DC සහ AC පරිපථයන් සඳහා දෙකම ආදාන මුල්ලන් ශ්‍රේණිවලින් සහ අනුපාතිකව සම්බන්ධ කිරීමේ අන්තරය කුමක්ද?
බිඳුම් ඉංජිනේරුවෙහිදී, බල පාපන වශයෙන් යොදාගැනීම පිළිබඳ ක්‍රමය එක් උපකෘමින් රූපයට පිළිබඳ සරලත්වයට නියැළි වේ. බල පාපන වශයෙන් යොදාගැනීම සෘණ හෝ සමාන්තරව කළ හැකිය, සහ එක් ක්‍රමයක් ඇති අනෙකුත් භාවිතයන් සඳහා විශේෂ වේ. පහත දැක්වෙන්නේ සෘණ සහ සමාන්තර සම්බන්ධතා පිළිබඳ ලේඛන තාත්වික (DC) සහ නිතර ප්‍රතිවිරුද්ධ (AC) උපකෘමින් සඳහා වෙනස්කම් වේ.
තාත්වික ප්‍රවාහය (DC) පාපන
සෘණ සම්බන්ධතා (Series Connection)
විද්‍යුත් ප්‍රතිඵල සමුච්චිතය (Voltage Summation): දෙකකට වඩා වැඩි තාත්වික පාපන සෘණවශයෙන් සම්බන්ධ කළ විට, එක් පාපනයේ ආදී මුද්‍රණය අනෙක් පාපනයේ ප්‍රතිමුද්‍රණයට සම්බන්ධ කෙරේ. මෙම නිසා, මුළු උත්පාදන විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලය එක් එක් පාපනයේ විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලයන්ගේ එකතුව වේ. උදාහරණයක් ලෙස, දෙකම 12-වොල්ට් බැටරි සෘණවශයෙන් සම්බන්ධ කළ විට, මුළු උත්පාදන විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලය 24 වොල්ට් වේ.
සමාන ප්‍රවාහය (Equal Current): ආදර්ශයෙන්, සම්පූර්ණ උපකෘමින් තුළ ප්‍රවාහය සෘණවශයෙන් සම්බන්ධ කෙරූ පාපන ගණන් නිරූපණය කරන බවට පහසුවෙන් ප්‍රතිඵලය සමාන වේ. නමුත්, සෘණවශයෙන් සම්බන්ධ කෙරූ සියලුම පාපන ප්‍රවාහයේ සමාන බාහිනිය ඇති බව පිළිගැනීමට අනිවාර්යයි, මෙය ප්‍රතිඵලයක් ලෙස බාහිනිය වැඩි වීම හෝ රැඳීමට නිර්දේශ කළ යුතුය.
සමාන්තර සම්බන්ධතා (Parallel Connection)
සමාන විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලය (Equal Voltage): දෙකකට වඩා වැඩි තාත්වික පාපන සමාන්තරව සම්බන්ධ කළ විට, සියලුම ආදී මුද්‍රණ යොමු කරන අතර, සියලුම ප්‍රතිමුද්‍රණ යොමු කරනු ලැබේ. මෙම නිසා, මුළු උත්පාදන විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලය එක් පාපනයේ විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලයට සමාන වේ. උදාහරණයක් ලෙස, දෙකම 12-වොල්ට් බැටරි සමාන්තරව සම්බන්ධ කළ විට, මුළු උත්පාදන විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලය 12 වොල්ට් මුද්‍රණය වේ.
ප්‍රවාහයේ එකතුව (Current Addition): සමාන්තර සම්බන්ධතාවෙන්, මුළු ප්‍රවාහයේ බාහිනිය එක් එක් පාපනයේ බාහිනියන්ගේ එකතුව වේ. උදාහරණයක් ලෙස, දෙකම 12-වොල්ට්, 5-අම්පීයා-පැය බැටරි සමාන්තරව සම්බන්ධ කළ විට, මුළු ප්‍රවාහයේ බාහිනිය 10 අම්පීයා-පැය වේ. සමාන්තර සම්බන්ධතාව පද්ධතියේ ප්‍රවාහයේ උත්පාදනය සඳහා හෝ තාන්ත්‍රික වශයෙන් අනුකූල කිරීමට භාවිතා කළ හැකිය.
