Бирқатор материаллар, мисоли учун кенгил, мис, алюминий, ишончли чегараланган электронларга эга. Шунинг учину бул турдаги материаллар овози менен электр юритишга мос. Бирок, электр чегаралануви бул материалларда температурасига жуда bog'liq. Адатта металлар температураси ошиганда коңроқ электр чегараланувини такиради. Бирок, металл эмас материаллар температураси ошиганда чегараланувини камайтиришади.
Агар биз пур металл парчагини 0°С температурасига тушуриб, андан сонга 0°С дан 100°С гача температурасини оширган бошимиз.
Температурани оширганда, агар бир қатор интервалда унинг чегараланувини олиб, метал парчагининг электр чегараланувини температурани оширганда раст боришини топишмиз. Агар биз температура билан чегаралануви нисбати, яъни чегараланув ва температура графигин чизиб, төрт бурчак сызык топишмиз, как келтирилган расмда көрсатилгандай. Агар бул тик сызык чегараланув осиси орқасида узартилса, унинг температура осиси -t0°С деган температурада кесишиб турабди. Графикдан айтуға болади, бул температурада металлнинг электр чегаралануви нольга айланади. Бул температура инферидаланган ноль чегараланув температураси деп аталади.
Хохлашадigan ноль чегараланув ишончли практикада мумкин эмас. Фактидан, температура билан чегаралануви температуралар бутун диапазони боғлигинда тұрақты емес. Раст график да келтирилган расмда көрсетилген.
Кабыл алсын R1 жана R2 олинган чегараланувлар t1°С жана t2°С температураларинда. Анда биз төмендеги теңдемени жазишмиз,
Юкта теңдемеден бирор материалнинг арзан температураларинда чегараланувин исчислаб оламыз. Мисол учун, агар бир металлнинг t1°С температурасидаги чегараланувин олиб, булу R1.
Агар биз инферидаланган ноль чегараланув температурасини, яъни t0 билип сақлаган болсак, анда бирор номаълум чегараланув R2 t2°С температурасида юкта теңдемеден олиб оламыз.
Температура билан чегаралануви көп учурда электр машиналарининг температураларин анықлашда колдонилади. Мисол учун, трансформаторнинг температуралануви тестинде, витка температуралануви аниқлаш учун, юкта теңдеме қолдонилади. Трансформаторнинг ичида витканын температурасин излаб табу мүмкин эмас, бирок биз температура билан чегаралануви графигимиз бар. Трансформаторнинг электр энергия трансформатори ишини башлап, аяктап турганда витканын электр чегараланувини олиб, трансформатор витканын тест ишини башлап, аяктап турганда температуралануви аниқла аламыз.
20°С стандарт температура руйхатга олинган чегараланув үчун танланган. Бу дегани, агар бир материалнинг чегараланувини 20Ω дейсек, бу чегараланув 20°С температурасида олинган.
Манба: Electrical4u
Эскиргичи: Оригиналга қадер, жакшы мақалалар улешуге лоял, агар қауіпсіздік болса өшіруге хабарласыңыз.