) avtobus uzuvchisi yopilgan holatda bo'ladi. Keyin, avtobus bog'lovchi tokni uzgich hamda uning asosiy/yordamchi avtobus uzuvchilari yopiladi hamda elektr uzatish qurilmasining kabel rozetkasiga vaqtinchalik yerlab ulash simi o'rnatiladi, natijada butun asosiy hamda yordamchi avtobus tarmoqlari shkaft ichida yerlanadi.
Sinovdan o'tkazilayotgan elektr uzatish qurilmasi yuqori kuchlanishli sinov probkasidan foydalanadi, bu probka kabel rozetkasiga mahkamlab vintlanadi hamda sinov kuchlanishini kiritish uchun ishlatiladi.
Elektr uzatish qurilmasiga birinchi bor kuchlanish berilayotganda, uning tokni uzgichi ochiq, uch o'rindiqli asosiy avtobus uzuvchisi esa yerlash o'rnatmasida (yoki boshqa joyda yerlangan holda ishlash o'rnatmasida) bo'ladi, bu oqim transformatorining birinchi chulg'amini ikkinchisi hamda yerga nisbatan hamda tokni uzgich kontaktlari orasidagi kuchga chidamlik sinovlarini amalga oshirish imkonini beradi.
Ikkinchi bor kuchlanish berilayotganda, tokni uzgich yopilgan, asosiy hamda yordamchi avtobus uch o'rindiqli uzuvchilari esa ochiq holatda bo'ladi, natijada butun tokni uzgich to'plami yerga nisbatan hamda asosiy/yordamchi avtobus uzuvchilarining kontaktlari orasidagi kuchga chidamlik sinovi amalga oshiriladi.
Maxsus 9AH avtobus bog'lovchi tokni uzgich sektori uchun sinovlar asosiy hamda yordamchi avtobuslarning kuchga chidamligi bilan bir vaqtda rejalashtirilishi mumkin, jami uch marta kuchlanish berish talab etiladi. Birinchi kuchlanish berish paytida, avtobus bog'lovchi tokni uzgich hamda asosiy avtobus uzuvchisi yopilgan, yordamchi avtobus uzuvchisi esa ochiq holatda bo'ladi. Yordamchi avtobus boshqa elektr uzatish qurilmasi orqali yerlanadi hamda sinov kuchlanishi ma'lum elektr uzatish qurilmasi orqali asosiy avtobusga kiritiladi. So'ngra asosiy avtobus tizimi, butun avtobus bog'lovchi tokni uzgich yerga nisbatan hamda yordamchi avtobus uzuvchisi kontakt oralig'iga nisbatan kuchga chidamlik sinovi o'tkaziladi, 1-rasmga qarang.
Ikkinchi kuchlanish berish paytida, avtobus bog'lovchi tokni uzgich hamda yordamchi avtobus uzuvchisi yopilgan, asosiy avtobus uzuvchisi esa ochiq holatda bo'ladi. Asosiy avtobus boshqa elektr uzatish qurilmasi orqali yerlanadi hamda sinov kuchlanishi ma'lum elektr uzatish qurilmasi orqali yordamchi avtobusga kiritiladi. So'ngra yordamchi avtobus tizimi, butun avtobus bog'lovchi tokni uzgich yerga nisbatan hamda asosiy avtobus uzuvchisi kontakt oralig'iga nisbatan kuchga chidamlik sinovi o'tkaziladi.
Uchinchi kuchlanish berish paytida, avtobus bog'lovchi tokni uzgich kontakt oralig'i yordamchi avtobus orqali sinovdan o'tkaziladi. Aniqrog'i, avtobus bog'lovchi yordamchi avtobus uzuvchisi yopilgan, avtobus bog'lovchi tokni uzgich ochiq, avtobus bog'lovchi asosiy avtobus uzuvchisi "yer" o'rnatmasiga qo'yiladi. Sinov kuchlanishi ma'lum elektr uzatish qurilmasi orqali yordamchi avtobusga kiritiladi hamda avtobus bog'lovchi tokni uzgich kontakt oralig'iga nisbatan kuchga chidamlik sinovi o'tkaziladi.
3. Elektr uzatish qurilmalari tashqarisida o'tkaziladigan sinovlar
Oqim cheklovchilar, kuchlanish transformatorlari hamda kabel kabi asboblarga nisbatan barcha sinovlar o'rnatishdan oldin tugallanadi.
