Neden elektrik ekipmanlarının emilim oranını ölçmek gerekli?
Soğurma oranı şu şekilde tanımlanır: Megohmmetre (izolasyon direnci test cihazı) çalıştırılırken, kol 120 devir dakika hızında döndürülür. 15 saniyede (R15) ve ardından 60 saniyede (R60) izolasyon direnci okuması kaydedilir. Soğurma oranı aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanır:
Soğurma Oranı = R60 / R15, bu oran 1.3 veya daha büyük olmalıdır.
Soğurma oranını ölçmek, elektrik ekipmanlarının izolasyonunun nemli olup olmadığını belirlemeye yardımcı olur. İziolasyon malzemesi kuruyken, sızıntı akımı bileşeni çok küçüktür ve izolasyon direnci çoğunlukla şarj (kapasitif) akımı tarafından belirlenir. 15 saniyede, şarj akımı hala nispeten büyüktür, bu da daha küçük bir izolasyon direnci değerine (R15) yol açar. 60 saniye sonunda, izolasyon malzemesinin dielektrik soğurma özellikleri nedeniyle, şarj akımı önemli ölçüde azalır, bu da daha büyük bir izolasyon direnci değerine (R60) yol açar. Bu nedenle, soğurma oranı nispeten yüksektir.
Ancak, izolasyon nemli olduğunda, sızıntı akımı bileşeni önemli ölçüde artar. Zamanla değişen şarj akımı daha az hakim olur ve izolasyon direnci zamanla pek değişmez. Sonuç olarak, R60 ve R15 çok yakın hale gelir, yani soğurma oranı azalır.
Bu nedenle, soğurma oranının ölçüm değeri, elektrik ekipmanlarının izolasyonunun nemli olup olmadığını ön değerlendirmeye yardımcı olabilir.
Soğurma oranı testi, motorlar ve transformatörler gibi nispeten büyük kapasiteli ekipmanlar için uygundur ve ekipmanın spesifik çevresel koşullarıyla birlikte yorumlanmalıdır. Genel kriter, izolasyon nemli değilse, soğurma oranı K ≥ 1.3 olmasıdır. Ancak, çok küçük kapasiteli ekipmanlar (örneğin, izolatörler) için, izolasyon direnci okuması birkaç saniye içinde stabilleşir ve sürekli artmaz—bu, önemli bir soğurma etkisinin olmadığını gösterir. Bu nedenle, böyle küçük kapasiteli ekipmanlarda soğurma oranı testi yapmak gerekli değildir.
Yüksek kapasiteli test numuneleri için, ilgili ulusal ve uluslararası standartlar, soğurma oranı testi yerine kutuplaşma endeksi (PI), yani R10min / R1min, kullanılabilir.
Sıcaklık, izolasyon direnci ile ters orantılıdır: yüksek sıcaklıklar, düşük izolasyon direnci ve yüksek iletken direnç ile sonuçlanır. Genel deneyime göre, orta ve yüksek gerilimli kabolar, fabrikadan çıkmadan önce genellikle sıkıcı kısmi salınım ve yüksek gerilim testlerine tabi tutulur. Normal koşullar altında, orta gerilimli kablo izolasyon direnci, birkaç yüz ila binlerce MΩ·km'ye ulaşabilir.
