Bistîna vêşartî yên diherkirinê ya transformatorên bêbarandeyan ji ber bistîna çarxkerên lart gerîla AIS

پێشەوی ئایزۆلەتەرە ژورگشتەکان

1. جیاوازی نێوان ئایزۆلەتەرە ژورگشتەکان و سویچەی زەمیندارکەر

ئایزۆلەتەرە ژورگشتە (Circuit Breaker) و سویچەی زەمیندارکەر دوو ئامێر کارکردنی جیاوازن، هەر یەک لەوان پارتی کاریگەری خۆی هەیە لەسیستەمە ژورگشتەکاندا.

• ئایزۆلەتەرە ژورگشتە: بەخۆی بەکاردێت بۆ دیکەرکردنی ئەوهەی چوارچەیەک باوەڕدراوە یاخود دروستە. ئایزۆلەتەرە ژورگشتە گشتی بەکاردێت بۆ دەقکردنی چوارچەیەک لەکاتێکدا ژورگشتەکان زۆرن و پێشبینی ڕاستەوخۆیی دەکات کاتێک چوارچەکە باوەڕدراوە و ژورگشتەی بەردەوامدا دەبێت. ئایزۆلەتەرە ژورگشتە یەکەمە بەکاردێت بۆ پاراستنی سیستەمە ژورگشتەکان لە خەڵکاوەکانیشەوە وەکو شەکستەی چوارچە یاخود بارە زۆر.

• سویچەی زەمیندارکەر: پارتی کاریگەری ئەم ئامێرە زەمیندارکردنی هەموو بەشەکانی چوارچە، گەرماوەیەکان دەگەیەنێت. سویچەی زەمیندارکەر گشتی نییە بۆ دەقکردنی ژورگشتە، کەواتە ناتوانێت بەکاردێت بۆ دەقکردنی ژورگشتەی بار. ئەم ئامێرە یەکەمە بەکاردێت لەگەڵ ئایزۆلەتەرە ژورگشتە بۆ پاراستنی ئەوەی پاش باوەڕدانی ئایزۆلەتەرە ژورگشتە، هەموو بەشەکانی چوارچە بە دروستی زەمینداربن بۆ پاراستن لە دەمارگرتنە ترسەکی.

2. پێمانەوەی کارکردنی ئایزۆلەتەرە ژورگشتەکان لە AIS

لە Switchgearی ئاسمانی (AIS)، ئایزۆلەتەرە ژورگشتە ناتوانێت ژورگشتە دەقکێتەوە کاتێک دەقکردن یان پاش باوەڕدانی چوارچەکە و ژورگشتەی بەردەوامدا دەبێت. ئەمە یەنجام دەهدێت کە ئایزۆلەتەرە ژورگشتە تەنها دەتوانێت ژورگشتەی کەم بەکاردێت بەخۆی دەقکێتەوە. بەخۆی، کاتێک ژورگشتەی پێشبینی چوارچەکە دەبێت، ئایزۆلەتەرە ژورگشتە ژورگشتەی کەم دەتوانێت دەقکێتەوە بەڵام ژورگشتەی زۆر یاخود بارە زۆر ناتوانێت دەقکێتەوە.

3. پارتی کاریگەری سویچەی زەمیندارکەر

پارتی کاریگەری سویچەی زەمیندارکەر زەمیندارکردنی هەموو بەشەکانی چوارچە، پاراستن لە دەمارگرتنە ترسەکی لە کاتی کارکردن یان چاکسازی. دەتوانێت بەکاردێت لەگەڵ ئایزۆلەتەرە ژورگشتە یان تەنها. بە زەمیندارکردنی چوارچە، سویچەی زەمیندارکەر گشتی بەکاردێت بۆ دەرکردنی چاکی ژورگشتەی کۆتایی و پاراستن لە دەمارگرتنە ترسەکی و پاراستن بۆ کارکردنی داهاتوو.

پێشبینی کارکردنی ئایزۆلەتەرە ژورگشتە لە چوارچەی کاریگەری کەم ژورگشتەی کەپەسیتر و چوارچەی کاریگەری کەم ژورگشتە

1. پێشبینی کارکردنی ژورگشتەی کەپەسیتر لە ئایزۆلەتەرە ژورگشتەکان

بەپێی ستانداری IEC، ئایزۆلەتەرە ژورگشتەکان سەرەتا نەدەبێت بۆ دەقکردنی ژورگشتەی خرابەکە کەناڵ بکەن، بەڵام چونکە لە کاتی کارکردندا کار دەکەن، پێشبینی دەکرێت ژورگشتەی کەم بەکاردێت. پێشبینی IECی ئایزۆلەتەرەکان (disconnectors) دەڵێت کە ئایزۆلەتەرە ژورگشتە (isolator) دەتوانێت چوارچە باوەڕدەرێت یان باوەڕنەکرێت کە لەوەی ژورگشتەی کەم بەکاردێت یان ژورگشتەی نێوان پۆلەکانی ئایزۆلەتەرە ژورگشتە نەگۆڕێت.

