Трансформатор трансформатор - бу ўқув жисмони, электромагнит индукция ёрдамида бир цепьдан башка цепьга электр энергиясин ўтказади. Трансформаторлар кенг маасалада энергетик системаларда ишлатилади, вольтажни ошириш ёки пастайтувчи, цепьларни айлантириш ва юкларни мувозанатлаш учун. Трансформаторлар қурилишининг, виткалар конфигурациясининг ва вектор гуруҳининг негизида турли турларга бўлинади.
Трансформаторнинг вектор диаграммаси - бу трансформаторнинг биринчи ва иккинчи виткаларидаги вольтаж ва акимлар орасидаги фазор қаршиликтин графикалик кўриниши. Бу диаграмма трансформаторнинг турли ишлаб чиқиш шартлари ва аварий холатларидаги ишлаб чиқиш ва ҳаракатини тушуниш учун маанили алов.
Бу мақолада биз трансформаторнинг вектор диаграммаси нима эканлигини, қандай чизишга ва аварий таҳлилда қандай ишлатишга тушунтириб берамиз. Хамда трансформаторларнинг турли улам-уламларини ва вектор гуруҳларини, аларнинг энергетик системаларни ҳимоя қилиш ва муваффақиятли ишлаб чиқишга таасирин таҳлил этамиз.
Вектор диаграммаси - бу векторларни кўрсатиш учун ишлатиладиган диаграмма. Вектор - бу куч ва йўналиши бор сифат. Электр инженериясида, альтернатив сифатлар, масалан, вольтаж ва акимлар, уларнинг куч ва йўналиши вақт боғлигида ўзгаради.
Вектор диаграммасида альтернатив сифатлар стрелкалар ёрдамида кўрсатилади. Стрелканинг узунлиги альтернатив сифатнинг rms киймати билан бир кийматда. Аниқ йўналиши нисбатан бирор таксимот оси ёки башка сифатга кўра фаза бури бўлади. Стрелканинг усти сифатнинг қандай йўналишида эъмол этишини кўрсатади.
Агар электр сифати кейинчи жисмонидан юрдамчигача юрса, унга туғри келиди. Агар юрдамчидан кейинчи жисмонигача юрса, унга салбиқ келиди.
Трансформаторнинг вектор диаграммаси - бу трансформаторнинг биринчи ва иккинчи виткаларидаги вольтаж ва акимлар орасидаги фазор қаршиликтин кўриниши. Унда трансформаторнинг виткаларининг фаза бури ва поляритети ҳам кўрсатилади.виткалар.
Трансформаторнинг вектор диаграммаси қандайдир бир трансформатор үчун чизилishi мумкин, масалан, бир фазали ёки уч фазали, ёлдор ёки дельта улам-уламли, яки турли виткалар конфигурацияси ва вектор гуруҳи.
Трансформаторнинг вектор диаграммаси бизга ёрдам беради:
Трансформаторнинг эквивалент схема параметрларин аниқлаш, масалан, импеданс, резистанс, реактанслар ва ёбедорлар.
Но-юк, толик юк, юкдан ошган, ёки кесиб юборган ишлаб чиқиш шартларида трансформаторнинг ишлаб чиқиши ва эффективлигини таҳлил этиш.
Трансформатор ёки унга боғлиган цепьларда аварияларни аниқлаш ва диагностика қилиш, масалан, ачилган цепь, кесиб юборган, земляга булиб кетган, ёки катарда авария бўлган.
Трансформатор үчун ҳимоя қилиш ва координациялаш учун защиталык приборларни танлош, масалан, предохранители, автоматик выключатели, реле ёки дифференциал ҳимоя схемалари.
Орнатиш ёки эксплуатация бошланишида трансформаторнинг туғри улам-уламлиги ва поляритетин текшириш.
Трансформаторнинг вектор диаграммасини чизиш учун биз quyidagi маълумотларга эҳтиётли булишимиз керак:
Трансформаторнинг биринчи ва иккинчи виткаларидаги номинал вольтажи ва акими.
Трансформаторнинг виткалар конфигурацияси ва улам-уламлиги, масалан, ёлдор ёки дельта.
Трансформаторнинг вектор гуруҳи, унда виткалар фаза бури ва поляритети кўрсатилади.
Юк импеданси ва трансформаторнинг куват фактори.
Трансформаторнинг вектор диаграммасини чизиш қадамлари:
Диаграмма үчун референс осин танланг. Адатта, горизонтал ос танланади.
Референс ос боёгидан биринчи вольтаж векторини унга параллель ёндаштириш. Унга V1 деб белгилаш.
Иккинчи вольтаж векторини унинг rms кийматига пропорционал узунликда ва унинг вектор гуруҳи бойича бурида чизиш. Унга V2 деб белгилаш.
Биринчи аким векторини унинг rms кийматига пропорционал узунликда ва унинг куват фактори бойича бурида чизиш. Унга I1 деб белгилаш. Агар биринчи витка иккинчи виткага энергия юбоса, I1 ва V1 ёндаштирилиши керак.
Иккинчи аким векторини унинг rms кийматига пропорционал узунликда ва унинг куват фактори бойича бурида чизиш. Унга I2 деб белгилаш. Агар иккинчи витка биринчи виткадан энергия юбоса, I2 ва V2 ёндаштирилиши керак.
Юк импеданси векторини унинг кийматига пропорционал узунликда ва унинг куват фактори бойича бурида чизиш. Унга ZL деб белгилаш. Агар юк пассив (резистив ёки индуктив) бўлса, ZL ва I2 ёндаштирилиши кер