ZDM Yağsız SF6 Çıkarıcı: Yağ Sızıntısına Kalıcı Çözüm
Bizim zavodda 110kV altmetastansiyanın qurulması və istifadəyə verilməsi fevral 2005-ci ildə edilmişdir. 110kV sistemi Pekin Qapıçatma Zavodunun ZF4-126\1250-31.5 növü SF6 GIS (qazla qorunan qapıçatma) tərfindən istifadə olunur, yeddi ştat və 29 SF6 qaz kompartimenti, cümlələr daxilində beş kontaktlayıcı kompartimenti ilə birgədir. Hər kontaktlayıcı kompartmentında SF6 qaz miqtarlıq rile var. Bizim zavod MTK-1 modeli yağlı miqtarlıq rileyi Şanxi Xinyuan Alət Zavodu tərfindən istifadə edir. Bu riley iki sıxışdırılma aralığına malikdir: -0.1 ilə 0.5 MPa və -0.1 ilə 0.9 MPa, bir və ya iki kontakt seti ilə. Onlar Bourdon boru və ikilik metal lenta kimi hissələrdən istifadə edirlər. Qaz sızıntısı müəyyən səviyyəyə çatdıqda elektrik kontaktları alarm və ya qapanma siqnallarını aktivləşdirir, bu da müxtəlif koruma funksiyalarını mümkün edir. 17 oktyabr 2015-ci ildə rutin bir yoxlamada, gözətçi elektrikçilər 11, 19 və 22 nömrəli kompartmentlardakı miqtarlıq rileyində müxtəlif dərəcədə qaz sızıntısı aşkar etdilər. Bu hadisə SF6 miqtarlıq rileyində yağ sızıntısının operasiya risklərini gözəl təsvir etdi.
1. SF6 Miqtarlıq Rilelərində Yağ Sızıntısının Təhlükələri
Yağ sızıntısı miqtarlıq rilelərində enerji alətlərinə böyük zərər verir:
1.1 Yağlı miqtarlıq rilelərdəki səismik yağ tamamilə itirildikdə, onların səsim qarşılaşdırma qabiliyyəti çox azalır. Əgər kontaktlayıcı işləyirsə (açılsa və ya bağlanırsa) belə şərait altında, bu kontaktların işləməsinə mane olan, standart qiymətlərdən çox ayıqlanma, göstəricinin blokalanması və digər arızalar ola bilər (Baxış 1: Yağlı miqtarlıq rile).
1.2 SF6 miqtarlıq rilelərindəki kontaktların xüsusi xarakteristikası—yaxşı kontakt qüvvəsi və uzun işləmə müddəti—zamanla kontaktların oxida olmasına səbəb olur, bu da yaxşı və ya kesintili kontaktlara gətirib çıxar. Tamamilə yağ itirən SF6 miqtarlıq rilelərində maqnətik köməkli elektrik kontaktları hava ilə əlaqədə olurlar, bu da oksidasiya və toz yığılmasına səbəb olur, bu da kontakt nöqtələrində yaxşı Kontaktlara gətirir. İşləmə zamanı, 3% SF6 miqtarlıq rile kontaktlarının effektiv olmayan ileticiliklərini nəzərə alındı, bunun əsas səbəbi səsim qarşılaşdırma yağının yetərsiz olması idi. Əgər SF6 miqtarlıq rile göstəricisi blokalanırsa, və ya kontaktlar arıza verər və yaxşı ileticiliklərini itirirsə, elektrik şəbəkəsinin təhlükəsizliyi və nəzəkdənlik doğrudan təhdit olunur.
2. SF6 Miqtarlıq Rilelərində Yağ Sızıntısının Səbəbləri
SF6 miqtarlıq rilelərində yağ sızıntısının əsas səbəbi iki yerlərdəki mühürün pozulmasıdır: terminal bazanın və səth arasında və cam və qutu arasındakı mühür. Bu mühür pozulması əsasən mühürlərin yaşlanmasından baş verir. SF6 miqtarlıq rilelərindəki səsim qarşılaşdırma yağ mühürləri adətən nitrik kauchuk (NBR) materialından hazırlanır. NBR, butadien, akrilonitril və emulsiyadan ibarət sintetik elastomer kopolimerdir, molekulyar strukturu açıqlanmamış karbon zənciri ilə xarakterizə olunur. Akrilonitril məzmunu NBR-in xüsusiyyətlərini təyin edir: daha yüksək akrilonitril məzmunu yağ, çözücü və kimyəvi maddələrə qarşı dayanıqlılığı, sertliyi, qalınlığı, aşınma və isti qarşılaşdırma qabiliyyətini artırır, amma aşağı temperaturda esnekliyi, elastikiyyəti azaldır və qaz nəzəriyyəsinə görə qapalı olur. NBR mühürlərinin yaşlanmasına təsir edən amillər daxili və xarici amillərə bölünür.
2.1 Daxili Amillər
2.1.1 Nitrik Kauchukun Molekulyar Strukturu
NBR doyumlu hidrokarbon kauchuku deyil, polimer zəncirleri açıqlanmamış cift baqlarla ehtiva edir. Müxtəlif xarici təsirlər altında oksigen bu cift baqlarda reaksiya edir, oksidlar yaradır. Bu oksidlər daha sonra kauchuk peroksidlərə ayrılır, bu da molekulyar zəncirin kəsməsinə səbəb olur. Eyni zamanda kiçik miktarda aktiv qruplar yaradılır, bu da kauchuk molekulalarının kəsilməsini təmin edir. Bu, kəsilmə sərtliyini çox artırır, kauchuğu çirkələrə və sertləşdirir. Cift baqların sayı yaşlanmanın sürətini təyin edir.
2.1.2 Kauchukun Kompozisiya Additivləri
Kauchukun hazırlanması zamanı vulkanlaşdırıcı additivlərin seçimi vacibdir. Sulfur kəsilmə məhsulu artıqdan kauchuğun yaşlanmasını təzyiq edir.
2.2 Xarici Amillər
2.2.1 Oksigen kauchuğun yaşlanmasının əsas səbəbidir. Oksigen molekülləri zəncirin kəsməsini və yenidən kəsilməsini təmin edir. Başqa bir amil isə ozon, çox reaktivdir. Ozon kauchuk molekulundaki cift baqlara hücum edir, ozonid yaradır, bu ozonid parçalanır və polimer zəncirin kəsməsinə səbəb olur. Səsim qarşılaşdırma yağ mühürü hava ilə doğrudan əlaqədadır, oksigen/ozon yağda da həll olur, bu da yağ içində yaşlanma reaksiyalarına iştirak edir.
2.2.2 İsti Enerji oksidasiya sürətini artırır. Normalda, temperaturun 10°C artması oksidasiya sürətini iki dəfə artırır. Ayrıca, isti enerji kauchuk zəncir və kompozisiya additivləri arasındakı reaksiyalara təzyiq edir, bu da kauchuğun volatil komponentlərinin buharlaşmasına səbəb olur, bu da kauchuğun performansını çox azaltır və istifadə müddətini qısaldır.
2.2.3 Mexaniki Ustuşal. Davamlı stres altında kauchuk deformasiya olur, bu da mexaniki-oksidativ təsirlərə səbəb olur. İsti enerji ilə birləşdikdə, bu oksidasiyanı tezələyir. İstifadə müddəti boyunca kauchuk yavaş-yavaş elastikiyyətini itirir, bu da mexaniki yaşlanmanıya səbəb olur. Yaşlanmış kauchuk mühürlər mühür qabiliyyətini itirir, bu da yağ sızıntısına səbəb olur.
2.2.4 Mühürün Yetersiz İlk İnqisafı. Kauchuk mühürləri quraşdırma zamanı mühür və mühürlənmiş səth arasındakı qısalığa görə deformasiya olaraq sıkışdırılırlar, bu da sızıntıya mane olur. Yetersiz ilk inqisaf ən çox sızıntıya səbəb olur. Tərz problemləri — kiçik kesitli mühür seçimi, çox böyük quraşdırma kanalı, və ya qutu qapağının düzgün quraşdırılmaması — hamısı yetersiz ilk inqisafa səbəb olur. Praktikada, rile qutu qapağının quraşdırılması hissələrə görə edilir, bu da optimal mövqe eləmək çətinliklərə səbəb olur, bu da yetersiz inqisafa səbəb olur. Ayrıca, kauchuğun soyuqluqda qısalma katsayısı metaldan on dəfə böyükdür. Düşük temperaturda kauchuk mühürü kesiti qısalır və material sertləşir, bu da inqisafı daha az edir.
