
Cogeneration ಎಂಬುದನ್ನು combined heat and power ಅಥವಾ combine heat and power ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಹೆಸರು ಸೂಚಿಸುವಂತೆ, ಒಂದೊಂದು ಈಜನಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ರೂಪದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಕೋಜೆನರೇಶನ್ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಎರಡು ರೂಪಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ತಾಪ ಅಥವಾ ತಾಪೀಯ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಂದು ವಿದ್ಯುತ್ ಅಥವಾ ಯಾಂತ್ರಿಕ ಶಕ್ತಿ ಆಗಿರಬೇಕು.
ಕೋಜೆನರೇಶನ್ ಈಜನಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವ ಉತ್ತಮ, ನಿವೃತ್ತಿ ಮಾಡಬಹುದಾದ, ಶುಚಿ ಮತ್ತು ದಕ್ಷ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಉಪಯೋಗಿಸಬಹುದಾದ ಈಜನಕ ಶಕ್ತಿಗಳು ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಗ್ಯಾಸ್, ಎಣ್ಣೆ, ಡಿಸೆಲ್, ಪ್ರೋಪೇನ್, ಮರ, ಬಾಸೇಜ್, ಕಾಲ್ ಇತ್ಯಾದಿಗಳು. ಇದರ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಸುಲಭವಾದದ್ದಾಗಿದೆ- ಈಜನಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆ ವಿದ್ಯುತ್ ತಾಪ ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ, ಆ ತಾಪ ನೀರನ್ನು ಉಷ್ಣಾಂಗವಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಆ ಉಷ್ಣಾಂಗ ಗುಂಡು ತಯಾರಿಸಲು, ಆವಾಸ ತಾಪೀಕರಣ ಮತ್ತು ಇಮಾರತಗಳ ಶೀತಲೀಕರಣ ಮಾಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ, ಈಜನಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಾಯಿಲರ್ ಗೆ ದಗ್ಗದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರ ಫಲದಾಗಿ ಉತ್ತಮ ತಾಪದ ಉಷ್ಣಾಂಗ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಉಷ್ಣಾಂಗ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನ್ ನ್ನು ಚಾಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಅಲ್ಟರ್ನೇಟರ್ ಗೆ ಸಂಪರ್ಕಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಇದರ ಫಲದಾಗಿ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ತುಂಬಿದ ಉಷ್ಣಾಂಗವನ್ನು ಕಂಡೆನ್ಸರ್ ಗೆ ದಾಟಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದರಿಂದ ಉಷ್ಣಾಂಗ ಶೀತಳಗೊಂಡು ನೀರಾಗಿ ಮರಿಗೆ ಬಾಯಿಲರ್ ಗೆ ಮರಿಗೆ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ಬಂದು ಮರಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದ ದಕ್ಷತೆ ೩೫% ಮಾತ್ರ. ಕೋಜೆನರೇಶನ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನ್ ಗಳಿಂದ ಬಂದ ಕಡಿಮೆ ತಾಪದ ಉಷ್ಣಾಂಗವನ್ನು ನೀರಾಗಿ ಮರಿಗೆ ಮಾಡದೆ, ಇದನ್ನು ಇಮಾರತಗಳ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯಾಲಯಗಳ ತಾಪೀಕರಣ ಅಥವಾ ಶೀತಲೀಕರಣ ಮಾಡಲು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಕಾರಣ ಟ್ರಿಬ್ಯೂನ್ ಗಳಿಂದ ಬಂದ ಕಡಿಮೆ ತಾಪದ ಉಷ್ಣಾಂಗವು ಉತ್ತಮ ತಾಪೀಯ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
ಕೋಜೆನರೇಶನ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದ ದಕ್ಷತೆ ೮೦ - ೯೦% ಆಗಿದೆ. ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಕೋಜೆನರೇಶನ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದಿಂದ ಉತ್ಪಾದಿಸಲಬಹುದಾದ ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿಯ ಶಕ್ತಿ ೨೦,೦೦೦ MW ಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು. ಮೊದಲ ವ್ಯಾಪಾರೀಕ ಕೋಜೆನರೇಶನ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನವನ್ನು ೧೮೮೨ ರಲ್ಲಿ ಥೋಮಸ್ ಏಡಿಸನ್ ನ್ಯೂ ಯಾರ್ಕ್ ಲೋ ನಿರ್ಮಾಣ ಮತ್ತು ರಚನೆ ಮಾಡಿದರು.
ಮೇಲೆ ತೋರಿಸಿದ ಚಿತ್ರದಲ್ಲಿ, ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ, ಈಜನಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಇನ್ಪುಟ್ ಮಾಡಿದಾಗ ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ನಷ್ಟ ಆಗಿ ಓಟು ಬರುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಕೋಜೆನರೇಶನ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ, ಈಜನಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಇನ್ಪುಟ್ ಮಾಡಿದಾಗ, ಓಟು ವಿದ್ಯುತ್ ಶಕ್ತಿ, ತಾಪ ಅಥವಾ ತಾಪೀಯ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ನಷ್ಟ ಆಗಿದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿದ್ಯುತ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ, ೧೦೦% ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಇನ್ಪುಟ್ ಮಾಡಿದಾಗ, ೪೫% ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉಳಿದ ೫೫% ನಷ್ಟ ಆಗಿದೆ, ಆದರೆ ಕೋಜೆನರೇಶನ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ, ಮೊದಲು ೮೦% ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ೨೦% ನಷ್ಟ ಆಗಿದೆ. ಇದರ ಅರ್ಥ ಕೋಜೆನರೇಶನ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದಲ್ಲಿ ಈಜನಕ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುವುದು ದಕ್ಷ ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲವಾದದ್ದಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚು ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ವಿಕಾರ್ಯವಾದದ್ದಾಗಿದೆ.
ಕೋಜೆನರೇಶನ್ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನದ ದಕ್ಷತೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೋಜೆನರೇಶನ್ ಪಾರ್ಚೀಕ ಮೈಟರ್, ನೈಟ್ರಸ್ ಆಕ್ಸೈಡ್, ಸಲ್ಫರ್ ಡioxide, ಮರ್ಕ್ಯುರಿ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಬನ್ ಡioxide ಮಾಡುವ ವಾಯು ವಿಸರ್ಜನೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ, ಇದರ ಫಲದಾಗಿ ಗ್ರೀನ್ಹೌಸ್ ಪ್ರಭಾವ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ.
ಇದು ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಖರ್ಚನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಕೋಜೆನರೇಶನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ನೀರಿನ ಉಪಯೋಗ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಖರ್ಚನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ.