Yerləşmənin Məqsədi
Sistem Fonksional Yerləşməsi (İş Yerləşməsi): Enerji sistemlərində normal işləmə üçün yerləşmə tələb olunur, məsələn, nötral nöqtənin yerləşdirilməsi. Bu növ yerləşmə iş yerləşməsi kimi tanınır.
Koruyucu Yerləşmə: Elektrik cihazlarının metal qabları izolyasiyanın arıqlanması səbəbindən enerji ala bilər. İnsan resurslarına elektrik şoku riskini önləmək üçün yerləşmə təmin edilir və bu koruyucu yerləşmə kimi adlandırılır.
Əlavə Gerilim Koruyucusu Yerləşməsi: Aşağı yandığın, gerilim dərəcələndiricilərinin və koruyucu boşluqların kimi əlavə gerilim koruyucusu cihazları üçün yerləşmə qurulur ki, əlavə gerilim (məsələn, aşağı yandığın və ya kommutasiya zülallarının) təhlükələrini aradan qaldırsın. Bu əlavə gerilim koruyucusu yerləşməsi
Elektrostatik Dəqiq (ESD) Yerləşməsi: Yanıcı neft, doğal qaz anbar tankları və boru hətləri üçün statik elektrik yığılmasından yaranan təhlükələri önəmək üçün yerləşmə tətbiq edilir. Bu statik yerləşmə kimi tanınır.

Yerləşmənin Funksiyaları
Elektromagnit Təsirinin (EMI) Önünü Alınması: Məsələn, rəqəmsal cihazların və RF kablının ekran layılarının yerləşdirilməsi, elektromagnit qoplaşmayı və gürültüyü azaltmaq üçün tətbiq edilir.
Yüksək Gerilim və Aşağı Yandığın Zülallarına Qarşı Korunma: Cihaz stellajları və kommunikasiya cihazlarının qablarının yerləşdirilməsi, ehtiyac cihazlarına, alətlərə və personala yüksək gerilim və aşağı yandığın darbələrindən olan zararları önəmək üçün tətbiq edilir.
Komunikasiya Sisteminin İşləməsinə Dəstək: Məsələn, denizaltı kabel tekrarlayıcı sistemlərində, uzaqda enerji qaynağı sistemi dərinlik-yer konfiqurasiyasını istifadə edir ki, bu, etibarlı yerləşmə tələb edir.
Yerləşmə Rezistansı Ölçüm Metodlarının və Prinsiplərinin Düzgün Seçimi
Yerləşmə rezistansını ölçmək üçün bir neçə ümumi metod mövcuddur: iki-tərəfli, üç-tərəfli, dörd-tərəfli, tək-bağlama və iki-bağlama metodu. Hər biri öz xüsusiyyətlərə malikdir. Uyğun metodun seçilməsi, dəqiq və etibarlı nəticələrə göstərir.
(1) İki-Tərəfli Metod
Şərait: Tanınmış, yaxşı yerləşdirilmiş referans nöqtəsi (məsələn, PEN həddi) tələb olunur. Ölçülən dəyər test edilən yerləşmə rezistansı və referans yerləşmə rezistansının cəmidir. Referans rezistans çox kiçikdirsə, nəticə test edilən yerləşmə rezistansına yaxındır.
Tətbiq: Binaların sıxlığı və ya bantlanan səthlər (məsələn, beton) olan şəhərlər üçün uyğundur, burada yerləşmə çubuqlarını qurmak praktiki deyil.
Bağlantı: E+ES-ni test nöqtəsinə, H+S-ni tanınmış yere bağlayın.
(2) Üç-Tərəfli Metod
Şərait: İki köməkçi elektrod tələb olunur: bir ampermetr (H) və bir voltmetr (S), hər biri test elektroduna və bir-birinə en az 20 metr məsafədə olmalıdır.
Prinsip: Test elektrod (E) və köməkçi yer (H) arasına test amperetiri cür edilir. Test elektrod və voltmetr (S) arasındakı gerilim düşməsi ölçülür. Nəticə, test lənətin rezistansını da içərən olur.
