17 Pirsûrên Cih Ên Bêyîn Ji Ber Pirantîna Elektrikî

1 بۆچی دەبێت هستی ترانسفورماتور گرۆوە بکرێت؟
لە کاتی کارکردنی ئاسایی ترانسفورماتوری کارا، دەبێت یەک پەیوەندی گرۆوەی بەهێز هەبێت. بەبێ گرۆوە کردن، فولتەجی شلەو لە نێوان هست و زەوی دەبێت بازدانی ناڕاستەوخۆ دروست بکات. گرۆوە کردنی خاڵی تاقەکان دەبێتە هۆی لا براوی بەهێزی شلەو لە ناو هست. بەڵام کاتێک دوو یان زیاتر پەیوەندی گرۆوە هەبێت، جیاوازی نادروست لە نێوان بەشەکانی هست ڕووناکی گشتی دروست دەکات لە نێوان خاڵە گرۆوەکان، کە دەبێتە هۆی کێشەی گەرمبوونی گرۆوە چەندخاڵی. کێشەکانی گرۆوە کردنی هست دەتوانن گەرمی گەشهی بۆشایی دروست بکەن. لە حاڵە سەختەکاندا، گەرمی هست بەرز دەبێتەوە، بەرگری گازی سووک دەچەوێتەوە، و دەتوانێت هۆکاری چالاکبوونی بەرگری گازی قورس بێت. بەشە داغکراوەکانی هست کورت دەکەنەوە لە نێوان ورەکان، کە دەبێتە هۆی زیادبوونی دابەزینی هست و بە شێوەیەکی سەرسوڕهێنەر کاریگەری لەسەر کار و کارکردنی ترانسفورماتور، هەندێک جار پێویستی بە گۆڕینی ورەکانی سیلیکۆنی فولادی هست هەیە. بۆیە دەبێت تەنها یەک خاڵی گرۆوە هەبێت—نە زیاتر و نە کەمتر.

2 بۆچی ورەکانی فولادی سیلیکۆن بۆ هستی ترانسفورماتور بەکار دێندرێن؟
زۆربەی ترانسفورماتورەکان لە ورەکانی فولادی سیلیکۆن دروست دەکرێن. فولادی سیلیکۆن بریتییە لە فولادی کە سیلیکۆن (کە دەوترێت کەو) لە نێوان 0.8-4.8% تێدایە. فولادی سیلیکۆن بەکار دێت چونکە تایبەتمەندی مەگنەتی باشی هەیە و دەتوانێت شێوەی مەگنەتی بەرز دروست بکات لە ناو کویلەکانی کارا، کە دەبێتە هۆی بچووکبوونی قەبارەی ترانسفورماتور. ترانسفورماتورەکان هەمیشە لە دۆخی AC کار دەکەن، لەم حاڵەدا دابەزینی کارا نەک تەنها لە ڕەقەکانی کویل بلکو لە هستیش لە کاتی مەگنەتی کردنی گۆڕاو دابەزین هەیە. دابەزینی کارا لە هست دەوترێت "دابەزینی ئاسن"، کە دەگۆڕێت بە "دابەزینی هیستیریسیس" و "دابەزینی کارەبایی گرد". دابەزینی هیستیریسیس لە کاتی مەگنەتی کردن دەبێتە هۆی هیستیریسیسی مەگنەتی، کە دابەزینەکە بەپێی هێڵی داخراوی مادە دادەنرێت. فولادی سیلیکۆن هێڵی هیستیریسیسی باریکی هەیە، کە دەبێتە هۆی دابەزینی هیستیریسیسی کەم و گەرمبوونی کەمتر.

ئەگەر فولادی سیلیکۆن ئەم فایدانا هەبێت، بۆچی بەکوژەی جوت بەکار ناهێنرێت؟ چونکە هستی ورەدار جۆری تری دابەزینی ئاسن دەکەوێتە سەر—دابەزینی کارەبایی گرد. لە کاتی کارکردن، کارەبایی گۆڕاو لە کویلەکان شێوەی مەگنەتی گۆڕاو دروست دەکات، کە کارەبایی لە ناو هست دەناسێنێت. ئەم کارەبا ناسێنراوانە لە هێڵی داخراودا دەجوڵێنەوە بەپێچەوانەی جوڵەی شێوە، کە کارەبایی گرد دروست دەکات و گەرم دەبێت. بۆ کەمکردنەوەی دابەزینی کارەبایی گرد، هستی ترانسفورماتور لە ورەکانی فولادی سیلیکۆنی ساردکراوی 0.35mm دروست دەکرێت، کە بە قەبارەی دیاریکراو دەبرێن و بە شێوەی "E-I" یان "C" دادەنرێن. لە ڕاستیدا، ورەی نازوتر و درێژی باریکتر دەتوانێت کارەبایی گرد بەتر کەم بکات. ئەمەش دابەزینی کارەبایی گرد کەم دەکات، گەرمی کەم دەکات و موادیش دەجێنێت. بەڵام دروستکردنی هستی ڕاستەقینە چەندین فاکتەر دەبینێت—ورەی زۆر نازک دەتوانێت هەنگاوی کار بەرز بکات و هەرە باشترین هەرەی هست کەم بکات. بۆیە قەبارەی ورەکانی فولادی سیلیکۆن بۆ هستی ترانسفورماتور دەبێت هەموو فاکتەرەکان بزانێت تا دیزاینی باشترین بەدەست بێنێت.

3 کۆتایی بەرگری بووخۆڵز (گاز) کیانە؟

• کورتە رێژە چەندفازی داخواری ترانسفورماتور
• کورتە رێژەی ناوچە، کورتە رێژە لە نێوان پێچەکان و هست یان قاپ
• کێشەکانی هست
• کەمبوونەوەی ئاستی رووناکی یان نرخاندن
• پەیوەندی ناکارام لە گۆڕەری تاپ یان پەیوەندی ناکارامی هەڵگرتنی دەستکەرە

4 جیاوازی نێوان بەرگری دیفەرەنسیاڵی ترانسفورماتوری سەرەکی و بەرگری بووخۆڵز چییە؟

• بەرگری دیفەرەنسیاڵی ترانسفورماتوری سەرەکی لەسەر بنچینەی کارەبایی گرد کار دەکات، لەکاتێکدا بەرگری بووخۆڵز لەسەر بنچینەی دروستبوونی گاز لە کاتی کێشە داخواری ترانسفورماتور کار دەکات.
• بەرگری دیفەرەنسیاڵی وەک بەرگری سەرەکی بۆ ترانسفورماتور دەکات، لەکاتێکدا بەرگری بووخۆڵز بەرگری سەرەکی بۆ کێشە داخواری ترانسفورماتورە.
• کۆتایی بەرگری جیاوازن:
  A) بەرگری دیفەرەنسیاڵ دەگرێتەوە:
  • کورتە رێژەی چەندفازی لە پەیوەندی و پێچەکانی ترانسفورماتوری سەرەکی
  • کورتە رێژەی تاکی سەرسوڕهێنەر لە نێوان ناوچەکان
  • کێشەی زەوی لە پێچ و پەیوەندی لە سیستەمی گرۆوەی کارەبایی بەرز
• B) بەرگری بووخۆڵز دەگرێتەوە:
• • کورتە رێژەی چەندفازی داخواری ترانسفورماتور
  • کورتە رێژەی ناوچە، کورتە رێژە لە نێوان ناوچە و هست یان قاپ
  • کێشەی هست (زیادبوونی گەرمی)
  • کەمبوونەوەی ئاستی رووناکی یان نرخاندن
  • پەیوەندی ناکارام لە گۆڕەری تاپ یان پەیوەندی ناکارامی هەڵگرتنی دەستکەرە

5 چۆن کێشەی کارناکاری ساردکەری ترانسفورماتوری سەرەکی چارەسەر دەکرێت؟

• کاتێک کارەبایی کاراکردنی بەشی ساردکەری I و II ڕابردوو بێت، سیگناڵی "#1، #2 کارەبایی ڕابردوو" دەردەکەوێت، و چالاکبوونی چوارچێوەی وەستانی تەواوی ساردکەری ترانسفورماتوری سەرەکی دەبێت. بە دەرچوون ڕاپۆرتی بۆ دیسپاتچ بکە و ئەم کۆمەڵە بەرگریە لاباره بکە.
• ئەگەر گواستنەوە لە نێوان کارەبایی I و II لە کاتی کارکردن شکست بخوات، نیشاندەری "وەستانی تەواوی ساردکەر" دەچنگێت، و چالاکبوونی چوارچێوەی وەستانی تەواوی ساردکەری ترانسفورماتوری سەرەکی دەبێت. بە دەرچوون ڕاپۆرتی بۆ دیسپاتچ بکە بۆ لابردنی ئەم کۆمەڵە بەرگری و بەخێرایی گواستنەوەی دەستی بکە. ئەگەر کۆنتاکتەر KM1 یان KM2 شکستیان هاتوو بێت، زۆر نەچەقۆڵێنەرەوە.
• کاتێک هەر یەک چوارچێوەی ساردکەر شکست بخات، چوارچێوەی شکستخواردوو لە ناوچەکە دابکە.

