Видеман-Франц заңы
Видеман-Франц заңы - физикада металлдың электр жөнгөндүлүгүн онын термалдык жөнгөндүлүгү менен байланыштыруу үчүн колдонулган негиз. Бул заң, металлдың электр жөнгөндүлүгүнүн термалдык жөнгөндүлүгүнө болгон чөйрөсү температурага пропорционалдуу экенин жана Лоренц саны деп аталган тұрақтыға тең экенин билдирет. Видеман-Франц заңы немис физикашылары Георг Видеман жана Роберт Франц тарабынан 19-кылымдын ортасында алғаш рет ұсынылған.
Видеман-Франц заңының дәлелденуі:
Математикалык түрде, Видеман-Франц заңы мына түрде бейнеленет:
σ/κ = L T
мүнда:
σ – Металлдың электр жөнгөндүлүгү
κ – Металлдың термалдык жөнгөндүлүгү
L – Лоренц саны
T – Металлдың температурасы
Видеман-Франц заңы, металлдың ичиндеги электрондардын кыймылына негизделген. Бул заң боюнча, металлдың электр жөнгөндүлүгүнүн термалдык жөнгөндүлүгүнө болгон чөйрөсі, металлдың электрондарының жылуу тасымалдау үчүн қандай дауысты жасайтынын көрсетеді.
Видеман-Франц заңы, металлдардың арзан температурада термалдык жана электр жөнгөндүлүктөрүн болжоо үчүн пайдалы. Электрондык приборларда, мүмкүн электр жөнгөндүлүк жана термалдык жөнгөндүлүк маанилүү эсептелет. Заң, көпшілік металлдар үшін арзан температурада жакшы жуықтау болып саналады, бірақ жогору температурада же электрон-фонондык әсерлер күшті болғанда бузылуы мүмкін.
Видеман-Франц заңының шектеулері:
L саны материалдың түріне жараша өзгеретіні.
Бул заң орта температурада қолданылмайды.
Жун металлдарда, σ және κ температура төмендей түссе жөнгөндүлүктер өседі.
Statement: Respect the original, good articles worth sharing, if there is infringement please contact delete.
