چەندێک ئۆسیڵەتە کە بە ڤۆڵتاژدا کۆنترول دەبێتەوە
چییە Voltage Controlled Oscillator?
پێناسەی Voltage Controlled Oscillator
Voltage Controlled Oscillator (VCO) پێناسە دەکرێت وەک ئۆسیلاتۆرێک کە بە شێوەیەکی کنترولیدا لەلایەن ڤۆڵتاژی چونراوە.
ئامێری کارکردن
چەندین قۆمەڵی تێکەڵی الکترونی کە بە ڤۆڵتاژدا کنترول دەکرێت، وەک دایودەکانی varactor، ترانزیستۆر، Op-amps یان هەروەها گشتی دیکەر. لەمەوەشدا، دەتوانین بارە بکەین بە کارکردنی VCO بەکاردانی Op-amps. ڕەسى سەرەکییەکەی لە خوارەوە دەردەکەوێت.
واوەیەکی ڕووبەری بەشێوەی چوارگۆشەیەک دەبێتە ڕاستەوخۆی VCO. ئێمە دەزانین کە فریکانسی چونراوە بە ڤۆڵتاژی کنترولدا پەیوەستە. لەم چەماوەدا، یەکەم Op-amp بە شێوەیەکی یەکجۆری کار دەکات. ڕێگەکردنە بە ڤۆڵتاژدا لێکەوتە.
بەهۆی ئەمە، نیوەی ڤۆڵتاژی کنترولی کە وەک چونراوە دەرکەوتەوە بە تەرمەکەی باشووی Op-amp ی یەکەم دەدات. هەمان ڕێژەی ڤۆڵتاژی لە تەرمەکەی چاوەکەی دەخاتەوە. ئەمە بۆ دامەزراندنی ڕێژەی ڤۆڵتاژی لە ڕێکەوتە R 1.
کاتێک MOSFET لە حالتی کردندا دەبێت، چوونی ڕێکەوتە R1 بەرەو MOSFET دەچێت. R2 ڕێکەوتێکی هەیە کە ڕێژەکەی نیوەیەکەی ڕێکەوتە R1، ڤۆڵتاژی هەمان و چوونی دوو جارەکەی ڕێکەوتە R1. بۆیە، چوونی زیاتری کەپاسیتۆرەکە بەرەو سەرکەوتوو دەچێت. Op-amp ی یەکەم پێویستە ڤۆڵتاژی چونراوەی یەکجۆر بکات بۆ دامەزراندنی ئەم چوونە.
کاتێک MOSFET لە حالتی خالکردندا دەبێت، چوونی ڕێکەوتە R1 بەرەو کەپاسیتۆر دەچێت و دەخالێت. ڤۆڵتاژی چونراوەی لەلایەن Op-amp ی یەکەم لەوانەدا دەبێتە دەرەخەر. بە نەتیجەیەکەوە، واوەیەکی سەگۆشەیی بە ڕاستەوخۆی Op-amp ی یەکەم دەبێت.
یەکەم Op-amp بە شێوەی Schmitt trigger کار دەکات. ئەو ڕاستەوخۆی واوەی سەگۆشەیی لەلایەن یەکەم Op-amp وەربەر دەکات. ئەگەر ڕاستەوخۆی چونراوەکە بەرزتر بێت لە ڕێژەی ڕادەدار، ڕاستەوخۆی یەکەم Op-amp VCC دەبێت. ئەگەر ڕاستەوخۆی چونراوەکە بەرز نابێت، ڕاستەوخۆی یەکەم Op-amp سفر دەبێت، کە ڕاستەوخۆی چوارگۆشەیی دەبێت.
نموونەی VCO چەماوەی LM566 IC یان IC 566. ئەمە ڕاستەوخۆی چەماوەی یەکەم چەماوەی چوارگۆشەیی و واوەی سەگۆشەیی. چەماوەی ناوەکی لە خوارەوە دەردەکەوێت.
کنترولی فریکانس لە Voltage Controlled Oscillator
شێوازە گونجاوەکانی VCO بەکاردێت. دەکرێت بە شێوەی RC oscillator یان multivibrator یان LC یان crystal oscillator. بەڵام؛ ئەگەر بە شێوەی RC oscillator بێت، فریکانسی چونراوەی ڕاستەوخۆی واوەکە بە ڕێژەیەکی تەرتەبەکی بە کەپاسیتەنسدا.
لە حالتی LC oscillator، فریکانسی چونراوەی ڕاستەوخۆی واوەکە بە ڕێژەیەکی تەرتەبەکی بە کەپاسیتەنسدا.
بۆیە، دەتوانین بڵێین کە کاتێک ڤۆڵتاژی چونراوە یان ڤۆڵتاژی کنترول دەبێتە بەرز، کەپاسیتەنس دەبێتە بەرز. بۆیە، ڤۆڵتاژی کنترول و فریکانسی چونراوەکان بە ڕێژەیەکی تەرتەبەکی.
ڕەسى لە خوارەوە دەردەکەوێت ڕێژەیەکی ڕاستەوخۆی VCO. لێرە دەبینین کە کاتێک ڤۆڵتاژی کنترولی نومینالی VC(nom) دەبێت، ڕاستەوخۆی فریکانسی چونراوە fC(nom) دەبێت.
کاتێک ڤۆڵتاژی کنترول لە ڤۆڵتاژی نومینالی کەم بێت، فریکانسی کەم بێت. کاتێک ڤۆڵتاژی کنترول لە ڤۆڵتاژی نومینالی زیاد بێت، فریکانسی زیاد بێت.
دایودەکانی varactor، کە دایودەکانی کەپاسیتەنسی گۆڕانی گشتی هەن، بەکاردێت بۆ گۆڕانی ڤۆڵتاژ. لە ڕاستەوخۆی چونراوەی چەند چرکە، ڕێژەی چارکردنی کەپاسیتۆر بە شێوەیەکی کنترولیدا لەلایەن چوونی ڤۆڵتاژی چونراوە.
شێوازە گونجاوەکانی Voltage Controlled Oscillator
Harmonic Oscillators
Relaxation Oscillators
بەکاردێت
Function generator
Phase Locked Loop
Tone generator
Frequency-shift keying
Frequency modulation
