چی دەبێت کاتێک یانهی خۆرداوی برق لەسەر زەوی بڕواتەوە سپارک دروست بکات؟
Kurda her demê li virûkên bîrkarîya dêhîn yên bi tenzîlên bîr zanîn dijîn û derketin, serbestkirina watebend e. Ev yek serbestkirina xulamand e:
Tenzîl Potansîyal
Virûkên bîrkarîya dêhîn yên bi tenzîlên bîr zanîn dest bi hewçan hezarên volt an jêrhatîn. Dêh e ku wekî nîşaneyek bi potansîyal sifir hatîne piştgirî kirin. Her demê virûka dêhîn bi tenzîla bîr dikareyek dêhîn an objektêk din ên bi dêh îndar bike, tenzîl potansîyal (tenzîl volt) berbiyar diyan lêdikareyek ji virûka dêhîn bi dêh bikin.
Serbestkirina Xulamand
Dakilkirina Hawa: Li şertên normal, hawa wekî isolator hatîne karkerî kirin. Lakin, her demê tenzîlê elektrîkî pê çêtir be, molekullên hawada dikarin bi ionizasyon bigihin, kanallên kevkerî formen—ev proses "dakilkirina haweyê" denav kirin. Her demê virûka dêhîn bi tenzîla bîr dikareyek dêh îndar bike, tenzîl potansîyal çêtir e ku ionizeke hawada molekullên bikin, wekî kanalê kevkerî form kirin.
Formkirina Arc: Di navbera dakilkirina haweyê de, arc form dike. Arc wekî kurdî kevkerî ku ji gas medium da guher dike, bi rindkirina rojî û garmî, ku ev e ku me dikarin bînim serbestkirina watebend.
Proses Fîzikî
Ionizasyon: Tenzîla bîr elektronên molekullên gas hawada dikarin bigihin, ionên bi tevahî positîf form kirin.
Formkirina Kanalê Kevkerî: Di navbera vê ya ionizasyonê de, kevkeryek di navcheya herêmî de çêtir bike, kanalê bi ku kurdî dikareyek bi wan guher bike form kirin.
Arc Discharge: Ji navbera guherkirina kurdî bi vê kanala, çêtir garmî form dike, hawada ionize bikin û arc parastî form bikin.
Xatarên Aminî
Her demê virûkên bîrkarîya dêhîn bi tenzîla bîr dikareyek dêh îndar bike, nekserbestkirina watebend bikin, tenzîl potansîyal (tenzîl volt) berbiyar diyan lêdikareyek ji virûka dêhîn bi dêh bikin. Vê fenomena dikare karînê, pêverkirina, û hata werger û ewlat bikin, ku bîrkarîya dêhîn bi tenzîla bîr dikareyek dêh îndar bike.
Çareseriyên Pêşînî
Di navbera xatarên ku serbestkirina watebend bikin her demê virûkên bîrkarîya dêhîn bi tenzîla bîr dikareyek dêh îndar bike, şerketên elektrîkî dikarin cihêrkirina çareseriyên pêşînî bikin, wêhevî kontrolên mîqdara, têkiliya taybet, û bişopandinî nîşaneyên îndar.
Li gorî, sedeka bêyî serbestkirina watebend her demê virûkên bîrkarîya dêhîn bi tenzîla bîr dikareyek dêh îndar bike, serbestkirina xulamand e ku bi tenzîl potansîyal çêtir ledaye, hawada ionize bikin û arc form bikin. Ev proses involv kirin da energy release bikin, ku xatar ek bibe ji bo navcheya herêmî.
