L-liġi Wiedemann–Franz
Il-Liġi ta’ Wiedemann–Franz hija relazzjoni fit-fizika li trelażzona l-konduċtività elettrika ta’ metal mal-konduċtività termika. Tistaqsi li l-rapport beħda l-konduċtività elettrika għal-konduċtività termika tal-metal hu proporzjonali għall-temperatura u huwa wieħed ma’ konstanti magħrufa bħala l-numru ta’ Lorenz. Il-Liġi ta’ Wiedemann–Franz tinkiteb minn fizikani Tedeski Georg Wiedemann u Robert Franz, li proponnuha fil-qasam ta’ nofs il-19in secolo.
Derivazzjoni tal-Liġi ta’ Wiedemann–Franz:
Matematikament, il-Liġi ta’ Wiedemann–Franz tista tittwella bħal:
σ/κ = L T
fejn:
σ – Konduċtività elettrika tal-metal
κ – Konduċtività termika tal-metal
L – In-numru ta’ Lorenz
T – Temperatura tal-metal
Il-Liġi ta’ Wiedemann–Franz hija mbasata fuq l-idea li l-konduzzjoni tal-ħal u l-elettricità fl-metal huma relazjonati mal-moviment tal-elettronijiet tal-metal. Skont il-liġi, ir-rapport beħda l-konduċtività elettrika għal-konduċtività termika tal-metal hu misur tas-silġi bil-liema l-elettronijiet tal-metal jkunportaw l-ħal.
Il-Liġi ta’ Wiedemann–Franz hija utli biex titqies l-konduċtività termika u elettrika tal-metals f’temperaturi differenti. Hi wkoll hija utli biex tifhem il-behavior tal-metals fid-dispożitivi elettroniki, fejn tkunu importanti konsiderazzjonijiet mhux biss tal-konduċtività elettrika imma anke tal-konduċtività termika. Il-liġi tipikament tiġi kunsiderata bħala approssimazzjoni ħas-saħħa għal-aqbeż tal-metals f’temperaturi baħrija, iżda tista tiftaħ fis-temperaturi aġgant jew meta jkun hemm interazzjoni fort tal-elettronijiet mal-phonons.
Limitazzjonijiet tal-Liġi ta’ Wiedemann-Franz:
Il-valur ta’ L jvarja skond is-silġiegħ.
Din il-liġi ma tgħaddix għal temperaturi intermedi.
Fl-metals żgħar, hemm żviluppi f’σ u κ meta tdimuġġa l-temperatura.
Statement: Respect the original, good articles worth sharing, if there is infringement please contact delete.
