Dîtin AC dibeke dikin lêgerandin ji motori AC?
دەتوانین بەکاردێتی ژێری ئێسی تەنها بە بەکارهێنانی موتۆری ئێسی تەنها؟
بەڵێ، دەتوانرێت موتۆری ئێسی تەنها بەکاردێت بۆ دروستکردنی ئێسی تەنها. لە ڕاستیدا، موتۆری ئێسی تەنها دەتوانێت هەردوو بە شێوازی موتۆر و جێرەتر کاربکات، بە پێی شێوازی کارکردن و ڕێگەی پیوەستن. کاتێک موتۆری ئێسی تەنها بە شێوازی جێرەتر کار دەکات، دەوترێت جێرەتری ئێسی تەنها (AC Generator) یان جێرەتری ئێسی تەنها (AC Alternator). ئەمە شێوازە سەرەکیەکان و چەروەکانیشە بەربەستنی موتۆری ئێسی تەنها بۆ دروستکردنی ئێسی تەنها:
١. شێوازی کارکردن
١.١ شێوازی موتۆر
شێوازی موتۆر: لە شێوازی موتۆردا، موتۆری ئێسی تەنها لەلایەن خەرجی ئێسی تەنهای ناوەندی کار دەکرێت و ژێری فرەکەی دروست دەکات. هەناسەی نێوان ستاتۆر و رۆتۆر لەناو موتۆرەکەدا ژێری چوارچەک دەکات.
١.٢ شێوازی جێرەتر
شێوازی جێرەتر: لە شێوازی جێرەتردا، موتۆری ئێسی تەنها لەلایەن ژێری فرەکە (وەک لەلایەن جێرەتری ئاو، جێرەتری ڕوو، یان موتۆری تێکەڵی ناوەند) کار دەکرێت بۆ دروستکردنی ئێسی تەنها. چوارچەکی رۆتۆر لەناو موتۆرەکەدا ڕووبەری مەغناطیسی کە لەلایەن ستاتۆر دروست دەکرێت دەکووتنەوە و ئێسی تەنها لەناو ستاتۆر دروست دەکرێت.
٢. چەند جۆرێک لە جێرتراوەکانی ئێسی تەنها
٢.١ جێرەتری هەماهنگ
جێرەتری هەماهنگ: شێوازی چوارچەکی رۆتۆری جێرەتری هەماهنگ بە تەواوی هەمانگا هەیە بە فرەکەنسی ئێسی تەنها. ڕۆتۆریشادا گەردەی هەماترن لەلایەن خەرجی ئێسی دێرەکی پێکدێتەوە بۆ دروستکردنی ڕووبەری مەغناطیسی. ستاتۆریشادا ئێسی تەنها دروست دەکرێت، بە فرەکەنسی پڕۆپۆشنالە بە چوارچەکی رۆتۆر.
خاسیەتەکان: ژێری و فرەکەنسی چوارچەکیەکە زۆر پایدارە، کە بە شێوازێکی ڕوونە بۆ بەکاردێتی لە ژێرەکانی گەورە.
٢.٢ جێرەتری ئیندۆکسیۆن
جێرەتری ئیندۆکسیۆن: چوارچەکی رۆتۆری جێرەتری ئیندۆکسیۆن لەوەی چەندێک لە هەمانگا زیاترە. رۆتۆریشادا گەردەی کەلەی یان گەردەی چوارچەکی هەیە و دەتوانێت بە بەکاردێتی خەرجی هەماترن لەلایەن سلیپ رینگەکان و بڕاشەکان پێکدێتەوە. ستاتۆریشادا ئێسی تەنها دروست دەکرێت، بە فرەکەنسی نزیکە بە هەمانگا بەڵام نەگەیشەوە هەمانگا.
خاسیەتەکان: شێوازی سادە و ڕوون بە بەکاردێتی، کە بە شێوازێکی ڕوونە بۆ بەکاردێتی لە سیستەمەکانی ژێری نوێکەری وەک ژێری ڕوو.
٣. شێوازەکانی کارکردن
٣.١ ژێری فرەکە
ژێری فرەکە: کاتێک موتۆری ئێسی تەنها بە شێوازی جێرەتر کار دەکات، پێویستە بە خەرجی ژێری فرەکەیەکی ناوەندی بۆ چوارچەکی رۆتۆر. ژێری فرەکەی ناوەندی گشتی ژێری جێرەتری ئاو، ژێری جێرەتری ڕوو، و موتۆری تێکەڵی ناوەند.