6 Kîjan dibeşan derheqetin di dema ku transformatorên nake hatine şertên paralel çalakkirin?
Dema ku transformatorên bi guhertina dekareyê yên ji navber berparand, dibeşan bûyerî yên serkevebend dibêjînin, vekiyekeşeya transformatorê biguherîne. Dema ku transformatorên bi reza zerrbarî yên ji navber berparand, beşa dikarin ne bi rêzeke transformatorê berparand, vekiyekeşeya transformatorê biguherîne. Dema ku transformatorên bi koma yên ji navber berparand, short circuit di transformatoran de dibêje.

7 Kîjan sese nayîn ên transformatoran?

• Bîrçav
• Girtina navendî yên nabe û arcing
• Parçeyên yekbûyan nabe
• Grounding an short circuit di sistem de
• Dest pê bikek motora mezin û bûyerî yên beşa bûyerî

8 Dema ku tap changer ya transformatorê li ser tap-changing piştgirî nebe ku nebiguhezîne?

• Dema ku transformator bîrçave (herwa ji sedexa)
• Dema ku gas protection ya lewan tap changer çendî aktive bikat
• Dema ku oil gauge ya tap changer ne tîneya benda
• Dema ku herêmîna tap changes werdigere hatiye
• Dema ku tap-changing device nabe

9 Kîjan mînaka nameplate ya transformatorê?
Mînaka nameplate ya transformatorê spesifikasyonan e ku hilanên transformatorê çêtirandin bi rêzeke operasyonê normal. Operasyon bi rêzeke mînaka jî tiştî û performansa bahdehê. Mînakan în hene:

• Capacity mînake: Vekiyekeşeya destnîşane bi rêzeke mînake, bi volt-amperes (VA), kilovolt-amperes (kVA), an megavolt-amperes (MVA). Ji ber efektiviyeta mezin transformatorê, capacity mînake ya primary an secondary windings heye wek e.
• Voltage mînake: Tensiona terminal bi rêzeke mînake, bi volts (V) an kilovolts (kV). Herwa ji sedexa, voltage mînake li ser line voltage referand.
• Current mînake: Line current bi rêzeke capacity an voltage mînake, bi amperes (A).
• No-load current: Excitation current bi rêzeke current mînake di dema ku no-load operation.
• Short-circuit loss: Active power loss dema ku windingek short-circuited bibike an voltage li ser windingek din bikat bi rêzeke current mînake, bi watts (W) an kilowatts (kW).
• No-load loss: Active power loss di dema ku no-load operation, bi watts (W) an kilowatts (kW).
• Short-circuit voltage: Ji sedexa impedance voltage, reza voltage applied bi voltage mînake dema ku windingek short-circuited bibike an windingek din carrying current mînake.
• Connection group: Nîşan dide rêzek connectivitî yên primary an secondary windings an phase difference li ser line voltages, bi clock notation.

10 Kîjan inverterên current-source hewce ne ku capacity transformatorê mezin bibe?
Design transformatorê herweha li ser capacity mînake biceribandin, ji ber ku current tenha bi capacity mînake. Ji bo inverterên voltage-source, input power factor near 1, ji ber vê capacity mînake an power mînake nêzîk e. Inverterên current-source ji sedexa—input-side transformer power factor tenha power factor ya load induction motor. Ji ber vê, ji bo load motor eyn, capacity mînake hewce ye ku mezin bibe ji bo transformatorên bi inverterên voltage-source.

11 Kîjan faktorên capacity transformatorê biguherîne?
Core selection li ser voltage, conductor selection li ser current—thickness conductor directly affects heat generation. Ji ber vê, capacity transformatorê tenha heat generation. Ji bo transformator well-designed operating in poor heat dissipation conditions, 1000kVA unit might operate at 1250kVA with enhanced cooling. Additionally, rated capacity relates to allowable temperature rise. For example, a 1000kVA transformer with an allowable temperature rise of 100K might exceed 1000kVA capacity if allowed to operate at 120K in special circumstances. This shows that improving transformer cooling conditions can increase its rated capacity. Conversely, for the same capacity inverter, transformer cabinet size can be reduced.

