Электр энергияси системасининг айлана тушунчсиз булакларини йерга ёки земга уланиш усули, мисолий электр таъминоти касаси ёки звездача уланган системанинг нейтрал булими гибии, " grounding" деган назовда белгилашади, бошкача айтканда, " earthing" деган.
Авариялардан ва системанинг жабдуватларига зарар келишидан сакунчилик учун, электр системаларини ҳаммавақт " grounding" қилиш керак.
Бу мақола " grounding" кондукторларини ва унинг керакли булими бойича андашувни аниқлаш ҳақида сўз олади.
Электр системаси буйича, "grounding conductor" термини йерга ёки земга ишончли уланган провод ёки кондукторга айтилади. Йер проводи, зем проводи ва "grounding conductor" бир хил компонентни башка назовларидир.
Электр таъминотининг корпуси ёки ташки корпини йоки "grounding conductor"нинг бириктирилиган чегараси, башка чегараси йерга уланади. Кейин "grounding conductor" йерга уланади. Электр системаларининг ишлаб чиқишда рухсат этилган камчиликлар натижасида пайда болган авариялардан ва зарардан химоя қилиш - "grounding conductor"нинг асосий максадидир. Барча нормал холда ишлаётганда, зем проводи эркин ток утеши мумкин эмас.
"Grounding conductor" шартлар оптималь эмас бўлганда кучли электр токларини ўтказиш учун нисбий тез ток утказиш имкониятини беради. Натижада, "grounding conductor" коффициент токларини ўтказиш учун нисбий тез ток утказиш имкониятини беради.
Шунинг учун, электр таъминотида муаммо пайда бўлганда, чикитиш токлари таъминотнинг метал корпуси арқали ўтади. Агар "grounding conductor" таъминот ва йер ортасига уланган бўлса, чикитиш токлари зем проводи арқали ўтади. Бу чикитиш токларини инсоннинг танаси ёки таъминотнинг башка булимини ўтказишдан сакунчилик килади.
"Grounding conductor" кенча вақт расмий тарзда ёпилган провод бўлиб, унинг яхшилаб қопланган куфини йоки рангини йўқ. Бу кўп ҳолатларда шундай.
Омма, изоляцияланган провод "grounding conductor" сифатида кўп фойдаланади, шунинг учун унинг изоляция куфини йашил ёки йашил ва сары чизикли бўлиши лозим.
"Grounding conductor" сифатида фойдаланиладиган проводнинг изоляция куфини йашил-сары чизикли бўлиши керак. Бундай стандартлар:
IEC-60446,
BS-7671, ва
AS/NZS 3000:2007 3.8.3, ва башкалар.
Бошка турак, "grounding conductor" сифатида quyidagi мамлакатларда:
Индида,
Канадада ва
Бразилияда,
йашил изоляцияли "grounding conductor" проводи фойдаланилади.
Зем кондукторининг функцияси - коффициент холати борида нисбий тез импедансга эга бўлган электр токларини ўтказиш учун ўтказиш имкониятини беради.
Бундан табиғий, унинг табиғий импеданси нисбий тез булиб, электр таъминотининг корпуси ёки танасида вольтаж нолга тушади. Шунинг учун, аниқ фойдаланув учун "grounding conductor" учун мос ҳажмдаги провод танланishi керак, ва проводнинг ҳажми системанинг коффициент токи баҳоси билан аниқланади.
Чаканда, "grounding conductor"нинг ҳажмини танлашда, унинг ток ечиш қобилияти фаза кондукторининг ёки ўттирган ток қурувишининг ечиш қобилиятининг 25% дан кам бўлиши мумкин эмас.
Миллатий электр коди (NEC) келтириладиган "grounding conductor"нинг минимал ҳажмини аниқлашга ёрдам берадиган келтириладиган таблицани тақдим этади.