٣.٢ سیستەمی هەماترن
سیستەمی هەماترن: بۆ جێرتراوەکانی هەماهنگ، پێویستە بە سیستەمی هەماترن بۆ دەربازکردنی ڕووبەری مەغناطیسی بۆ رۆتۆر. سیستەمی هەماترن دەتوانێت بێت لە خەرجی ئێسی دێرەکی یان سیستەمی هەماترنی خۆزان.
سیستەمی هەماترنی خۆزان: ئێسی تەنهاکەی لەلایەن ستاتۆر دروست دەکرێت دەربەستەوە و بەکاردێت بۆ دەربازکردنی خەرجی هەماترن بۆ رۆتۆر، کە دەبنێتە سیستەمێکی دایکە.
٤. خاسیەتەکانی چوارچەک
٤.١ ژێری و فرەکەنس
ژێری: ژێری چوارچەکی جێرەتری ئێسی تەنها بە پێی ئاماژەی ستاتۆر و گەڕانی خەرجی هەماترن دەگۆڕێت.
فرەکەنس: فرەکەنسی چوارچەکی جێرەتری ئێسی تەنها بە پێی چوارچەکی رۆتۆر دەگۆڕێت. بۆ جێرتراوەکانی هەماهنگ، پەیوەندی لەنێوان فرەکەنسی f، چوارچەکی رۆتۆر n، و ژمارەی پۆلەکان p یە: f= (n×p)/60 کە:
f ە فرەکەنس (لە هێرز، Hz)
n ە چوارچەکی رۆتۆر (لە چوارچەک لە ماوەی یەک خولەک، RPM)
p ە ژمارەی پۆلەکان
٤.٢ خاسیەتەکانی بار
خاسیەتەکانی بار: ژێری و فرەکەنسی چوارچەکی جێرەتری ئێسی تەنها دەتوانێت لەلایەن بار تێکەڵ ببێت. لە بارێکی ئاڵو، ژێری و فرەکەنس زیاترە؛ لە بارێکی گەورە، ژێری و فرەکەنس دەکەوێتەوە. بە هەنگاڤەی کارکردنی خەرجی هەماترن و چوارچەکی فرەکە، ژێری و فرەکەنس دەتوانێت پایدار بێت.
٥. چەند نموونە لە بەکاردێتی
٥.١ دروستکردنی ژێری لەلایەن ئاو
دروستکردنی ژێری لەلایەن ئاو: جێرتراوەکانی هەماهنگ لەلایەن جێرتراوەکانی ئاو کار دەکرێت بۆ دروستکردنی ژێری تەنها پایدار، کە زۆر بەکاردێت لە ژێرەکانی ئاو.
٥.٢ دروستکردنی ژێری لەلایەن ڕوو
دروستکردنی ژێری لەلایەن ڕوو: جێرتراوەکانی ئیندۆکسیۆن لەلایەن جێرتراوەکانی ڕوو کار دەکرێت بۆ دروستکردنی ژێری تەنها، کە زۆر بەکاردێت لە پارکەکانی ڕوو.
٥.٣ دروستکردنی ژێری لەلایەن موتۆری تێکەڵی ناوەند
دروستکردنی ژێری لەلایەن موتۆری تێکەڵی ناوەند: موتۆرەکانی تێکەڵی ناوەند جێرتراوەکانی هەماهنگ کار دەکرێت بۆ دروستکردنی ژێری تەنها، کە زۆر بەکاردێت لە ژێرەکانی مۆبایل و ژێرەکانی چوارچەک.
پێنجەرە
موتۆری ئێسی تەنها دەتوانێت بە شێوازی جێرەتر کاربکات، بە بەکاردێتی ژێری فرەکە بۆ چوارچەکی رۆتۆر. بە پێی پێوەرەکانی بەکاردێتی، دەتوانێت ژێرەکەی هەماهنگ یان ئیندۆکسیۆن هەڵبژێررێت. بە بەکاردێتی سیستەمی هەماترن و ژێری فرەکە ڕوون، ژێری و فرەکەنسی چوارچەکی دەتوانێت پایدار بێت، بە پێی ژێری گونجاوە.
