ਕੀ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਜਾਂ ਇਨਵਰਟਰ ਦੀ ਵਿਨਾ ਏਸੀ ਨੂੰ ਡੈਸੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਣਾ ਸੰਭਵ ਹੈ? ਜੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਰਕਿਟ ਵਿਚ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕੰਪੋਨੈਂਟਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇਗੀ?

ਅੱਲਟਰਨੇਟਿਂਗ ਕਰੰਟ (AC) ਨੂੰ ਡਾਇਰੈਕਟ ਕਰੰਟ (DC) ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਦਾ ਸਾਧਾਰਨ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਜੋ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ (Rectifier) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਅਤੇ ਇਨਵਰਟਰ ਪਾਵਰ ਸਿਸਟਮਾਂ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਵਸਿਆਕਤਾ AC ਨੂੰ DC ਵਿੱਚ ਬਦਲਣ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਵਾਸਤਵ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਇੱਕ ਬੇਸਿਕ ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ ਸਰਕਿਟ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਹੈ ਕਿਵੇਂ AC ਨੂੰ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਜਾਂ ਇਨਵਰਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ DC ਵਿੱਚ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰਕਿਟ ਵਿਚ ਲੋੜੀਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਘਟਕ:

1. ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ

ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ ਇੱਕ ਸਰਕਿਟ ਹੈ ਜੋ AC ਨੂੰ DC ਵਿੱਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਲਫ-ਵੇਵ ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ, ਫੁਲ-ਵੇਵ ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ, ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਜ ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ ਹਨ।

ਹਲਫ-ਵੇਵ ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ 

• ਘਟਕ: ਇੱਕ ਡਾਇਓਡ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

• ਕਾਰਵਾਈ : AC ਵੇਵ ਦੇ ਪੌਜਿਟਿਵ ਹਾਲਫ-ਸਾਈਕਲ ਦੌਰਾਨ, ਕਰੰਟ ਡਾਇਓਡ ਦੀ ਵਿਚ ਸੈਲ ਨਾਲ ਵਧਦਾ ਹੈ; ਨੈਗੈਟਿਵ ਹਾਲਫ-ਸਾਈਕਲ ਦੌਰਾਨ, ਡਾਇਓਡ ਕਰੰਟ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ।

ਫੁਲ-ਵੇਵ ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ

• ਘਟਕ: ਦੋ ਡਾਇਓਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਸਾਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੈਂਟਰ-ਟੈਪਡ ਟ੍ਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਨਾਲ ਜੋੜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

• ਕਾਰਵਾਈ: ਪੌਜਿਟਿਵ ਹਾਲਫ-ਸਾਈਕਲ ਦੌਰਾਨ, ਇੱਕ ਡਾਇਓਡ ਕੰਡਕਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਨੈਗੈਟਿਵ ਹਾਲਫ-ਸਾਈਕਲ ਦੌਰਾਨ, ਦੂਜਾ ਡਾਇਓਡ ਕੰਡਕਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਦੋਵਾਂ ਹੀ ਸਮਾਨ ਰਾਹ ਨਾਲ ਕਰੰਟ ਦੇਣ ਲਈ।

ਬ੍ਰਿਜ ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ

• ਘਟਕ: ਚਾਰ ਡਾਇਓਡਾਂ ਦੀ ਬ੍ਰਿਜ ਸਰਕਿਟ।

• ਕਾਰਵਾਈ: AC ਵੇਵ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਹਿਲ ਦੌਰਾਨ, ਦੋ ਵਿਕਰਨ ਵਿਰੁੱਧ ਡਾਇਓਡ ਕੰਡਕਟ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਨਾਲ AC ਨੂੰ ਇੱਕਦਿਸ਼ਕ DC ਵਿੱਚ ਬਦਲਦਾ ਹੈ।

2. ਫਿਲਟਰ

ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ DC ਵਿੱਚ ਸਹਿਸਾਨ ਰੈੱਖਿਕਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। DC ਆਉਟਪੁੱਟ ਨੂੰ ਸਲੀਕ ਕਰਨ ਲਈ, ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਫਿਲਟਰ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜੋ ਰੈੱਖਿਕਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਕੈਪੈਸਿਟਰ ਫਿਲਟਰ

• ਘਟਕ : ਇੱਕ ਕੈਪੈਸਿਟਰ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।

• ਕਾਰਵਾਈ: ਕੈਪੈਸਿਟਰ ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਡ ਵੇਵਫਾਰਮ ਦੇ ਚੋਟੀ ਦੌਰਾਨ ਚਾਰਜ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਿਕਾਸੀ ਦੌਰਾਨ ਲੋਡ ਨੂੰ ਡਿਸਚਾਰਜ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨਾਲ ਆਉਟਪੁੱਟ ਵੋਲਟੇਜ ਨੂੰ ਸਲੀਕ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇੰਡਕਟਰ ਫਿਲਟਰ

• ਘਟਕ: ਇੱਕ ਇੰਡਕਟਰ।

• ਕਾਰਵਾਈ: ਇੰਡਕਟਰ ਕਰੰਟ ਦੇ ਤੇਜ਼ ਬਦਲਾਵ ਨੂੰ ਰੋਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨਾਲ ਆਉਟਪੁੱਟ ਕਰੰਟ ਨੂੰ ਸਲੀਕ ਕਰਦਾ ਹੈ।

LC ਫਿਲਟਰ 

• ਘਟਕ: ਇੱਕ ਇੰਡਕਟਰ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੈਪੈਸਿਟਰ।

• ਕਾਰਵਾਈ : ਇੰਡਕਟਰ ਅਤੇ ਕੈਪੈਸਿਟਰ ਦੇ ਲਾਭਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਰੈੱਖਿਕਤਾ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਢੰਗ ਨਾਲ ਫਿਲਟਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।

3. ਰੈਗੁਲੇਟਰ

ਆਉਟਪੁੱਟ ਵੋਲਟੇਜ ਦੀ ਸਥਿਰਤਾ ਦੀ ਯਕੀਨੀਤਾ ਲਈ, ਸਾਧਾਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇੱਕ ਰੈਗੁਲੇਟਰ ਦੀ ਆਵਸਿਆਕਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਜੀਨਰ ਡਾਇਓਡ

• ਘਟਕ : ਇੱਕ ਜੀਨਰ ਡਾਇਓਡ।

• ਕਾਰਵਾਈ: ਜਦੋਂ ਰਿਵਰਸ ਬਾਈਅਸ ਵੋਲਟੇਜ ਇਸ ਦੇ ਥ੍ਰੈਸ਼ਹੋਲਡ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੀਨਰ ਡਾਇਓਡ ਕੰਡਕਟ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨਾਲ ਆਉਟਪੁੱਟ ਵੋਲਟੇਜ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਲੀਨੀਅਰ ਰੈਗੁਲੇਟਰ 

• ਘਟਕ : ਇੰਟੀਗ੍ਰੇਟਿਡ ਸਰਕਿਟ ਰੈਗੁਲੇਟਰ।

• ਕਾਰਵਾਈ: ਆਉਟਪੁੱਟ ਵੋਲਟੇਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ, ਇਹ ਇੰਪੁੱਟ ਵੋਲਟੇਜ ਜਾਂ ਲੋਡ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਵ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਸਥਿਰ ਆਉਟਪੁੱਟ ਵੋਲਟੇਜ ਨੂੰ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।

ਸਾਰਾਂਗਿਕ

ਟ੍ਰਾਂਸਫਾਰਮਰ ