Видеманн-Франц қонунчилиги
Wiedemann–Franz qonuni fizikada metallarning elektr tashkil etish imkoniyatini uning issiqlik tashkil etish imkoniyatiga bog'liq qiladi. Bu qonun metallning elektr tashkil etish imkoniyati va issiqlik tashkil etish imkoniyati orasidagi nisbatning haroratga proporsional bo'lib, Lorenz soni deb ataluvchi doimiy son bilan teng ekanligini belgilaydi. Wiedemann–Franz qonuni 19-asyr o'rta qismida nemis fiziklari Georg Wiedemann va Robert Franz tomonidan ilk bor taklif etilgan.
Wiedemann–Franz qonuni tarifi:
Matematik jihatdan, Wiedemann–Franz qonuni quyidagicha ifodalash mumkin:
σ/κ = L T
bu yerda:
σ – Metallning elektr tashkil etish imkoniyati
κ – Metallning issiqlik tashkil etish imkoniyati
L – Lorenz soni
T – Metallning harorati
Wiedemann–Franz qonuni metallning elektronlarining harakati orqali issiqlik va elektr tashkil etishini bog'liq qilib tushuntiradi. Qonunga ko'ra, metallning elektr tashkil etish imkoniyati va issiqlik tashkil etish imkoniyati orasidagi nisbat metallning elektronlari tomonidan issiqlikni transport qilish effektivligini ko'rsatadi.
Wiedemann–Franz qonuni metallning turli haroratlarda elektr va issiqlik tashkil etish imkoniyatini taxmin qilish uchun foydali. Bu qonun hamda elektron asboblarda metallning xususiyatlarini tushunishda muhim ahamiyatka ega, chunki bu yerda hem elektr tashkil etish imkoniyati, hem issiqlik tashkil etish imkoniyati muhim hisoblanadi. Qonun umumiy holda past haroratda eng yaxshi taqribatsizlikni beradi, lekin yuqori haroratda yoki kuchli elektron-fonon aloqalar mavjud bo'lganda ishlashi buzilishi mumkin.
Wiedemann-Franz qonuni cheklanmalar:
L ning qiymati shoshilmaga qarab farq qiladi.
Bu qonun o'rtacha haroratlar uchun qo'llanilmaydi.
Zulfiy metalllarda, σ va κ harorat pasayganda o'sadi.
Statement: Respect the original, good articles worth sharing, if there is infringement please contact delete.
