Voltaj bo'lovchisi qoidasi elektr tarmoqlarining xususiyatlarini tushuntiruvchi elektr injiniringidagi asosiy printsiptir. Bu qoida voltaj bo'lovchisi tarmog'ining (tarmog'ning yukundagi voltajni ikkita yoki undan ko'proq qismga bo'lgan) xususiyatlarini tushuntiradi. Voltaj bo'lovchisi qoidasi tarmog'dagi har bir rezistorning voltajining shu rezistorning omolgi va tarmog'ning umumiy omolgiga nisbatan proporsional ekanligini belgilaydi.
Voltaj bo'lovchisi qoidasi quyidagicha matematik ifoda bilan berilishi mumkin:
V1 = (R1 / (R1 + R2 + … + Rn)) * Vtotal
bu yerda:
V1 – birinchi rezistorda o'tkazilayotgan voltaj
R1 – birinchi rezistorning omolgi
R2, R3, …, Rn – tarmog'dagi qo'shimcha rezistorlarning omolgi
Vtotal – tarmog'da jami o'tkazilayotgan voltaj.
Voltaj bo'lovchisi qoidasi voltaj bo'linishini tahlil qilish va tarmoqlarni ishlab chiqish uchun foydali vosita hisoblanadi. U inzhenerlarga tarmog'dagi har bir rezistordagi voltajni hisoblash imkonini beradi, bu esa tarmog'ning xususiyatlarini taxmin qilish va aniq performans talablari asosida tarmog'ni ishlab chiqishga yordam beradi.
Voltaj bo'lovchisi qoidasi faqat DC tarmoqlar uchun qo'llaniladi. Bu AC tarmoqlar uchun qo'llanilmaydi, chunki aralash amperlik tarmoqlarda jarayonlar o'zgaradi. Voltaj bo'lovchisi qoidasi faqat Ohm qonuni bo'lgan linear tarmoqlar uchun ham qo'llaniladi. Diodlar yoki tranzistorlar kabi non-linear tarmoqlar Ohm qonuni bo'lmaydi va voltaj bo'lovchisi qoidasi bilan tahlil qilinmaydi.
Voltaj bo'lovchisi qoidasi tarmoqlarni yechishni osonlashtirish uchun ishlatiladi. Bu qoida oddiy tarmoqlarni to'liq yechish uchun ishlatilishi mumkin. Voltaj bo'lovchisi qoidasining asosiy printsiplari shundaki: "voltaj serial ulangan ikki rezistor orasida ularning omolgi bilan proporsional tarzda bo'linadi". Voltaj bo'lovchisi iki asosiy komponentdan iborat: tarmog' va tenglama.
Voltaj bo'lovchisi faqat aniq qiymatni pasaytirish orqali voltajni boshqarish kerak bo'lgan tarmoqlarda ishlatiladi. Bu asosan energiya samaradorligi muhim emas bo'lgan tizimlarda ishlatiladi.
Voltaj bo'lovchisi kundalik hayotda potentsionmetrlarda eng ko'p ishlatiladi. Masalan, modern musiqa tizimlarida va radio transistordan hajmi sozlash butoni potentsionmetrning ajoyib misollaridir. Potentsionmetrning asosiy strukturasida uchta kontak bor. Ikki kontak potentsionmetrning ichki rezistoriga ulanadi, qolgan kontak esa rezistorda suzuvchi kontaktga ulanadi. Potentsionmetrni sozlashda, potentsionmetrning kontaktlari va suzuvchi kontakt orasidagi voltaj voltaj bo'lovchisi qoidasiga ko'ra aniqlanadi.
Voltaj bo'lovchilari signallarning darajasini o'zgartirish, voltajni o'lchash va amplifikatorlarda aktiv komponentlarni biaslash uchun ishlatiladi. Multimeter va Wheatstone mostda voltaj bo'lovchilari mavjud.
Voltaj bo'lovchilari sensorning omolgisini o'lchash uchun ishlatilishi mumkin. Sensor bilan ma'lum omolgiga seriyada ulanganda, voltaj bo'lovchisi hosil bo'ladi va bo'lovchiga ma'lum voltaj taqdim etiladi. Mikrokontrollerning analog-digital konvertori bo'lovchining markaziya kontakti bilan ulanadi, bu orqali markaziya kontaktdagi voltaj o'lchanadi. O'lchangan voltaj sensorning omolgini hisoblash uchun ishlatilishi mumkin.
Voltaj bo'lovchilari sensor va voltaj o'lchovlari, logika darajasi o'zgartirish va signal darajasini boshqarish uchun ishlatiladi.
Statement: Respect the original, good articles worth sharing, if there is infringement please contact delete.