Электрик, магнит ва тажрибадорлиш майданлари ортасида ижодий ҳамдай хусусиятлар бор.
I. Фарқлар
Ижодий чегаралар
Электрик майдан: Статика ёки ҳаракатдаги зарядлар томонидан ишлаб чиқилиши мумкин. Мисол учун, мусбат зарядга эга булат шар узингиз айланадиган жойда электрик майдан ишлаб чиқарди. Мусбат заряд айланадиган жойдаги манфий зарядларни дуч карзир ва мусбат зарядларни суртиришади.
Магнит майдан: Ҳаракатдаги зарядлар (аким) ёки давреман магнитлар томонидан ишлаб чиқилиши мумкин. Мисол учун, аким юборилган туғри чизиқли провод узингиз айланадиган жойда доиралик магнит майдан ишлаб чиқарди. Аким юборилган соленоид ҳам кўпрақ магнит майдан ишлаб чиқарди.
Тажрибадорлиш майдан: Ўсиш масалалар томонидан ишлаб чиқилиши мумкин. Ёрдамчалиш - бу кенг тажрибадорлиш майдан ишлаб чиқувчи. Ёрдамчалишдаги ҳеч кандай объект унинг тажрибадорлиш кучин аниқлашади.
Фарқли базавий хусусиятлар
Магнит майдан кучининг хусусиятлари: Магнит майдан ҳаракатдаги зарядларга ёки акимга куч тафсила олади. Бу куч Лоренц кучи ёки Ампер кучи деб аталади. Лоренц куч F=qvB sin#(бу ерда q - заряд, v - заряднинг ҳаракати, B - магнит майдан кучи, # - ҳаракат йўналиши ва магнит майдан йўналиши орасидаги бурч).
Ампер кучи F=BIL sin# (бу ерда I - аким интенсивлости, L - провод узунлиги). Магнит майдан кучининг йўналиши магнит майдан ва ҳаракат йўналиши (ёки аким йўналиши) билан bog'liq bo'ladi va chap qo'l qoidаси ёрдамида аниқланади.
Тажрибадорлиш хусусиятлари: Тажриба - бу эки объект орасидаги тажрибадорлиш кучининг бир қисми. Тажриба йўналиши ҳамеша вертикал тарафига келади. Тажриба кучи G= mg(бу ерда m - объект масаси, g - тажрибадорлиш кучининг тезлашуви).
Фарқли майдан хусусиятлари
Электрик майдан: Электрик майдан чизиқлари - бу электрик майдан йўналиши ва кучини тасвирлаш учун ишлатиладиган виртуал чизиқлар. Электрик майдан чизиқлари мусбат заряддан босиб ўтади ва манфий зарядга ёки бесянтига кетади. Электрик майдан кучи - бу вектор, электрик майдан кучи ва йўналишини аниқлайди. Мисол учун, нуқта заряд томонидан ишлаб чиқарилган электрик майданда, электрик майдан кучи E=kQ/r*r (бу ерда k - электростатик тұрақты, Q - булак заряди, r - булак заряддан расоят).
Магнит майдан: Магнит индукция чизиқлари - бу магнит майдан йўналиши ва кучини тасвирлаш учун ишлатиладиган виртуал чизиқлар. Магнит индукция чизиқлари ёпилган кесишмалар. Ташқарисида, улар Ш полюстан босиб ўтади ва С полюга кетади. Ичинада, улар С полядан Ш полига босиб ўтади. Магнит индукция кучи - бу вектор, магнит майдан кучи ва йўналишини аниқлайди. Мисол учун, аким юборилган узун туғри провод айланадиган жойда, магнит индукция кучи B=u0I/2Πr (бу ерда u0 - бутунлик индуктивлости, I - аким интенсивлости, r - проводдан расоят).
Тажрибадорлиш майдан: Тажрибадорлиш майдан чизиқлари - бу тажриба йўналиши, ҳамеша Ёрдамчалиш марказига келади. Тажрибадорлиш тезлашуви - бу вектор, тажрибадорлиш майдан кучини аниқлайди. Тажрибадорлиш тезлашуви Ёрдамчалиш йўзасида жой-жойда айырмаланади.
II. Охшишлар
Майдан шаклида мавжуд
Электрик майдан, магнит майдан ва тажрибадорлиш майдан барча короза ва эситма эмас, аммо алар ҳаммаси алар ортасидаги объектларга куч тафсила олади. Алар физик ёпилган жойда кучни ташkil etmekda бирор объектга босиб ўтмайди. Мисол учун, электрик майданда заряд электрик майдан кучини, магнит майданда магнит магнит майдан кучини, тажрибадорлиш майданда объект тажрибадорлиш кучини аниқлайди.
Майдан кучлари барча векторлар
Электрик майдан кучи, магнит индукция кучи ва тажрибадорлиш тезлашуви барча векторлар. Алар барчаси куч ва йўналишга эга. Майдан кучини аниқлашда майдан кучининг йўналиши киритилади. Мисол учун, электрик майдан кучи, магнит майдан кучи ва тажрибадорлиш кучини аниқлашда майдан кучининг йўналиши ва объект хусусиятлари қаралади.
Белгиланган физик законларга растав
Электрик майдан, магнит майдан ва тажрибадорлиш майдан барча белгиланган физик законларга растав. Мисол учун, Кулонын законы эки нуқта заряд орасидаги электрик майдан кучининг заряд ва расоят билан боғлиқлигини тасвирлайди; Биот-Саварт законы аким элементи томонидан ишлаб чиқилган магнит майдан ва аким, расоят ва бурч орасидаги муносабатни тасвирлайди; умумий тажрибадорлиш законы эки объект орасидаги тажрибадорлиш кучининг маса ва расоят билан боғлиқлигини тасвирлайди. Бул законлар физиканин маңли фундаменти ва майданларнинг қонуниётларини аниқлайди.