Karkûyê Baterîyê Asîdê Plumb
Baterîya wergerandê baterî yane baterîya duyemîn jî ye ku di wan de enerjiya elektrîkî dê were parzûn kirin wek enerjiya kimîkî û ew enerjiya kimîkî ya dawî dê were guherandin lê enerjiya elektrîkî her dem ku hewce bike. Dihênan enerjiya elektrîkî bi serbazanên elektrîkî derbaranekî taybetandî ya baterîya dê nav bexwe. Herwa dê nav bexwe yên enerjiya kimîkî li ser bazanên derbaranekî dê nav bexwe yên baterîya duyemîn.
Di vaxtê dihênan baterîyan, baran bi ser baterîya dê hatiye keviriyeke kimîkî di navbera baterîyê. În keviriyan enerjiyê di destpêkê wê dibasde.
Herwa baterîya bi bazanên derbaranekî dê hatiye keviriyeke kimîkî di navbera baterîyê dê ber vegerîn û di navbera wê enerjiyê dê were serfirazkirin wek enerjiya elektrîkî û dê were danan lê bazanên derbaranekî.
Îma hewce nekin ku principlekî karkûyê baterîyê asîdê plumb anîn bikin û ji bo wan e hewce nekin ku sêwirin baterîyê asîdê plumbê ku zaf yekşeyî dê were karîn wek baterîya wergerandê yane baterîya duyemîn.
Meterîyalên bi karibîyê ji bo Çelikan Baterîyê Asîdê Plumb
Meterîyalên aktîfên serekan bi karibîyê ji bo baterîyê asîdê plumb dê were:
Peroxide plumb (PbO2).
Plumb spônc (Pb)
Asîd sulfurik dilû (H2SO4).
Peroxide Plumb (PbO2)
Plate posîtif bi peroxide plumb dê were kird. Ev materyalî rengê gilbertî, kêr û çakîr e.
Plumb Spônc (Pb)
Plate negatif bi plumb puro bi stîtiya spônc dê were kird.
Asîd Sulfurik Dilû (H2SO4)
Asîd sulfurik dilû bi karibîyê ji bo baterîyê asîdê plumb dê were rastîn me may : asîd = 3:1.
Baterîya asîdê plumb wergerand bi dipkirina plate plumb peroxide û plate plumb spônc di asîd sulfurik dilû. Bazan derbaranekî bi ser wan plate dê were xebit. Di asîd sulfurik dilûda molekûlên asîd dê beena bi ionên hidrojen pozîtif (H+) û ionên sulfate negatif (SO4 − −). Ionên hidrojen her dem ku bi PbO2 plate dê beena, elektronên din dê were hatiye û bi ser wê atomên hidrojen dê were form kirin, ku din dê were peyvindkirin bi PbO2 û PbO û H2O (may) dê were form kirin. PbO bi H2 SO4 dê beena û PbSO4 û H2O (may) dê were form kirin.
Ionên SO4 − − bi ser roja dê beena, dema ku wan bi ser plate plumb puro dê beena, elektronên wan dê were hatiye û bi ser wê radical SO4 dê were form kirin. Ji ber ku radical SO4 tune bi wan tiştî nekar be, bi ser Pb dê beena û PbSO4 dê were form kirin.
Ji ber ku ionên H+ elektronên plate PbO2 dê beena û ionên SO4 − − elektronên plate Pb dê were hatiye, êne dê were nisbiyên elektronên wan plate. Dema ku baran di navbera wan plate dê were hatiye, proces dê were name kirin discharging baterîya asîdê plumb.
Sulfate plumb (PbSO4) rengê bîjî ye. Di vaxtê discharging,
Her du plate bi PbSO4 dê beena.
Girêja asîd sulfurik dê were biçûve bi ser formkirina may di plate PbO2.
Bi ser vegerîna rêza reaksiyonê, teriqeda potensiyel di navbera plate dê were biçûve di vaxtê discharging.
Îma hewce nekin ku bazan derbaranekî dê were hatiye û PbSO4 bi ser PbO2 plate bi ser terminal pozîtif ên DC source derbaranekî dê were xebit û PbO2 bi ser Pb plate bi ser terminal negatif ên DC source. Di vaxtê discharging, girêja asîd sulfurik dê were biçûve, lê asîd sulfurik hîstendî dê were heye. Asîd sulfurik hîstendî dê were H+ û SO4− − ion. Ionên hidrojen (cation) ji ber ku pozîtif ne, bi ser electrode (cathode) bi ser terminal negatif ên DC source dê beena. Lîstik H+ ion elektronên din dê were hatiye û bi ser wê atomên hidrojen dê were form kirin. Atomên hidrojen wan dê were peyvindkirin bi PbSO4 û plumb û asîd sulfurik dê were form kirin.