Vifaa vya kuzuia mawimbi (Surge Protective Devices, SPD) vilivyovuliwa katika paneli za distribution board zinatumika kuu kusaidia kuzuia vyombo vya umeme kutokana na mawimbi ya awali (surges au spikes) zinazotokana na mawingu, mabadiliko ya grid ya umeme, au sababu nyingine. Kulingana na matumizi na maagizo ya kuzingatia, aina za vifaa vya kuzuia mawimbi vinavyotumiwa sana katika paneli za distribution board ni ifuatayo:
1. Aina 1 ya Vifuo vya Kuzuia Mawimbi (Ulinzi wa Kwanza kwenye Ingizo la Umeme)
Matumizi: Vinavuliwa kwenye paneli kuu ya distribution au point ya ingizo la umeme kwenye jengo kusaidia kuzuia mfumo mzima wa umeme kutokana na mawimbi ya nje, kama vile zinazotokana na mawingu yanayosafiri kwenye mitundu ya umeme.
Sifa:
Vinapatikana kwa ajili ya kuzuia mawimbi ya kiwango cha juu, inaweza kupata miongozo ya current yenye ukubwa (kama vile 40kA au zaidi kwa waveform ya 8/20 microsecond).
Mara nyingi huunganishwa na mfumo wa grounding wa jengo, hutoa usalama wa kuzuia mawimbi.
Vinatumika kwa uwezo wa kwanza kuzuia mawimbi ya nje kutembelea jengo.
2. Aina 2 ya Vifuo vya Kuzuia Mawimbi (Ulinzi wa Kiwango cha Distribution Board)
Matumizi: Vinavuliwa ndani ya paneli za distribution board kwenye jengo kusaidia kuzuia vyombo vya umeme na circuits zinazokuwa chini. Hii ni aina ya vifuo vya kuzuia mawimbi vinavyopatikana sana katika paneli za distribution board.
Sifa:
Vinapatikana kwa ajili ya kuzuia mawimbi ya kiwango cha wazi, mara nyingi inaweza kupata miongozo ya current yenye ukubwa wa 10-40kA (waveform ya 8/20 microsecond).
Hutoa ulinzi wa pili, kuu kusaidia mawimbi yanayotokana na matumizi ya switch au mawimbi yanayotokana na mengine.
Maraninyi havuliwa karibu na circuit breakers au huunganishwa ndani ya paneli za distribution board, hutoa ustadi wa kudhibiti na kubadilisha.
3. Aina 3 ya Vifuo vya Kuzuia Mawimbi (Ulinzi wa Kiwango cha End-Device)
Matumizi: Vinavuliwa karibu na devices za mwisho (kama vile computers, servers, nyumbani electronics) kusaidia kuwa defence ya mwisho dhidi ya mawimbi, kuzuia vyombo vya electronic viwili.
Sifa:
Vinapatikana kwa ajili ya kuzuia mawimbi ya kiwango cha chini, mara nyingi inaweza kupata miongozo ya current yenye ukubwa wa 5-10kA (waveform ya 8/20 microsecond).
Hutoa ulinzi wa tatu, kuu kusaidia vyombo viwili vya electronic vya kuwa sensitive kwamba voltage fluctuations, kama vile vyombo vya mawasiliano, vyombo vya afya, na vyombo vya precision.
Maalum yamepatikana kama power strips zenye surge protection na socket-type surge protectors.
4. Aina ya Combination-Type Surge Protector
Matumizi: Huunganisha faida za Aina 1 na Aina 2 ya vifuo vya kuzuia mawimbi, vinapatikana kwa mazingira yanayohitaji ulinzi wa mawimbi ya nje na ndani.
Sifa:
Hutoa nguvu nzuri ya kuzuia mawimbi na range ya ulinzi mkubwa, kuzuia mawimbi ya nje na ndani.
Vinatumika sana kwenye eneo muhimu au matumizi yenye mahitaji ya ulinzi wa mawimbi ya juu, kama vile data centers, hospitals, na industrial plants.
5. Aina Modular ya Vifuo vya Kuzuia Mawimbi
Matumizi: Vinapatikana sana katika paneli mbalimbali za distribution, hasa kwenye biashara na majengo ya kiuchumi, kwa ajili ya kudhibiti na kubadilisha rahisi.
Sifa:
Design modular anaweza kufanya kila module kufanya kazi bila kukusanya; ikiwa moja ya modules imeharibika, tu hiyo moja itabadilishwa bila kutathmini wengine.
Maraninyi hayana vitunguu vya indicator au alarm functions kusaidia kuhakikisha hali ya vifuo vya kuzuia mawimbi na kuelezea wateja pale pale inapobofya.
6. Single-Phase na Three-Phase Surge Protectors
• Single-Phase Surge Protector: Vinapatikana kwa systems za single-phase (kama vile nyumba za watu, ofisi ndogo), vinatumika kuzuia vyombo vya umeme 220V/230V.
• Three-Phase Surge Protector: Vinapatikana kwa systems za three-phase (kama vile factories, commercial buildings, complexes za ofisi kubwa), vinatumika kuzuia vyombo vya umeme 380V/400V.
Mawazo kwa Chagua Surge Protector
Wakati wa chagua surge protector kwa paneli za distribution board, tafakari kuhusu viwango ifuatavyo:
• Eneo la Kuweka: Ikiwa litawekwa kwenye paneli kuu ya distribution, paneli ya branch distribution, au karibu na devices za mwisho.
• Kiwango cha Ulinzi: Chagua kiwango sahihi cha ulinzi kulingana na chanzo na intensity ya mawimbi (Aina 1, Aina 2, Aina 3, na kadhalika).
• Rated Discharge Current (In): Current impact maximum ambayo surge protector inaweza kupata, imewezeshwa kwa kA. Chagua rated discharge current sahihi kulingana na mazingira ya matumizi halisi.
• Maximum Continuous Operating Voltage (Uc): Voltage maximum ambayo surge protector inaweza kupata kwa muda, inapaswa kuwa juu zaidi kuliko nominal voltage ya system.
• Response Time: Haraka ya surge protector kujibu kwa mawimbi; haraka zaidi ni bora kuhakikisha ulinzi wa wakati wa vyombo.
• Failure Alarm Function: Baadhi ya surge protectors hana vitunguu vya indicator au alarms kusaidia kuelezea wakati device imeharibika, kusaidia kubadilisha kwa wakati.
Muhtasara
Kwa paneli za distribution board, aina ya surge protector vinavyopatikana sana ni Aina 2, ambayo inaweza kuzuia vyombo vya umeme chini kutokana na mawimbi ya ndani. Ikiwa jengo liko kwenye eneo linalopata mawingu mengi, ni vizuri kuleta Aina 1 surge protector kwenye paneli kuu ya distribution na kuongeza Aina 3 surge protectors karibu na devices muhimu ili kujenga system ya ulinzi wa kiwango mingi. Pia, vifuo vya kuzuia mawimbi vya aina modular vianapendekezwa sana kwenye mazingira ya biashara na kiuchumi kwa sababu ya kudhibiti na kubadilisha rahisi.