3.1 Metall-oksidli oqim cheklovchilarni sinovdan o'tkazish
35 kV III tarmoqdagi barcha tokni uzgich sektorlariga (avtobus bog'lovchi sektordan tashqari) metall-oksidli, bo'shliqsiz, ekranlangan, plug-in turdagi oqim cheklovchilar o'rnatilgan. Sinovlar oqim cheklovchilarni o'rnatishdan avval o'tkaziladi. Sinovdan oldin hamda keyin izolyatsiya qarshiligi o'lchanadi. O'rtacha DC yuqori kuchlanish generatori ishlatiladi hamda sinovlar ishlab chiquvchi ko'rsatmalari asosida o'tkaziladi:
1 mA dozida DC referens kuchlanishi ≥ 73 kV
U₁ₘₐ ning 75% da quvvat sarfi ≤ 50 μA
Sinov o'tkazish davrida, oqim cheklovchining yuqori kuchlanish terminaliga maxsus izolyatsion qobiq o'rnatilishi kerak; aks holda, atrof-muhit havo sharoitida yuqori kuchlanish hamda maydai bo'shliq tufayli sirti bo'yicha chark etish sodir bo'ladi, bu esa oqim cheklovchining sirt izolyatsiyasini shikastlaydi — sinovni amalga oshirib bo'lmaydi hamda jihozlarga zarar yetkazish xavfi mavjud.
3.2 Kuchlanish transformatori (VT) sinovlari
35 kV III tarmoqda jami 14 ta bir fazali, plug-in, gaz bilan izolyatsiyalangan shkaflarga mo'ljallangan kuchlanish transformatorlari o'rnatilgan. Tarmoq VT lar liniya VT lardan farq qiladi, chunki ular nol ketma-ketlikdagi kuchlanishni o'lchash uchun qo'shimcha qoldiq o'ramga ega.
Nisbat hamda Polyarlik sinovlari: Ko'p funksiyali CT/VT sinovchisi ishlatilib, birinchi o'ram hamda har bir ikkinchi o'ram (qoldiq o'ramni hamda) o'rtasidagi kuchlanish nisbati o'lchanadi hamda polyarlik munosabatlari tekshiriladi.
Magnitlanish xarakteristikasi egri chizig'i: Xuddi shu sinovchi ishlatilib, ikkinchi o'ramga magnitlanish kuchlanishi beriladi hamda ikkinchi o'ramning nominal kuchlanishining 20%, 50%, 80%, 100% hamda 120% i (ya'ni, 20 V, 50 V, 80 V, 100 V hamda 120 V) da magnitlanish egri chizig'i yozib olinadi.
Sinov o'tkazish davrida, birinchi yuqori kuchlanish terminaliga vaqtinchalik izolyatsion kap (ichki konusli izolyator) o'rnatilishi kerak; aks holda, sirti bo'yicha chark etish sodir bo'ladi, izolyatsiya shikastlanadi hamda sinov kuchlanishiga erishib bo'lmaydi.
O'ramlarning DC qarshiligi: Har bir VT ning birinchi hamda ikkinchi o'ramlari DC qarshiligi o'lchanadi.
AC Withstand Voltage Test: Bu VT-lar gazli izolyatsiya qilinadigan oʻtkazgich uchun maxsus ishlab chiqilganligi sababli, ularni shkaf tashqarisida sinov qilishda ularning tashqi izolyatsiyasi yuqori sinov voltajlarini tasvirlay olmaydi. Shuning uchun, asosiy navfuzga kuchlanuvchi chastota AC tasdiklash testi amalga oshirilmaydi. O'rniga, induksiya orqali test ishlatiladi. Bu induksiya testi, ikkinchi navfuzga 120 V oltin tortish orqali 1 daqiqada amalga oshiriladigan voxta teskarisi xarakteristikasi testi bilan birlashtirilishi mumkin.
Asosiy navfuz N terminali va barcha boshqa navfuzlar/yer bilan orasida 3 kV AC (kuchlanuvchi chastota) 1 daqiqada ta'minlang.
Har bir ikkinchi (yoki qoldiq) navfuz va barcha boshqa navfuzlar/yer bilan orasida 2 kV AC (kuchlanuvchi chastota) 1 daqiqada ta'minlang.
Yordamchi komponentlarning testlari: Har bir VT-ni asosiy tomonidagi fuze DC qarshiliklarini o'lching va neytral nuqtadagi elektr tashqinini himoya qiluvchi qoplamani izolyatsiya qilish qarshiligini tekshiring.
