Sızıntı Reaktansın Tərifət
Tranformatorunda bütün məgnitli xüsusiyət anında primer və sekondar sarımlarla bağlı deyil. Bəzi məgnitli xüsusiyətlər bir sarım ilə bağlıdır, bu sızıntı məgnitli xüsusiyət adlanır. Bu sızıntı məgnitli xüsusiyət təsir alıb olan sarımda öz-reaktansa səbəb olur.
Bu öz-reaktans da sızıntı reaktans kimi tanınırdı. Tranformatorun mukavemeti ilə birləşəndə impedianstan ibarətdir. Bu impedianst primer və sekondar sarımlarda voltaj düşməsinə səbəb olur.
Tranformatorun Mukavemeti
Elektrik enerjisi tranformatorunun primer və sekondar sarımları adətən mədəndən hazırlanır, bu maddə əlverişli elektrik həvəsi keçiricidir, lakin süperkeçiricidən fərqlidir. Süperkeçiricilər praktiki olaraq mövcud deyil. Bu səbəbdən, bu sarımların bir məhdudiyyətləri var, bu məhdudiyyətlər cəmi tranformatorun mukavemeti kimi tanınırlar.
Tranformatorun Impedansi
Deyilənlərə görə, hemçinin primer və sekondar sarımların mukaveməsi və sızıntı reaktansı olacaq. Bu mukavemə və reaktanslar birgə olarsa, bu heç bir şey deyil, tranformatorun impedansıdır. Əgər R1 və R2, X1 və X2 müvəqqəti olaraq primer və sekondar mukaveməsi və sızıntı reaktansıdirsə, onda Z1 və Z2 Primer və sekondar sarımların impedanslarıdır,
Tranformatorun impedansı, tranformatorların paralel işlədiyi zaman önəmli rol oynayır.
Tranformatorun Sızıntı Məgnitli Xüsusiyəti
İdeal tranformatorunda, bütün məgnitli xüsusiyət anında primer və sekondar sarımlarla bağlı olardı. Amma, hakikatta, bütün məgnitli xüsusiyət anında iki sarım ilə bağlı deyil. Bir çox məgnitli xüsusiyət tranformatorun növbəsi vasitəsilə keçir, amma bəzi məgnitli xüsusiyətlər bir sarım ilə bağlıdır. Bu sızıntı məgnitli xüsusiyət adlanır, bu sızıntı məgnitli xüsusiyət növbə yerinə, sarım izolyasiyası və tranformator yağı vasitəsilə keçir.
Sızıntı məgnitli xüsusiyət, primer və sekondar sarımlarda sızıntı reaktansına səbəb olur, bu da magnit sızıntısı kimi tanınırdı.
Sarımlardakı voltaj düşməsi, tranformatorun impedansına görə baş verir. Impedans, tranformatorun mukavemeti və sızıntı reaktansının birləşməsidir. Əgər V1 voltajını tranformatorun primərinə tətbiq edərsək, bir komponent I1X1, primer sızıntı reaktansından (burada, X1 primer sızıntı reaktansıdır) səbəb olan primer öz-indüktsiya EMF-ni balanslaşdırmak üçün olacaqdır. İndi, əgər tranformatorun primer mukavemetindən qaynaqlanan voltaj düşməsini də nəzərə alsaq, onda tranformatorun voltaj tənliyi asandəcə yazılabilir:
Eyni şəkildə sekondar sızıntı reaktansı üçün, sekondar tərəfindəki voltaj tənliyi belə olacaq:
Yuxarıda göstərilən şəkildə, primer və sekondar sarımlar ayrı uzvlarda göstərilmişdir və bu tərz, sızıntıya böyük yer yaradırsa, tranformatorun sızıntı məgnitli xüsusiyətinin çoxlu olması nəticəsində ola bilər.
Primer və sekondar sarımlardakı sızıntı, sarımlar eyni sahəni tutarsa ortadan qaldırıla bilər. Bu, elbəttə, fiziki olaraq mümkün deyil, amma, sekondar və primeri konsektrik şəkildə yerləşdirməklə bu problemi çox qədər həll etmək mümkündür.