Tranzformî: Yê çi ye?

چەندێک بەرگەی تەنها کە چییە؟

بەرگەیەک بەرگە دەوترێت وەک یەکێک لە ئامێرە ساڵبەرەکانی فێربارییەوە کە توانای فێربارییەکە بەشێوەیەکی پاشۆکلەوەیی (electromagnetic induction) لە نێوان دوو چەندێک بەرگەی تەنها هێما دەکات. بە زۆرترین شێوە، بەکاردێت بۆ دابەزێکردن (‘step up’) یان گەڕان (‘step down’) پێکهاتەی فێربارییەکە.

پێکهاتەی کارکردنی بەرگە

پێکهاتەی کارکردنی بەرگە ڕاستەوخۆیە. بەخوارەوەی یەکەم (mutual induction) لە نێوان دوو یان زۆرتر چەندێک بەرگە (کە دەوترێت کۆڵەکان) دەبێت تا توانای فێربارییەکە بە شێوەیەکی پاشۆکلەوەیی بە دوو چەندێک بەرگە هێما بکات. ئەم پێکهاتەیە لە خوارەوە بە جۆرێکی زۆرتر دەسەلمێنرێت.

تیۆرییەکەی بەرگە

بە فرضی چەندێک بەرگە (کە دەوترێت کۆڵ) کە لە لایەن فێربارییەکەی چەندێک بەرگەی دیکە هاتووە. فێربارییەکەی چەندێک بەرگە بە شێوەیەکی پاشۆکلەوەیی ڕوو دەدات و فێربارییەکە بەردەوام دەگۆڕێت.

ئەگەر چەندێک بەرگەیەکی تر بەرەو ئەم چەندێک بەرگەیەدا دەربێتەوە، بەخوا بەخوارەوەیەک لە نێوان ئەم دوو چەندێک بەرگەدا دەبێت. بەخوا فێربارییەکە بەردەوام دەگۆڕێت و بەخوارەوەیەکی دوو چەندێک بەرگە هەمیشە دەگۆڕێت.

بەپێی قانونی Faraday لەبارەی electromagnetic induction، EMFێک دەبێت لە چەندێک بەرگەی دووەمدا بێت. ئەگەر کەرتەکەی چەندێک بەرگەی دووەمدا ببێتە یەکە، ئەوا فێربارییەکە لەو چەندێک بەرگەدا دەڕوات. ئەمە پێکهاتەی بنەڕەتی کارکردنی بەرگەیە.

بەکاردێتیم بە خولەکەکانی فێربارییەکە بۆ ڕێکبوونی ئەمە. چەندێک بەرگەی کە لە لایەن فێربارییەکەی چەندێک بەرگەی دیکە هاتووە دەوترێت "چەندێک بەرگەی سەرەکی". لەو وێنەیەدا، ئەمە "کۆڵی یەکەم" دەبێت.

چەندێک بەرگەی کە بەخوارەوەیەک لە نێوان چەندێک بەرگەی سەرەکی دەبێت و بەخوا فێربارییەکەی چەندێک بەرگەی دووەم بێت، دەوترێت "چەندێک بەرگەی دووەم". ئەمە "کۆڵی دووەم" لەو وێنەیەدا دەبێت.

بەرگەیەک کە فێربارییەکە لە چەندێک بەرگەی سەرەکی بۆ چەندێک بەرگەی دووەم دابەزێکێت، دەوترێت بەرگەی step-up. بەپێچەوانە، بەرگەیەک کە فێربارییەکە لە چەندێک بەرگەی سەرەکی بۆ چەندێک بەرگەی دووەم گەڕێت، دەوترێت بەرگەی step-down.

ئەگەر چەندێک بەرگەی سەرەکیدا ژمارەی زۆرتری کۆڵ بێت، فێربارییەکە دابەزێکێت (step down).

ئەگەر چەندێک بەرگەی سەرەکیدا ژمارەی کەمتری کۆڵ بێت، فێربارییەکە گەڕێت (step up).

لەگەڵ ئەوەی وێنەی بەرگە لەناوەوە تەورەکەیە، بەڵام نەبەکاردێتەوە. ئەمە بەهۆی تەنها بەخوارەوەیەکی کەم لە چەندێک بەرگەی یەکەمدا بە چەندێک بەرگەی دووەمدا دەبێت. بۆ ئەمە، بەکاردێت بە core type transformer بۆ ئەوەی بەخوارەوەیەکی زۆر بێت.

پێکهاتەی core ی بەرگەیەک بۆ ئەوەی بەخوارەوەیەکی زۆر بێت کە بەخوا فێربارییەکە لە چەندێک بەرگەی سەرەکی بۆ چەندێک بەرگەی دووەمدا هێما بکات.

فێربارییەکەی کە لە سەرەتاکەی بەرگەدا دەڕوات، دەوترێت inrush current.

ئەگەر دڵنیایی هەیە لە ڕێگەکەی دەستەکەر، لێرەدا وێنەیەک هەیە کە ڕێگەی کارکردنی بەرگە دەسەلمێنێت:

بەشەکان و پێکهاتەی بەرگە

سهێربەشەکانی بەرگە:

• چەندێک بەرگەی سەرەکییەکەی بەرگە

• core ی مەغناطیسییەکەی بەرگە

• چەندێک بەرگەی دووەمی بەرگە

چەندێک بەرگەی سەرەکییەکەی بەرگە

کە فێربارییەکەی دروست دەکات کاتێک بەخوارەوەیەکی فێربارییەکەی چەندێک بەرگەی سەرەکیدا هاتووە.

core ی مەغناطیسییەکەی بەرگە

فێربارییەکەی کە لە چەندێک بەرگەی سەرەکیدا دروست دەکرێت، بەخوارەوەیەکی کەم لە چەندێک بەرگەی دووەمدا دەبێت و چەندێک بەرگەی مەغناطیسییەکە دەسەلمێنێت.

چەندێک بەرگەی دووەمی بەرگە

فێربارییەکەی کە لە چەندێک بەرگەی سەرەکیدا دروست دەکرێت، بەخوارەوەیەکی لە نێوان چەندێک بەرگەی دووەمدا دەبێت. ئەم چەندێک بەرگەیەش لەسەر چەندێک بەرگەی core دایە و دەبێت فێربارییەکەی بەرگە بدات.

Statement: Respect the original, good articles worth sharing, if there is infringement please contact delete.