هەرچەند کە لەو تێکردنەوەیەدا نەدەنوێت، ئەم وشەیە دەتوانێت بەکاردێت بۆ ژورگشتەی کەپەسیتری کەم و چوارچەی پارالێڵ (پێیان دەوترێت چوارچەی تێکەڵکردن)، کە لە چوارچەی خوارەوەدا پێیان دەوترێت چوارچەی تێکەڵکردنی بەر. IEC 62271-102 ئەمە بەخۆی بەستەر دەکات و ژورگشتەی کەپەسیتری "کەم" ٠٥ A دەبێت، بەڵام ژورگشتەی زۆرتر پێویستە بە ڕێگەیەک بینی بێت لەنێرێکی کاربر و ڕاکرەر.

2. ژورگشتەی تێکەڵکردنی بەرەکە

بەپێی IEC 62271-102، ژورگشتەی تێکەڵکردنی بەر بە شێوەیەکی خوارەوە پێشبینی دەکرێت:

• بۆ ژورگشتەی ٥٢ kV < Ur < ٢٤٥ kV، ژورگشتەی تێکەڵکردنی بەر ٨٠% لە ژورگشتەی نرمالی ئایزۆلەتەرە ژورگشتە دەبێت، بەڵام بە ژورگشتەی ١٦٠٠ A هەڵەبوو.

• بۆ ژورگشتەی ٢٤٥ kV ≤ Ur ≤ ٥٥٠ kV، ژورگشتەی تێکەڵکردنی بەر ٦٠% لە ژورگشتەی نرمالی ئایزۆلەتەرە ژورگشتە دەبێت.

• بۆ ژورگشتەی Ur > ٥٥٠ kV، ژورگشتەی تێکەڵکردنی بەر ٨٠% لە ژورگشتەی نرمالی ئایزۆلەتەرە ژورگشتە دەبێت، بەڵام بە ژورگشتەی ٤٠٠٠ A هەڵەبوو.

3. بەکاردێت لە چوارچەی ترانسفۆرمەری کەم ژورگشتە

لە کاریگەریدا، بەتایبەت لە شەڕی نۆرتەکە، ئایزۆلەتەرە ژورگشتەی ئاسمانی بەکاردێت بۆ چوارچەی ترانسفۆرمەری کەم ژورگشتە. ژورگشتەی مەغناطیسی ترانسفۆرمەری کەم ژورگشتە ژورگشتەیەکی کەمە، گەرماوە ١ A یان کەمتر. لەم کاتەدا، ترانسفۆرمەرەکە دەتوانێت بەکاردێت بە شێوەی چوارچە RLC (وەکو وێنەی ١ دەکاتە ڕووەت)، و گۆڕانکاریەکانی پێکەوە یەکەمە بە ١.٤ یان کەمتر بە یەکە.

4. چوارچەی تێکەڵکردنی بەرەکە لە چوارچەی تێکەڵکردنی بەرەکە

شێوەیەکی تری کارکردنی چوارچەی تێکەڵکردنی بەرەکە بەکاردێت بۆ چوارچەی تێکەڵکردنی بەرەکە، گەرماوە ژورگشتەی کەمتر دەبێت بەهۆی ڕادەی زیاتر. ئەم شێوەیە گشتی بەکاردێت بۆ کەمکردنی دەمارگرتنە ترسەکی و گۆڕانکاری ژورگشتەی کەم لە کاتی چوارچە.

5. بەکاردێت لە ئامێرە کارکردنی کەمکەر

شێوەیەکی کارکردنی کە بەتایبەت لە شەڕی نۆرتەکە بەکاردێت، بەڵام لە شوێنەکانی تر کەمتر بەکاردێت، ئامێرە کارکردنی کەمکەر بەکاردێت بۆ کەمکردنی ڕووبەرەکانی چوارچە. بۆ نموونە، ئەم ئامێرە دەتوانێت کەمک بکەن بۆ کەمکردنی دەمارگرتنە ترسەکی یان بەربەستنی چوارچەی زۆر. بەکاردێت لە ئامێرە کارکردنی کەمکەر گشتی بەکاردێت بۆ پاراستنی سیستەم و ڕاستەوخۆیی، بەتایبەت کاتێک ژورگشتەی زۆر یان چوارچەی پێکەوە بەکاردێت.

