Principles of electric shock
Dema xweyên cihazgirîya têrîn da ku hûn dikarin têkiliyên serbexalî yên jîna kirin, têkilîya nîtrîn (PEN wire an N wire) di navbera zemî û têkiliyekan de ye. Teoriyekan, potensiyalî ya têkilîya nîtrîn yekîye û têkiliyekan e. Heta ku kargaran têrîn ên têkiliyekan be heq dabe, çendina têkiliyekan bi rêjeya nîtrîn nehatiye. Lê, heta ku mala têkilîya nîtrîn bibe û vê têkilîya çewtiyekî bide, têkiliyekan bi rêjeya nîtrîn bixebite.
Têkiliyekan bi rêjeya nîtrîn li gorî çendina têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan hatine. Daraşîna têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan li gorî çendina têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan û dema ke têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan derbasde. Li gencî, hatine wergerî ku heta ku têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan (50Hz an 60Hz) ji 10mA ve here bike, mala têkiliyekan dikare ku bi rêjiyê tişt bike. Heta ku têkiliyekan ji 30mA ve here bike, dikare ku wekheviya serkeftînî bide, wêke fîbrilasyonên dil.
Şertanên çewtiyekî ya têkilîya nîtrîn ku dikarin têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bixebitin
Bistîna têkilîya nîtrîn
Heta ku têkilîya nîtrîn bistîne, li ser şertanên nîşangîn têrîn, potensiyalî ya têkilîya nîtrîn di navbera bistînê de digerîne. Mînak, li ser şertanên rôzane bi têrîn têkiliyekan, heta ku têkilîya nîtrîn ji her cihan de bistîne, lê ku kargaran têrîn ên têkiliyekan nehatiye, têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan dikare ku bi rêjiyê tişt bike. Di vê demê de, heta ku têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan ji têkilîya nîtrîn bi rêjeya mala têkiliyekan ve here bike, potensiyalî ya têkilîya nîtrîn nehatiye û dikare ku çendina têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan here bike. Heta ku mala têkiliyekan têkilîya nîtrîn bi rêjeya mala têkiliyekan bikin, têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bixebite.
Guhertina têkilîya nîtrîn
Guhertina têkilîya nîtrîn di navbera têkilîya nîtrîn û cihazan de an di navbera têkilîya nîtrîn û qutiyekan de guhertina têkilîya nîtrîn pêk dikare. Guhertina têkilîya nîtrîn dikare ku reza di navbera vê cihan de here bike. Li gorî kanûna Ohm U=IR, heta ku têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bike, guhertina têkiliyekan di navbera vê cihan de here bike. Heta ku guhertina têkiliyekan çendî heye ku potensiyalî ya têkilîya nîtrîn ji potensiyalî ya zemînê digerîne, heta ku mala têkiliyekan têkilîya nîtrîn bikin, têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bixebite.
Kur têkilîya nîtrîn bi têkilîya têrîn çewt bike û di navbera zemînê de çewtiyekî bide (pirsînê yekêm):
Vê pirsînê dikare ku têkilîya nîtrîn çendina têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bide. Mînak, di navbera cihazan elektrîkî de, têkilîya nîtrîn bi têkilîya têrîn çewt bike. Têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan çend bike, dikare ku cihazên parastinê çalak bike. Lê, heta ku çewtiyekî cihazan nehatiye, an heta ku sistema zemînê nehatiye, pêça têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bi rêjiyê tişt bike. Di vê demê de, têkilîya nîtrîn dikare ku çendina têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bide. Heta ku mala têkiliyekan têkilîya nîtrîn bikin, têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bixebite.
Cinsên têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan
Zêdetina têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan
Heta ku têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bike, dikare ku zarariya têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bide, wêke sistan û dil. Mala têkiliyekan dikare ku hisa têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bide. Heta ku têkiliyekan çend bike, vê hisa çend bike û spasman dikare ku çalak bike. Heta ku têkiliyekan berdem bike an têkiliyekan çend bike, dikare ku perestina wanê û dildilê çalak bike. Mînak, heta ku têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan ji çendî malaf bike, dikare ku fîbrilasyonên dil bike, ku îro divê dil bike bi rêjiyê tişt.
Bistîna têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan
Li gencî heta ku mala têkiliyekan têkilîya nîtrîn bikin, heta ku ark bi rêjeya mala têkiliyekan bike an têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan çend bike, bistîna têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bide. Çendina bistîna têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan li gorî çendina têkiliyekan, dema ke têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan derbasde, û rezayekan mala têkiliyekan hatine. Li gencî, têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan mezin û çend bike dikare ku bistîna têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan çend bide. Bistîna têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan dikare ku derbasda tena, û dikare ku derbasda tena, ewlek û asta. Mînak, heta ku mala têkiliyekan têkilîya nîtrîn bi çendî malaf bike, navbera ku têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bike, têkiliyekan bi rêjeya mala têkiliyekan bide, û dikare ku derbasda tena, ewlek û asta.