Thermocouple: Sencill û Serbestî Pêşvebaza Deroceya
چی دەبێت بە یەرموکوپل؟
یەرموکوپل ڕاگریە کە گۆشەی خواردنەکەی دابەزێتە وەرگەی ئەلکترۆنی، بە پێی ئامارەی تەرمۆئەلکترۆنی. ئەم ڕاگرە یەکێکە لە گونجاوی گەڕانی گۆشە کە دەتوانێت گۆشەی شوێنێک بەخێربێی بەدەست بدات. یەرموکوپڵەکان زۆر بەکاردێت لە هەموو سەرچاوەکاندا، وەکیش بەناوبانگ، دەروازەیی، فەرمانداری، و ئەلەمەتی، بەهۆی سادەیی، چەندیاری، نزمی قیمت، و گۆشەی گەورە.
چی دەبێت بە ئامارەی تەرمۆئەلکترۆنی؟
ئامارەی تەرمۆئەلکترۆنی ئەو ئامارەیە کە وەرگەی ئەلکترۆنی دابەزێتەوە بەهۆی جیاوازی گۆشەی نێوان دوو مێتالی یان کۆمپۆزیتی مێتالی جیاواز. ئەم ئامارەیە لە ساڵی ١٨٢١ لەلایەن فیزیکزانی ئەڵمانی توماس سێبێک کشفرا، کە باڵێکی مەغناطیسی لەگەڵ دوو مێتالی جیاواز دەبینرا کە یەکێکیان گەرم بوو و ئەکری خۆشەویست.
ئامارەی تەرمۆئەلکترۆنی بە شێوەیی ژێڕدانی ئەلکترۆنەکان لە مێتالەکاندا دەبێتەڕاست. کاتێک یەکێک لە چەقەکان گەرم دەبێت، ئەلکترۆنەکان ئەنەرژی کینەتیکیان دەگەین و بە سەرەتاکەوە بۆ چەقەی تر دەڕۆن. ئەمە گۆشەیەکی پتانسیالی دەبێتەمەش بە نێوان دوو چەقە، کە دەتوانێت بە وەرگەمەتری یا ئامیتری پێشبیندرێت. گەورەی وەرگە بە پێی چەندێکی مێتالی بەکاردێت و جیاوازی گۆشەی نێوان چەقەکان.
چۆن یەرموکوپل کار دەکات؟
یەرموکوپل لە دوو تەنیکی گەشتەوە کە لە مێتالی یان کۆمپۆزیتی مێتالی جیاواز دروست کراوە و لە دوو چەقەدا یەکەوە کردووە. یەکێک لە چەقەکان، کە چەقەی گەرم یان چەقەی پێشەنییە، لە شوێنێکدا دەگەیەنرێت کە گۆشەکە دەبێتە گەڕان. چەقەیەکی تر، کە چەقەی سارد یان چەقەی ڕێکە، لە گۆشەیەکی ڕاستەوخی و ناسراو دەگەیەنرێت، مەبەستە لە گۆشەی ڕووداوی یاخود لە یەکێکی باریدا.
کاتێک جیاوازی گۆشەی هەبێت لە نێوان دوو چەقە، وەرگەی ئەلکترۆنی لە گەڕانی یەرموکوپل دابەزێتەوە بەهۆی ئامارەی تەرمۆئەلکترۆنی. ئەم وەرگەیە دەتوانێت بە وەرگەمەتری یا ئامیتری پێشبیندرێت. بە بەکارهێنانی جدولی کەلیبرەیسە یان فۆرمولێک کە وەرگەی لە گۆشە دەبێتەوە بۆ چەندێکی یەرموکوپل، گۆشەی چەقەی گەرم دەتوانرێت بەدەست بدات.
ئەم وێنەیە پێکهاتی کاری یەرموکوپل بە ڕاستەوخی دەردەکەوێت:
ئەم ویدیۆیە چۆن یەرموکوپل کار دەکات بە شێوەیەکی بەشیک دەڕێژێت:
چەندێک گونجاوی یەرموکوپل هەیە؟
هەندێک گونجاوی یەرموکوپل هەیە، هەر یەک لەوەکەیان گونجاوی یەکسانی هەیە و بەکاردێت. گونجاوی یەرموکوپل بە پێی کۆمپۆزیتی مێتالی یان کۆمپۆزیتی مێتالی کە بەکاردێت بۆ تەنیکەکان دەرکەوتن. گونجاوی یەرموکوپلەکانی زۆر بەکاردێت بە حەروەکان (وەک K, J, T, E, وەکو) بەپێی ستانداری یەکەمەتی.
ئەم جدولە چەندێک لە گونجاوی یەرموکوپل و خاسیەتەکانیان دەردەکەوێت:
| گونجاوی | تەنیکی بەرز | تەنیکی سەرچاوە | کۆدی رەنگ | بەهێزی گۆشە | بەهێزی | پێشبینی | بەکاردێت |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| K | نیکڵ-کروم (٩٠% Ni, ١٠% Cr) | نیکڵ-ئالومینی (٩٥% Ni, ٢% Al, ٢% Mn, ١% Si) | ڕەش (+), سوور (-)، ڕەش (گشتی) | -٢٠٠°C تا +١٢٦٠°C (-٣٢٨°F تا +٢٣٠٠°F) | ٤١ µV/°C | ±٢.٢°C (٠.٧٥%) | بەکاردێت بە شێوەیەکی گشتی، بەهێزی گۆشە گەورە، نزمی قیمت |
| J | فەر (٩٩.٥% Fe) | کۆنستانتان (٥٥% Cu, ٤٥% Ni) | سوور (+)، سوور (-)، سوور (گشتی) | -٢١٠°C تا +٧٥٠°C (-٣٤٦°F تا +١٤٠٠°F) | ٥٠ µV/°C | ±٢.٢°C (٠.٧٥%) | جیهانی گەرم، بەهێزی گۆشە دەستی |
| T | کۆپەر (٩٩.٩% Cu) | کۆنستانتان (٥٥% Cu, ٤٥% Ni) | شوور (+)، سوور (-)، کەشەیی (گشتی) | -٢٠٠°C تا +٣٥٠°C (-٣٢٨°F تا +٦٦٢°F) | ٤٣ µV/°C | ±١°C (٠.٧٥%) | گۆشەی سەرچاوە، جیهانی گەرم |
| E | نیکڵ-کروم (٩٠% Ni, ١٠% Cr) | کۆنستانتان (٥٥% Cu, ٤٥% Ni) | پورپور (+)، سوور (-)، پورپور (گشتی) |
| E | نیکڵ-کروم (٩٠% Ni, ١٠% Cr) | کۆنستانتان (٥٥% Cu, ٤٥% Ni) | پورپور (+)، سوور (-
