Анықтама
Жол жүріп өту воласы - бұл тұрақты жылдамдықпен электр энергиясын өткізетін жолда өткізілетін кезде пайда болатын күйден кейінгі вола. Бұл түрдегі вола қысқа уақыт (бірнеше микросекунд) ішінде бар болады, бірақ ол электр энергиясын өткізетін жолда маңызды ауытқуларды жаратуы мүмкін. Кезеңдік волалар нығыту, дефекттер мен жарық жолдары сияқты операциялар нәтижесінде өткізгіште пайда болады.
Жол жүріп өту волаларының маңызы
Жол жүріп өту волалары электр системасының әртүрлі нүктелеріндегі напряжение және ағымды анықтауда маңызды рөл атқарады. Олар өткізгіштік, қорғау құрылғылары, терминалдық құрылғылар үшін изоляция, және электр системасындағы жалпы изоляциялық координация құрылымдауда маңызды.
Жол жүріп өту волаларының құрамы
Математикалық түрде, жол жүріп өту воласы бірнеше түрлерде көрсетілуге болады. Ең көп жағдайда ол шексіз тік төртбұрыштық вола немесе қадамды вола түрінде сипатталады. Жол жүріп өту воласы төмендегі суретте көрсетілгендей төрт өзара байланысты қасиеттерге ие.

Жол жүріп өту волаларының қасиеттері
Таңбашы: Бұл воланың максималды амплитудасын көрсетеді, напряжение волалары үшін киловольт (кВ), ал ағым волалары үшін килоампер (кА) есебінде өлшенеді.
Басы: Бұл воланың таңбашына дейінгі бөлігін көрсетеді. Воланың басының уақыты воланың басталуынан таңбашы мәніне жету дейінгі уақыт аралығын миллисекунд (мс) немесе микросекунд (µс) есебінде өлшенеді.
Арты: Арты воланың таңбашынан кейінгі бөлігін көрсетеді. Арты воланың өткен уақыты воланың басталуынан амплитудасының таңбашы мәнінің 50% -ға түскенге дейінгі уақыт аралығын билдеді.
Полярлық: Бұл таңбашы напряжениенің полярлық белгісі мен сандық мәнін көрсетеді. Мысалы, 500 кВ таңбашы напряжениесі, 1 µс басы уақыты және 25 µс арты уақыты бар оң вола +500/1.0/25.0 деп белгіленеді.
Сыртқы волалар
Сыртқы вола - бұл өткізгіште электр зарядтарының қозғалысынан пайда болатын конкретті түрдегі жол жүріп өту воласы. Сыртқы волалар напряжениенің (кемістік басы) өте жылдам және кемістік өсуімен, содан кейін напряжениенің (сыртқы арты) өте жылдан өтуімен сипатталады. Бұл сыртқы волалар кабель шкатулкалары, трансформаторлар, немесе коммутаторлар сияқты терминалдық құрылғыларға жеткенде, құрылғылар қанағаттанарлық түрде қорғалмаған болса, зиян келтіре алады.
Өткізгіштердегі жол жүріп өту волалары
Өткізгіш - бұл распределенген параметрлерді қолдайтын контур, яғни ол напряжение және ағым волаларының өтуін қолдайды. Распределенген параметрлерді қолданатын контурда электромагниттік поле шектеулі жылдамдықпен өтеді. Нығыту және жарық жолдары сияқты оқиғалар контурдегі барлық нүктелерді бірден әсер етпейді. Олардың әсері контур бойынша жол жүріп өту волалары және сыртқы волалар түрінде таратылады.
Өткізгіш нығыту арқылы напряжение басқаруын арқылы тез қосылатында, бүкіл линия тез қосылмайды. Басқа түрі айтқанда, напряжение линияның аяғында тез пайда болмайды. Бұл феномен распределенген тұрақтылар, өте үнемді линияда индуктивтілік (L) және конденсаторлық (C) тұрақтылардың қолданылуына байланысты болады.
Узақ өткізгішті распределенген параметрлерді қолданатын индуктивтілік (L) және конденсаторлық (C) деп қарастырайық. Төмендегі суретте көрсетілгендей, бұл узақ линия кішірек бөліктерге қолданылатын принциптен өтуі мүмкін. Мұнда S - бұл нығыту арқылы сыртқы волаларды басқару үшін қолданылатын тумба. Тумба жабылғанда, L1 индуктивтілік басқа түрі айтқанда ашық контур ретінде, ал C1 конденсаторлық басқа түрі айтқанда жабық контур ретінде әсер етеді. Сондықтан, C1 конденсаторының напряжениесі басқа түрі айтқанда нөл болған кезде, келесі бөлікте напряжение өзгерісі мүмкін емес.

Сонымен, C1 конденсаторы бірнеше деңгейке жеткенге дейін, C2 конденсаторы L2 индуктивтілік арқылы тез толтырылмайды, бұл процесті өтуі қажет. Бұл принцип өткізгіштің үшінші, төртінші және келесі бөліктеріне да қолданылады. Нетірі, әр бөлікте напряжение өзара өседі. Өткізгіштегі напряжение воласының өсуін басқа түрі айтқанда, бір жағынан басқа жағына дейін өтуін көрсетуге болады. Бұл процесте қатысты ағым воласы басқа түрі айтқанда, айналып тұратын магниттік поле жасайды. Электр желісінде жоспарлар мен соңында бұл волалар өтуінде қайталану және рефракция қолданылады. Көптеген линиялар және жоспарлар бар желіде, бір нақты вола бірнеше жол жүріп өту волаларын басқаруы мүмкін. Волалар бөлініп, бірнеше рет қайталанғанда, волалардың саны өте артық болады. Бірақ, бірінші рет пайда болған волалардың энергиясынан ашып кетпейтін барлық волалардың энергиясын қолдану үшін электр системасында энергия сакталу заңын сақтау керек.