Darpêna Bêrên Dabeşanî Têkerandin
بەخۆرdaftandina hêza (VD) دەڕوێت کاتێک هێزی لە سەر ئەوەندێکی تایبەتی بەربەستەوەی کەبل پێشتر بێت. چاکی ناوەندی یان مەودای کەبلی هێزی دەگەیەنێت، و دەڕواندنی کارەکە لە خوارەوەی ئەم هێزەدا هێزەکە دەگەیەنێت. چەمکەکەیەکی گەورەتر دەبێت، هێزەکەیەوە هەروەها واپرسەکەش دەگەیەنێت. بۆیە، VD خەڵاتێکی تایبەتە بە شێوازی درێژی کەبلەکان، بۆ نموونە لە بنەڕەتە جیاوازەکان یان زەراوەکانی گەورە. ئەم تێکەڵە زۆر بەکاردێت کاتێک دەمەوێت کەابلەکان بە دروستی پێشبین بکەین لە کەسەیەکدا بۆ فازی یەک، بەردەوام بۆ فاز. ئەمە بە بەکاردەهێنانی ماشینێکی چاککردنی هێزدا دەتوانرێت چاک بکرێت.
کەابلەکانی هێزی دەراندەوە هێزی خۆیاندا هێزی یان واپرسی تایبەتی هەیە بۆ ڕواندنی کارەکە. VD چاک دەکرێت وەک هێزی کەمبوونی کە لە گشت یان چەند خاڵێکی تایبەتی کەرسەکە دەڕوێت بە دەستەیەکی کە دەوترێت "واپرسی کەبل" لە هێزەکاندا.
زۆر VD لە ڕووبەری کەرتە کەابلەکە دەتوانێت باڵەکان بە دڵنیایی چاک بکات یان بە چاکی کەم بکات، چاککەرەکان بچێنن بە چاکی کەم، و موتۆرەکان بچێنن بە گەرمی زیاتر و کۆتاییدەکەن. ئەم شێوازە هێزی دەگەیەنێت کە کارەکە بە چاکی کەمتر دەکات.
ئەم شتان چۆن دەدرابێت؟
بۆ کەمکردنی VD لە کەرسەکەدا، پێویستە گەورەکردنی مەودای (ڕووبەر) کەابلەکە - ئەمە دەکرێت بۆ کەمکردنی هێزی گشتی کەابلەکە. بەبێ شەک، گەورەکردنی کەابلەکەی کانپە یان ئالومینی گەورەکردنی بەرهەم دەکات، بۆیە گرنگە چاککردنی VD و دۆزینەوەی گەورەی کەابلەکەی کە VD-کە بکات بە هێزی سەرەکی هەروەها چاک بێت.
چۆن چاککردنی هێزی کەمبوون دەکەیت؟
VD چاککردنی هێزی کە دەڕوێت لە خوارەوەی ڕواندنی کارەکە لە خوارەوەی هێزی. هێزەکە گەورەتر بێت، VD-کە گەورەتر دەبێت. بۆ چاککردنی VD، بەکاردێت یەکێک لە وێمارەکان بەکاردێت کە لە خوارەوەی خاڵێکدا کە VD دەبێت چاک بکرێت. لە کەرسە DC و AC رەزیستیوەکاندا گشتی هێزەکانی کەمبوونی کەرسەکە بە دەستەیەکی پاشیلدا دەبێت بە هێزی کە دەرکەوتەوە بە کەرسەکەدا (شکل ١).
هر چاککەرێک پێویستە هێزی دەستەیەکی خۆی هەبێت بۆ کارکردن بە دروست. ئەگەر هێزی کەمتر بێت، چاککەرەکە کار نادەکات. پێویستە هەموو کاتێک چاک بیت هێزی کە دەمەوێت چاک بکەیت نەگەڕێتەوە بە چاکی وێمارەکە. ئەمە شتێکی کێشەیە ئەگەر هێزی نەزانرێت. ئەگەر ئەوە بێت، پێویستە هەموو کاتێک دەستپێک بدەیت بە چاکی گەورەتر. هەوڵدان بۆ چاککردنی هێزی گەورەتر لەوەی وێمارەکە توانای کارکردنی هەیە دەکات بە کارکردنی وێمارەکە. هەندێک جار پێویستە چاککردنی هێزی لە خاڵێکی تایبەتی لە کەرسەکە بۆ زەر یان خاڵێکی تایبەتی (شکل ٨-١٥). بۆ ئەمە، سەرەتا پێویستە بەکاردێت بە وێمارە سوورەکەی وێمارەکە بە زەر یان خاڵێکی تایبەتی ببەستێت. دواتر پێویستە بەکاردێت بە وێمارە سوورەکە بە خاڵێکی تایبەتی لە کەرسەکەدا ببەستێت.
بۆ چاککردنی VD بۆ گەورەی کەابلەکە، ڕووبەر، و کارەکە، پێویستە چاک بیت هێزی گۆڕەکەی کە دەکەیت بەکاردێت. بەڵام، AS3000 ڕێگەیەکی سادە دەنوێنێت کە بەکاردێت.
جدولەکە لەناو AS3000دا هاتووە - ئەو 'Am per %Vd' (آمپێر مەتر بۆ % کەمبوونی هێز) دەگەیەنێت بۆ هەر گەورەی کەابلەکە. بۆ چاککردنی VD بۆ کەرسەکە بە درێژی، لێکدانی کارەکە (آمپێر) لە ڕووبەری کەابلەکە (مەتر)؛ دواتر دابەشکردنی ئەم عددە بە گەڕەکەی لە جدولەکەدا.
بۆ نموونە، ڕووبەری ٣٠ مەتری ٦ میلیمەتری کەابلەکە کە ٣ فاز ٣٢ آمپێر دەکەوێت ٢% کەمبوون دەکات: ٣٢ آمپێر × ٣٠ مەتر = ٩٦٠ آمپێر-مەتر / ٦١٥ = ٢%.