4.Sinov davomida e'tibor berilishi kerak bo'lgan narsalar
4.1 Sinov oldidan asosiy shartlar
SF₆ gaz bosim kursori normal rang bo'lgan diapazonni ko'rsatishi kerak.
Oʻtkazgich shkafi ishonchli ravishda yerla ulangan bo'lishi kerak, yerla ulanish qarshiliqlari talablarga javob berishi kerak.
Uchinchi xil oʻtkazgichlar va avtomatik oʻtkazgichlar haqiqiy joylashuvi va holat belgilari to'g'ri ekanligini tekshiring.
Sinov ob'ektidagi istemol etilmagan zanjirlar insulyatsiya pluglari bilan yopilishi kerak.
AC tasdiklash testlari davomida, kabel oxirgi bo'shliqlari, arrester montaj bo'shliqlari va VT montaj bo'shliqlari energiya qabul qilayotgan bo'lklarda maxsus insulyatsiya pluglari bilan yopilishi kerak; energiya qabul qilmayotgan joylar yopilishi talab etilmaydi.
Shina oxiriga insulyatsiya pluglari bilan yopilishi va ikki tomondagi shkaflar butunlay yopilishi kerakligini tekshiring.
4.2 Yuqori voltajli testlarning xususiy xossalari
VT-lar shkaf tashqarisida tashqi izolyatsiya quvvati yetarli emasligi sababli, asosiy navfuzga induksiya orqali test ishlatilishi kerak, bu test voxta teskarisi testi bilan kamroq voltajda birlashtiriladi va standart tasdiklash shartlarini to'liq takrorlay olmaydi. Qo'shimcha, DC kontakt qarshilik o'lchovlari jami seriyaviy yo'nalishning umumiy qarshiligini, avtomatik oʻtkazgichlar, uchinchi xil oʻtkazgichlar, shina plugga ulanishlar va CT asosiy navfuzlarini ham o'z ichiga oladi, bu esa jami qiymat talabga javob bermasa, qaysi aniq komponent cheklovni o'tkazganini aniqlashni murakkablashtiradi.
4.3 Yuqori voltajli test usullarining xususiy xossalari
Gaz bilan to'ldirilgan shkaf ichidagi jihozlar tomonidan to'g'ridan-to'g'ri test qilish mumkin emas, shuning uchun test shematlarini yaratish uchun yaqin joylashgan oʻtkazgichlar va shinalar ishlatilishi kerak. Shuning uchun, butun 35 kV Bus Section III ning to'liq testi faqat shina tizimi energiyadan olib tashlanganda amalga oshirilishi mumkin. Ammo, ba'zi testlar har bir energiyadan olib tashlangan bo'lklarda amalga oshirilishi mumkin:
Barcha CT testlari (nisbat testlari tug'ilmas)
Avtomatik oʻtkazgich kontakt orasidagi va chiziqli qismdagi tasdiklash testlari
Avtomatik oʻtkazgichlar mekhanik xususiyatlari testlari (shina bog'lovchi oʻtkazgich tug'ilmas)
Kabel, tashqin arrester va VT-kabi ajratiladigan komponentlarning barcha testlari
4.4 Test standartlari uchun xususiy e'tibor berilishi kerak bo'lgan narsalar
Ichki AC tasdiklash testlari davomida, avtomatik oʻtkazgichlar, uchinchi xil oʻtkazgichlar, CT-lar va shinalar mos kelishi bilan, test voltaji ular orasidagi eng past tasdiklash reytngiga - 76 kV (CT standarti) cheklanishi kerak, bu esa boshqa komponentlarni optimaldan pastroq stress holatda qoldiradi. Ikkinchi navfuzlarni test qilish uchun olib tashlagandan keyin, asl aloqa qurilishi tez-tez qayta tiklanishi kerak, shuning uchun yaxshi aloqa yoki ochiq sharoitlar paydo bo'lishini oldini olish uchun.
5.Xulosa
Kuchli gazli izolyatsiya qilinadigan oʻtkazgichlarning yuqori voltajli testlari unikal muammolarni va juda murakkab ishlov berish talablarini o'z ichiga oladi. Shuning uchun, jihoz xususiyatlari haqida to'liq tushuncha olish zarur. Ushbu xususiyatlarga mos keladigan test jihozlari va metodlar tanlanishi, samarali test jarayonlari va standartlarni yig'indisi, shunga o'xshash inshoot muammolarni hal qilish uchun foydali havola va texnik asosni taqdim etadi.