නිතර ප්‍රතිවිරුද්ධ පාපන (AC) පාපන
සෘණ සම්බන්ධතා (Series Connection)
විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලයේ එකතුව (Voltage Addition): DC පාපන වශයෙන්, AC පාපන සෘණවශයෙන් සම්බන්ධ කළ විට ඔවුන්ගේ විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලයන් එකතු වේ. නමුත්, AC විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලයන් බිඳුම් හෝ RMS අගයන් මත මිනී සිටිය යුතුය, මෙය භාවිතා කරන විට ප්‍රතිඵල වෙනස් කිරීම් අවශ්‍යය. දෙකම AC පාපන ඒක ප්‍රතිඵලයෙන් සම්බන්ධ විය යුතුය. එවැනි විට, ඔවුන්ගේ විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලයන් එකතු වේ. දැන් ඔවුන් ප්‍රතිඵල වෙනස් කිරීම් (180 ඩිග්‍රී) විය යුතුය, එවැනි විට විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලයන් එකිනෙක සම්බන්ධ කළ හැකිය.
ප්‍රවාහයේ සම්බන්ධතා (Current Relationship): සෘණ උපකෘමින් තුළ, ප්‍රවාහය එක් එක් උපකෘමින් තුළ සමාන වේ. නමුත්, AC පාපන සඳහා බාධාව (ගති බාධාව, ඉන්ඩක්ටන්සය, සහ කැපැසිටන්සය) ප්‍රවාහය මත බලපෑමක් වේ.
සමාන්තර සම්බන්ධතා (Parallel Connection)
සමාන විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලය (Equal Voltage): AC පාපන සමාන්තරව සම්බන්ධ කළ විට, ඔවුන්ගේ උත්පාදන විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලය සමාන වේ. සමාන්තර සම්බන්ධතාව ප්‍රධාන ලෙස සම්පාදන ජනරේටර් හෝ අනෙකුත් බල පාපන සඳහා භාවිතා කෙරේ, මුළු බලය බිඳුම් කිරීම හෝ තාන්ත්‍රික වශයෙන් අනුකූල කිරීම සඳහා.
ප්‍රවාහයේ එකතුව (Current Addition): සමාන්තර සම්බන්ධතාවෙන්, මුළු ප්‍රවාහය එක් එක් පාපනයේ ප්‍රවාහයන්ගේ විශේෂ එකතුව වේ. මෙය පාපන අතර ප්‍රතිඵල වෙනස් කිරීම් අවශ්‍යය, එය ප්‍රතිඵල වෙනස් කිරීම් මත බලපෑමක් වේ. දැන් AC පාපන ඒක ප්‍රතිඵලයෙන් සම්බන්ධ විය යුතුය, එවැනි විට ඔවුන්ගේ ප්‍රවාහයන් එකතු කළ හැකිය.
සාරාංශ
DC පාපන සඳහා
සෘණ සම්බන්ධතා: මුළු විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලය වැඩි කිරීම.
සමාන්තර සම්බන්ධතා: මුළු ප්‍රවාහයේ බාහිනිය වැඩි කිරීම.
AC පාපන සඳහා
සෘණ සම්බන්ධතා: මුළු විද්‍යුත් ප්‍රතිඵලය වැඩි කිරීම (ප්‍රතිඵල වෙනස් කිරීම් අනුව).
සමාන්තර සම්බන්ධතා: මුළු බලය වැඩි කිරීම (සම්බන්ධ කිරීම සහ ප්‍රතිඵල වෙනස් කිරීම් අනුව අවශ්‍ය).
ප්‍රායෝගික භාවිතාවලදී, DC හෝ AC පාපන සඳහා, සම්බන්ධතා ක්‍රමය උපකෘමින් මත බලපෑම දැක්වීමට අවශ්‍යයි, උපකෘමින් පිළිබඳ උපකෘමින් නිර්දේශ කිරීම් අනුව උපකෘමින් භාවිතා කිරීම යුතුය, සහ අවශ්‍ය නිර්දේශ අනුපාතික බවට ප්‍රතිඵල ලබා දීමට යුතුය.
