Nədir Deyilən Akım Relyasi?
Deyilən Akım Relyası Tərif
Deyilən akım relyası, voltaj bobinəsinə ehtiyac duymadan yalnız cürəyə görə işləyən qoruyucu cihazdır.
Deyilən Akım Relyasının İşləmə Prinsipi
Deyilən akım relyasının əsas komponenti cürə bobinəsidir. Normal şəraitdə, bobinin maqnit effekti təkərəyə qalxmaq üçün çox zəifdir və relyanın elementini hərəkət etdirməkdən qoruyur. Amma, əgər cürə artıqsa, onun maqnit effekti gücləndir, təkərəyə üstünlük qazanır və hərəkət edən element relyanın kontakt mövqeyini dəyişir. Bu əsas işləmə prinsipi müxtəlif növləri olan deyilən akım relyalarında da tətbiq olunur.
Deyilən Akım Relyalarının Növləri
İşləmə zamanına görə, deyilən akım relyalarının müxtəlif növləri var, məsələn,
Ani deyilən akım relyası.
Təyin edilmiş vaxt deyilən akım relyası.
Ters vaxt deyilən akım relyası.
Ters vaxt deyilən akım relyası yaxud sadəcə ters OC relyası, yenidən təyin edilmiş minimum vaxt (IDMT), çox ters vaxt, aşkar ters vaxt deyilən akım relyası yaxud OC relyası kimi bölünür.
Ani Deyilən Akım Relyası
Ani deyilən akım relyasının inşası və işləmə prinsipi çox sadədir. Ani deyilən akım relyasında, maqnitik çekirdeyə cürə bobinə sarılır. Bir demir parçası, sarkaç və təkərəyə dəstəklənərək, cürə belirlənmiş limitdən aşağı olduğunda çekirdek ilə ayrılaraq normal olaraq açıq (NO) kontaktları açıq saxlayır. Bu limiti keçdikdə, artırılmış maqnitik cazibə demiri çekirdeyə çəkir və kontaktları bağlayır.
Relyanın bobinəsindəki cürəyə əvvəlcədən təyin olunan dəyərə "pickup setting current" deyilir. Bu relay, ideal olaraq, bobindəki cürə belirlənmiş pickup setting cürədən yüksələn kimi fəaliyyət göstərir. Müsbət vaxt gecikməsi tətbiq olunmur. Amma praktikada qaçınılmaz bir içkin vaxt gecikməsi var. Praktikada, ani relayın fəaliyyət göstərdiyi vaxt bir neçə millisaniyə olur.
Təyin Edilmiş Vaxt Deyilən Akım Relyası
Bu relay, cürənin pickup dəyərini keçdikdən sonra intencional vaxt gecikməsi tətbiq edərək yaradılır. Təyin edilmiş vaxt deyilən akım relyası, pickup edildikdən sonra tam bir vaxt aralığına uyğun tripləmə çıxışını tənzimləyə bilər. Buna görə, onun vaxt tənzimləməsi və pickup tənzimləməsi var.
Ters Vaxt Deyilən Akım Relyası
Ters vaxt deyilən akım relyaları, adətən induksiyon növü dövrələnən cihazlarda tapılır, daxili cürə artıqsa daha sürətli işləyir, cürə ilə inversiya olaraq öz fəaliyyət vaxtını dəyişir. Bu xüsusiyyət, çatışmaz şərtlərdə tez xəta silmək üçün idealdir. Əlavə olaraq, bu inversiya vaxtı mikroprosessor bazlı relyaların proqramlaşdırılmasına da imkan verir, onların deyilən akım qoruyucusundakı universallığını artırır.
Təyin Edilmiş Minimum Vaxt Ters Deyilən Akım Relyası yaxud IDMT O/C Relyası
Deyilən akım relyasında, mükəmməl ters vaxt xüsusiyyətlərinin qazanılması çətinliklərə səbəb olur. Sistem cürəsi artıqsa, cürə transformatordan (CT) gələn ikinci cürə də artar, CT doyumluğa çatana qədər, relyanın cürəsindəki artım dayandırılır. Bu doyum, ters xüsusiyyətin effektivliyinin limitini bildirir, həddən artıq xətanın səviyyəsinin artırılması halında sabit minimal fəaliyyət vaxtı olur. Bu davranış, başlangıçda inversiya cavabı göstərən, yüksək cürə səviyyələrində istiqrarlaşan IDMT relayını təyin edir.