Mühəndislik Materiallarının Fiziki Xüsusiyyətləri
Mühəndislik məhsulu və ya tətbiğin materialını tamamlamaq üçün, materialın fiziki xüsusiyyətlərini bilməliyik. Materialın fiziki xüsusiyyətləri, materialın özünü dəyişdirmədən nəzərdən alına bilənlər. Bu materialın tipik xüsusiyyətlərinin bir siyahısı aşağıdakı kimi olur-
Çəki həcmi
Nisbi çəki həcmi
Hal dəyişmə temperaturaları
İstilik səviyyəsi əmsalları
Xüsusi istilik
Latent istilik
Akma
Qalvadlanma imkanı
Güclülük
Plastiklik
Porluluq
İstilik növbəti keçirici
Materialların Çəki Həcmi
Materialın çəki həcmi yaxud maddə "birim həcmə düşən kütlə" kimi tərif olunur. Bu, materialın kütləsi ilə həcmi arasındakı nisbət kimi göstərilir. Onu "ρ" ilə işarə edirlər. SI sisteminə görə onun SI sistemi birliyi Kg/m3.
Eğer, m materialın kilogramda olan kütləsidirsə, V isə materialın metr3 cinsində həcmidirsə.
O zaman materialın çəki həcmi,
Materialların Nisbi Çəki Həcmi
Bu, materialın çəki həcmi nispi çəki həcmi ilə nisbəti kimi tərif olunur. Bu heç bir birliyə malik deyil. Bəzən ona nisbi çəki həcmi də deyilir. Gravitasiya hesablaması üçün adətən su nəzərə alınır.
Hal Dəyişmə Temperaturaları
Adətən bir maddənin üç halı var: qalın hal, sıvı hal, qaz halı. Hal dəyişmə temperaturası, maddənin bir haldan başqa halına dəyişdiyi temperaturdur.
Hal dəyişmə temperaturaları aşağıdakılardır-
Erimsizlik temperaturu-Bu, maddənin (°C və ya K) qalın halından sıvı halına dəyişdiyi temperaturdur.
Kaynama temperaturu-Bu, maddənin (°C və ya K) sıvı halından qaz halına dəyişdiyi temperaturdur.
Donma temperaturu-Bu, maddənin (°C və ya K) sıvı halından qalın halına dəyişdiyi temperaturdur. Teorik olaraq bu, erimsizlik temperaturuna bərabərdir. Amma praktikada fərqlər gözələ bilər.
İstilik Səviyyəsi Əmsalları
Bir material istilədikdə, o genişlənir və onun ölçüləri dəyişir. İstilik səviyyəsi əmsalları, istilik artıqlarına görə materialın genişlənməsini ifadə edir. İstilik səviyyəsi əmsalları üç növdən ibarətdir, bunlar şunlardır-
Doğrusal istilik səviyyəsi əmsali
Temperatur dəyişikliyinə görə obyektin uzunluğunun dəyişməsi "doğrusal istilik səviyyəsi əmsali" ilə əlaqələndirilir. Bu, "αL" ilə işarə edilir
Burada, 'l' obyektin ilk uzunluğudur, 'Δl' uzunluğun dəyişməsidir, 'Δt' istilik dəyişikliyidir. αL-in birliyi °C-dür.
Sahə istilik səviyyəsi əmsali
Temperatur dəyişikliyinə görə obyektin sahəsinin dəyişməsi "sahə istilik səviyyəsi əmsali" ilə əlaqələndirilir. Bu, "αA" ilə işarə edilir.
Burada, 'l' obyektin ilk uzunluğudur, 'ΔA' sahənin dəyişməsidir, 'Δt' istilik dəyişikliyidir. αA-nın birliyi °C-dür.
Həcm istilik səviyyəsi əmsali
Temperatur dəyişikliyinə görə obyektin həcminin dəyişməsi "həcm istilik səviyyəsi əmsali" ilə əlaqələndirilir. Bu, "αV" ilə işarə edilir
Burada, 'l' obyektin ilk uzunluğudur, 'ΔV' həcm dəyişikliyidir, 'Δt' istilik dəyişikliyidir. αA-nın birliyi °C-dür.
Materialların Xüsusi İstiliyi
Materialın xüsusi istiliyi, materialın bir vahid kütləsinin temperaturunun 1°C artması üçün lazımı olan istilik miqdarı kimi tərif olunur. Bu, 'S' ilə işarə edilir.
Burada, m materialın kilogramda olan kütləsidir. Q materiala verilən istilik miqdarıdır (Joule). Δt istilik artığıdır. Xüsusi istilikin SI sisteminə görə birliyi Joule/Kg °C-dür.
Materialların Latent İstiliyi
Materialın latent istiliyi, materialın bir vahid kütləsinin bir halanı digər halına dəyişdiyi (faz dəyişməsi) zamanı lazımı olan/və ya buraxılan istilik miqdarı kimi tərif olunur. Bu, 'L' ilə işarə edilir. Latent istilik, aşağıdakı kimi verilir,