12 Kîjan efficiency transformatorê bêzîne?

• Hetaşê her demê çêtir, transformatorekên energy-saving yên bi cihê zêdetir û efekî nasibetan bikin
• Bazêkên transformatorek bixebitandin da ku li ser şertên daxwaza hatine
• Rêjeya daxwaza ya navçeyî ya transformatorekê ji 70% ve yê biderêze
• Di dema ku rêjeya daxwaza ya navçeyî tuhêmalî di 30% de ne, pêyda bikin ku bi transformatorekên bazêkên kêm were lêgerîn
• Rêjeya power factor-ê bigerin ku êzaga transformatorekê di ser daxwaza active de bigerîne
• Bazêkên daxwaza reyaz bike da ku hejmarê transformatorekên operasyonan minimale be

13 Ji çawa teknîk retrofitting-ê ya transformatorekên distribution yên bi energy consumption-ê yê bilind bibakhtin?
Transformatorekên distribution yên bi energy consumption-ê yê bilind têne nîşan didin ku SJ, SJL, SL7, S7 series transformatorek, ku iron û copper losses-ê yê wan zêdetir in jî ber transformatorekên S9 series yên pir hesab. Mînak, S7 piştî S9, 11% zêdetir iron losses û 28% zêdetir copper losses hene. Transformatorekên nû yên wek S10 û S11 têne bi energy efficiency-ê yê piçêtir in jî ber S9, amorphous alloy transformatorek iron losses-ê têne bi 20% yê S7 transformatorek. Transformatorek ênîn xwe ji servîsên decadekê hewce dikin. Li gorîna transformatorekên bi energy consumption-ê yê bilind bi modelên bi energy efficiency-ê yê bilind, netave bi energy conversion efficiency-ê yê pêşketin, lê dibarengirîn da ku electricity savings-ê têne bi rastînîn.

14 Eddy current çi ye? Xasîrên eddy current çi ne?
Di dema ku alternating current di conductor de derbasde, alternating magnetic field-ê li ser conductor bêdikin. Alternating field-ê induced currents-ê di solid conductors de bêdikin. Ji ber ku induced currents-ê closed loops-ê di conductor de bêjin, wergerên wî water vortices-ê teyên, wê eddy currents namekirin. Eddy currents not only electrical energy waste, reducing equipment efficiency, but also heating in electrical devices (such as transformer cores), potentially affecting normal equipment operation when severe.

15 Ji çawa instantaneous protection-ê ya transformatorek low-voltage short-circuit current bêtir bike?
Ev piramerdî selectivity-ê di relay protection-ê de hatine parvekirin. High-voltage side instantaneous protection mainly protects against severe external transformer faults. During setting, if the protection doesn't avoid maximum short-circuit current on the transformer low-voltage side, the protection range would extend to low-voltage outgoing lines since short-circuit current values don't change significantly in a short range near the low-voltage outlet. This would compromise selectivity. While non-selective protection is more reliable, it creates operational inconvenience. For example, many industrial parks have 10kV main distribution rooms (10kV bus + outgoing circuit breakers), with each workshop having low-voltage distribution rings (ring main units + transformers). If circuit breakers don't avoid maximum short-circuit current on the transformer low-voltage side, low-voltage main switches (ring main unit load switch fuses) and high-voltage circuit breakers would both operate, causing operational difficulties.

16 Ji çawa two paralleled transformers allowed to have neutral points grounded simultaneously?
In high-current systems, to satisfy sensitivity coordination requirements for relay protection, some main transformers must be grounded while others remain ungrounded. At a station with two main transformers, not grounding both neutral points simultaneously primarily addresses coordination of zero-sequence current and zero-sequence voltage protection. In substations with multiple paralleled transformers, typically some transformer neutral points are grounded while others remain ungrounded. This limits ground fault current to reasonable levels and minimizes the impact of operational mode changes on the magnitude and distribution of zero-sequence currents throughout the grid, improving sensitivity of zero-sequence current protection systems.

17 Ji çawa impulse closing tests perform before putting newly installed or overhauled transformers into operation?
Disconnecting an unloaded transformer from the grid creates switching overvoltages. In small-current grounding systems, these overvoltages can reach 3-4 times the rated phase voltage; in high-grounding current systems, they can reach 3 times the rated phase voltage. Therefore, to verify whether transformer insulation can withstand rated voltage and operational switching overvoltages, multiple impulse closing tests must be performed before commissioning. Additionally, energizing unloaded transformers produces magnetizing inrush current, which can reach 6-8 times the rated current. Since magnetizing inrush creates significant electromagnetic forces, impulse closing tests also effectively verify transformer mechanical strength and whether relay protection might maloperate.