Tətbiq: Fundamental yerləşmə, tikinti sahəsi yerləşməsi və aşağı yandığın koruyucusu sistemləri.
Bağlantı: S-ni voltmetrə, H-ni köməkçi yere, E+ES-ni birgə test nöqtəsinə bağlayın.
(3) Dörd-Tərəfli Metod
Təsvir: Üç-tərəfli metoda oxşayır, amma lənət rezistansının təsirini E və ES-ni ayrı-ayrı və direkt test nöqtəsinə bağlayaraq aradan qaldırır.
Avantaj: Ən dəqiq metod, xüsusən düşük rezistans ölçümləri üçün.
Tətbiq: Laboratoriyalarda və kritik yerləşmə sistemlərində yüksək dəqiqlikli ölçümlər.
(4) Tək-Bağlama Metodu
Şərait: Çoxlu yerləşmə sisteminin bir nöqtəsini yerləşmə bağlantısını kəsmədən (təhlükə risksini önləmək üçün) ölçür.
Tətbiq: Ayrılmamağa icazə verilməyən çoxlu nöqtəli yerləşmə sistemləri üçün idealdir.
Bağlantı: Ampermetr bağlamasını istifadə edərək yerləşmə həddindən keçən amperi ölçün.
(5) İki-Bağlama Metodu
Şərait: Köməkçi yer çubuqlarına ehtiyac olmadan çoxlu yerləşmə sistemlərində tətbiq olunur. Bir yerləşmə nöqtəsinin rezistansını ölçür.
Bağlantı: İstehsalçı tərəfindən nəzərdə tutulan ampermetr bağlamalarını cihaza bağlayın. İkiləyi yerləşmə həddinə ətrafında bağlayın, bağlamalar arasında minimum 0,25 metr məsafə olmalıdır.
Avantaj: Tez, təhlükəsiz və mürəkkəb yerləşmə şəbəkələrində sahədə test etmək üçün rahatdır.
Ev Socketsində Yerləşməni Test Etme
Üç sadə metod var:
Metod 1: Rezistans Testi (Gücü Kapat)
Gücünü kapatın.
Multimetri rezistans (Ω) və ya davamlılıq rejimində istifadə edin.
Uzun bir lənətin bir ucunu hər hansı bir socketin yerləşmə terminalinə (C) bağlayın.
Digər ucunu multimetrin bir probuna bağlayın.
Digər probu elektrik panelinizdəki ana yerləşmə busbarına toxunun.
Əgər multimetri davamlılıq göstərsə və ya rezistans ≤ 4 Ω olsa, yerləşmə normaldir.
Metod 2: Gerilim Testi (Gücü Aç)
Multimetri AC gerilim rejimində istifadə edin.
Standart 220V üç pinli socket üçün etiketləyin:
A = Canlı (L)
B = Neutral (N)
C = Yerləşmə (PE)
A və B (L-N) arasındakı gerilimi ölçün.
A və C (L-PE) arasındakı gerilimi ölçün.
Əgər L-N gerilimi bir az daha yüksək olarsa (fərq ≤ 5V), yerləşmə ehtimal ki, normaldır.
Sonra rezistans və ya davamlılıq rejimini seçin və B və C (N-PE) arasını ölçün.
Əgər davamlılıq varsa və ya rezistans ≤ 4 Ω olsa, yerləşmə normaldir.
Metod 3: Direkt Sızıntı Testi (Funksional RCD/GFCI Tələb Olunur)
Sərinin çalışır qalan akım cihazı (RCD) və ya yerləşmə sızıntısı avtomatı (GFCI) ilə himayə edildiyindən əmin olun.
Bir lənəti almaq və socketin canlı (L) terminalini yerləşmə (PE) terminalinə qısa müddət bağlayın.
Əgər RCD/GFCI dərhal triplənirsə, yerləşmə sistemi funksionallıqda və himayə mekanizmi düzgün işləyir.