چوارچەی ترانسفۆرمەری کەم ژورگشتە بەکاردێت لە ئایزۆلەتەرە ژورگشتەی AIS

بۆ چوارچەی ترانسفۆرمەری کەم ژورگشتە لە ٧٢.٥–٢٤٥ kV، ئایزۆلەتەرە ژورگشتەی AIS بەکاردێت. چونکە ژورگشتەی مەغناطیسی ترانسفۆرمەری کەم ژورگشتە ژورگشتەیەکی کەمە (گەرماوە ١ A یان کەمتر)، ئایزۆلەتەرە ژورگشتە دەتوانێت بەخۆی چوارچە بکەت. ترانسفۆرمەرەکە دەتوانێت بەکاردێت بە شێوەی چوارچە RLC (وەکو وێنەی ١ دەکاتە ڕووەت)، و گۆڕانکاریەکانی پێکەوە یەکەمە بە ١.٤ یان کەمتر بە یەکە.

لەم کاتەدا، پارتی کاریگەری ئایزۆلەتەرە ژورگشتە دەبێت پاراستن لە گۆڕانکاری ژورگشتە یان گۆڕانکاری ژورگشتە لە کاتی چوارچە. بە کارکردنی ڕێک و ڕاستەوخۆ، ئایزۆلەتەرە ژورگشتەی AIS دەتوانێت بەخۆی چوارچە بکەت، بۆ پاراستنی ڕاستەوخۆیی و ڕووتەختی سیستەمە ژورگشتەکان.

 وێنەیەک لە ڕێگەکردنی فەڵەکەی ڕاستەوخۆ دەکاتە ڕووەت لە وێنەی ٢.

ژورگشتەی بەردەوامی تێکەڵکردنی (TRV) لەسەر ئایزۆلەتەرە ژورگشتە بەم شێوەیە گۆڕانکاری بە نێوان ژورگشتەی بەرەکە و گۆڕانکاری ترانسفۆرمەرەکە وەکو وێنەی ٣ دەکاتە ڕووەت.

دەقکردنی ژورگشتە: ڕووبەری دیەلەکتريك

دەقکردنی ژورگشتە بنەڕەتە بەو کاتەی کە کەمەڵەی نێوان چوارچەکە بەرز بێت بۆ دەستکەوتنی ژورگشتەی بەردەوامی تێکەڵکردن (TRV). ئەم پڕۆسەیە ڕووبەری دیەلەکتريكە، کە لەو کاتەدا قووچەی دیەلەکتريكی هەوای یان بۆکە لە نێوان چوارچەکە بەرزبێت لەسەر ژورگشتەی بەکاردێت، بە ڕاستەوخۆیی دەقکێتەوە ژورگشتە و دەقکێتەوە ژورگشتە.

دەقکردنی ژورگشتەی مەغناطیسی ترانسفۆرمەری کەم ژورگشتە

دەقکردنی ژورگشتەی مەغناطیسی ترانسفۆرمەری کەم ژورگشتە ڕووبەرێکی کەمەڵە بەکاردێت کە دەتوانێت بە چەندین جار باوەڕ بەرەوە بێت. هەر یەک لە باوەڕەکان دەتوانێت ژورگشتەی زۆر بکەت، کە بەردەوامی گۆڕانکاری ژورگشتە دەکات، بەردەوامی چوارچە دەکات، و گۆڕانکاری چوارچەکە دەکات. ڕووبەری کەمەڵەی ئەم ڕووبەرەکان دەتوانێت بە گۆڕانکاری گەورە بکەت لەسەر ئامێرە چوارچەکە و گۆڕانکاری ڕووبەرەکە لە کاتی ڕووبەرەکەدا.

بۆ کەمکردنی ئەم ڕووبەرەکان، پێویستە هەموو ئامێرە چوارچەکە بتوانێت بەکاردێت بۆ ژورگشتەی مەغناطیسی و گۆڕانکاری ژورگشتەی بەردەوام. بە کارکردنی ڕێک و ڕاستەوخۆی ئامێرە چوارچەکە، و بەکاردێت لەگەڵ ئامێرە کەمکەریشەوە، دەتوانێت بە گۆڕانکاری گەورە بکەت لەسەر ڕووبەرەکانی باوەڕ بەرەوە و گۆڕانکاری ڕووبەرەکە لە کاتی ڕووبەرەکەدا.