Инженерлік материалдардың физикалық қасиеттері
Жабдық немесе қолданба үшін материалды жетілдіру үшін, біз материалдың физикалық қасиеттері туралы білуіміз керек. Материалдың физикалық қасиеттері - бұл материалдың айырмашылығын өзгертпейтін қасиеттер. Берілген типтегі материалдың бірнеше қасиеттері төменде көрсетілген-
Тығыздық
Айырмашылық тығыздығы
Сындықтың өзгеру температуралары
Теплотаға қарағандағы кеңейту коэффициенттері
Ерекше жылуы
Құныс жылуы
Ағындықтық
Жабыстыру қасиеті
Эластиктік
Пластиктік
Пористік
Теплоденшілік
Материалдардың тығыздығы
Материалдың тығыздығы немесе заттың "бір бірлікке тең болатын массасы" ретінде анықталады. Ол материалдың массасы мен көлемінің қатынасы түрінде білдіріледі. Ол "ρ" деп белгіленеді. SI жүйесіндегі бірлігі Kg/m3.
Eger, m - материалдың массасы (Kg), V - материалдың көлемі (метр3).
Онда материалдың тығыздығы,
Материалдардың айырмашылық тығыздығы
Бұл материалдың тығыздығының басқа бір материалдың же заттың тығыздығына қатынасы ретінде анықталады. Оның бірлігі жоқ. Кейде оны арналған тығыздық деп те атауға болады. Гравитация есептеу үшін жалпы су қолданылады.
Сындықтың өзгеру температуралары
Жалпы зат үш сипаттанады - заттың заттық, суық, газ сипаты. Сындықтың өзгеру температурасы - бұл заттың бір сипаттан екінші сипатқа өзгеру температурасы.
Сындықтың өзгеру температуралары төмендегі түрлерде болады-
Күйіктік температура-Бұл заттың заттық сипатынан суық сипатқа өзгеру температурасы (°C немесе K).
Кипіту температура-Бұл заттың суық сипатынан газ сипатқа өзгеру температурасы (°C немесе K).
Дәмдеме температура-Бұл заттың суық сипатынан заттық сипатқа өзгеру температурасы (°C немесе K). Теориялық түрде ол күйіктік температурасына тең. Бірақ практикалық түрде арасында айырмашылық болуы мүмкін.
Теплотаға қарағандағы кеңейту коэффициенті
Материалды ісіткенде, ол кеңейеді, оның өлшемдері өзгереді. Теплотаға қарағандағы кеңейту коэффициенті, температураның артықтығына байланысты материалдың кеңейуін білдіреді. Жылуға қарағандағы кеңейту коэффициенттері үш түрі бар, олар:
Теплотаға қарағандағы сызықты кеңейту коэффициенті
Объекттің ұзындығының температураға қарағандағы өзгеруі "теплотаға қарағандағы сызықты кеңейту коэффициенті" арқылы байланыстырылады. Ол "αL" деп белгіленеді.
Мұнда, 'l' - объекттің бастапқы ұзындығы, 'Δl' - ұзындықтың өзгеруі, 'Δt' - температураның өзгеруі. αL бірлігі °C-ге тең.
Теплотаға қарағандағы ауданды кеңейту коэффициенті
Объекттің ауданының температураға қарағандағы өзгеруі "теплотаға қарағандағы ауданның кеңейту коэффициенті" арқылы байланыстырылады. Ол "αA" деп белгіленеді.
Мұнда, 'l' - объекттің бастапқы ұзындығы, 'ΔA' - ауданның өзгеруі, 'Δt' - температураның өзгеруі. αA бірлігі °C-ге тең.
Теплотаға қарағандағы көлемді кеңейту коэффициенті
Объекттің көлемінің температураға қарағандағы өзгеруі "теплотаға қарағандағы көлемді кеңейту коэффициенті" арқылы байланыстырылады. Ол "αV" деп белгіленеді.
Мұнда, 'l' - объекттің бастапқы ұзындығы, 'ΔV' - көлемдің өзгеруі, 'Δt' - температураның өзгеруі. αA бірлігі °C-ге тең.
Материалдардың ерекше жылуы
Материалдың ерекше жылуы - бұл 1°C-ге температураны арттыру үшін материалдың бір бірлік массасына қажет болатын жылу мөлшері. Ол 'S' деп белгіленеді.
Мұнда, m - материалдың массасы (Kg). Q - материалға берілген жылу (Джоуль). Δt - температураның өсуі. Ерекше жылу SI жүйесіндегі бірлігі Джоуль/Кг °C.
