මැගින්තු බලයේ දිශාව
මැගින්තු බලයේ දිශාව ක්රමානුකූල විද්යාත්මක නීති සහ රීති මගින් පිළිබඳ කළ හැකිය, එනම් ලොරෙන්ස් බල නීතිය සහ වම් අත්පිටු නීතිය. පහත ඇතියි විස්තරාත්මක පිළිබඳ කිරීම:
ලොරෙන්ස් බල නීතිය
ලොරෙන්ස් බල නීතිය ජ්යොතිමාන සහ උර්ධ්වමාන භූමික තුළ සිටින ආරෝපිත ප්රමාණයකට ලැබෙන බලය විස්තර කරයි. ආරෝපිත ප්රමාණයක පිළිබඳ බලයේ දිශාව පහත සමීකරණය මගින් පිළිබඳ කළ හැකිය:
F=q(E+v*B)
මෙහි,
F යනු ලොරෙන්ස් බලය,
q යනු ආරෝපය,
E යනු ජ්යොතිමාන භූමික,
v යනු ප්රමාණයේ ප්රවේගය, සහ B යනු උර්ධ්වමාන භූමික. මෙම සමීකරණය පෙන්නුම් කරන්නේ, උර්ධ්වමාන භූමික් තුළ ප්රමාණයක බලයේ දිශාව එහි ප්රවේගයේ දිශාව සහ උර්ධ්වමාන භූමිකේ දිශාව බැසිය හැකිය.
වම් අත්පිටු නීතිය
මැගින්තු බලයේ දිශාව තවත් සුවිශේෂී කිරීමට වම් අත්පිටු නීතිය භාවිතා කළ හැකිය. වම් අත්පිටු නීතිය යනු, උර්ධ්වමාන භූමික් තුළ ඉදි ප්රමාණයකට ලැබෙන බලයේ දිශාව පිළිබඳ කිරීම සඳහා භාවිතා කරන මනාපොත්තු ක්රමයකි. සැලකිය යුතු පිළිපුරුදු පහත ඇතියි:
ඔබේ වම් අත්පිටුව උදෙසා ඉදි කර අඩි, පළමු අංගුලිය, සහ දෙවැනි අංගුලිය එකිනෙකට ලම්බක වේ වශයෙන් ස්ථාපිත කරන්න.
පළමු අංගුලිය උර්ධ්වමාන භූමිකේ (B) දිශාවට පිළිගන්න.
දෙවැනි අංගුලිය ප්රමාණයේ චලිතයේ (v) දිශාවට පිළිගන්න.
එමනිසා, අඩියේ දිශාව ලොරෙන්ස් බලයේ (F) දිශාව පෙන්නුම් කරයි.
නිරීක්ෂණය කළ යුතුයි, ඍණ ආරෝපයන් සඳහා දකුණු අත්පිටු නීතිය භාවිතා කළ යුතුය, හෝ ඍණ ආරෝපයක බලයේ දිශාව පෙළ කිරීමට පෙන්නුම් කොට ඇති ප්රතිඵලයට සම්මුතියෙන් පරික්රමණය කළ යුතුය.
කෙසේ මෙහෙයවීමේ විශ්ලේෂණය
උදාහරණයක් සැලකිය: එක් ධාන්ය ආරෝපයක් ඒක දිශාවට චලනය කරමින් එහි චලිත දිශාවට ලම්බකව උර්ධ්වමාන භූමිකට ප්රවේශ කරන බව සැලකිය. වම් අත්පිටු නීතිය අනුව, එම ධාන්ය ආරෝපය එහි චලිත දිශාවට සහ උර්ධ්වමාන භූමිකේ දිශාවට ලම්බකව ලැබෙන බලයක් පෙන්නුම් කරයි. එම බලය ප්රමාණය ප්රතික්ෂේපණය කිරීමට කාර්ය කරයි, එහි සෘණ දිශාව වම් අත්පිටු නීතිය මගින් පිළිබඳ කළ හැකිය.
උක්තියෙන්, මැගින්තු බලයේ දිශාව ප්රමාණයේ චලිත දිශාව සහ ජ්යොතිමාන සහ උර්ධ්වමාන භූමික් දිශාවන් මත පදනම් වේ. මැගින්තු බලයේ දිශාව ලොරෙන්ස් බල නීතිය සහ වම් අත්පිටු නීතිය භාවිතා කිරීමෙන් නිර්ණය කළ හැකිය.