2.2.5 Aşırı İnqisaf Oranı. Kauchuk O-ringlelərinin mühür performansını təmin etmək üçün bir məhdud inqisaf oranına ehtiyac var. Amma bu, qeyri-müəyyən şəkildə artırıla bilməz. Aşırı inqisaf quraşdırma zamanı daimi deformasiyaya səbəb olur, mühürdə yüksək ekvivalent stres yaradır, materialın arızasına səbəb olur, istifadə müddətini qısaldır və sonunda yağ sızıntısına səbəb olur. Yenə də, rile qapağının quraşdırılması hissələrə görə edilir, bu da doğru mövqe almaq çətin olduğundan aşırı inqisafa səbəb olur.
3. ZDM Növü Yağsız, Səsim Qarşılaşdırma Miqtarlıq Rile
3.1 ZDM Növü Rilenin Səsim Qarşılaşdırma və İşləmə Prinsipi
ZDM növü yağsız, səsim qarşılaşdırma miqtarlıq rile (Baxış 2) kontaktlayıcının və qutu arasına səsim qarşılaşdırma pad yerləşdirməklə səsim qarşılaşdırmaq hədəfinə nail olur. Bu pad kontaktlayıcının işləməsi zamanı yarandıqda titrəməni buffer edir. Switchin işləməsi zamanı yarandıqda titrəmə və darbə connector vasitəsilə səsim qarşılaşdırma pada keçir, bu da onu rile qutusuna keçirənə qədər enerjiyi söndürür. Bu buffer effektinə görə, rile qutusuna çatan titrəmə və darbə enerjisi çox azalır, bu da yaxşı səsim qarşılaşdırma performansına səbəb olur.
Əlavə olaraq, ZDM növü rilenin işləmə prinsipi sprint boru kimi elastik elementin istifadəsindən asılıdır, temperatur kompensasiya lenti SF6 qaz miqtarının dəyişikliklərini təyin etmək üçün təyin edilir. Çıxış kontaktları mikro-switch mekanizmindən istifadə edilir. Mikro-switch siqnalının idarə edilməsi temperatur kompensasiya lenti və sprint boru ilə birgə, səsim qarşılaşdırma pada buffer effektinə əsaslanır. Bu dizayn titrəmədən alınan yanlış siqnalı təhlükəsizləşdirir, sistem təhlükəsiz və effektiv şəkildə işləyir. Bu, göstərici növü miqtarlıq rilelərin səsim qarşılaşdırma performansını çox artırır, onu yüksək performanslı cihaz halına gətirir.
3.2 ZDM Növü Yağsız, Səsim Qarşılaşdırma Miqtarlıq Rilenin Xüsusiyyətləri
3.2.1 Tamamilə nikelin qutu, yaxşı su-qarışıq və korrozuya qarşı dayanıqlılıq, çox gözəl görünüş;
3.2.2 Dəqiqlik: 1.0 sinif (20°C-da), 2.5 sinif (-30°C-dən 60°C-ə qədər);
3.2.3 İşləmə ambient temperaturu: -30°C-dən +60°C-ə qədər; Ambient nemlilik: ≤95% RH;
3.2.4 Səsim qarşılaşdırma performansı: 20 m/s²; Darbə qarşılaşdırma performansı: 50g, 11ms; Mühür performansı: ≤10⁻⁸ mbar·L/s;
3.2.5 Kontakt reytinqi: AC/DC 250V, 1000VA/500W;
3.2.6 Qutu himayə reytinqi: IP65;
3.2.7 Yağsız dizayn, titrəmə və darbəyə qarşı dayanıqlı, daimi sızıntıya qarşı;
3.2.8 Temperatur hissəsinin stabil və yüksək nəzərdə tutulan performansı.
Yuxarıdakı xüsusiyyətlər, ZDM növü yağsız, səsim qarşılaşdırma miqtarlıq rilenin yağ sızıntısı problemini tamamilə həll etdiyini göstərir. Unikal struktur dizayn və səsim qarşılaşdırma pada istifadə edərək, onlar yağ sızıntısını əsasən qarşılayır.
4. Nəticə
Miqtarlıq rilelərdə yağ sızıntısının əsas səbəbi istehsal, istifadə və nəzarət problemləridən irəli gəlir. Təchizat miqtarının azalması, dielik izolyasiya qüvvəsinin azalmasına, kontaktlayıcının kəsici qabiliyyətinin zəiflənməsinə səbəb olur. Buna görə, yağ sızan miqtarlıq rilelərin vaxtında əvəz edilməsi vacibdir. Təhlükəsiz və etibarlı işləmənin təmin edilməsi üçün, gələcəkdə ZDM növü yağsız, səsim qarşılaşdırma miqtarlıq rilelərinin və ya buna bənzər cihazların istifadəsi tövsiyə olunur.
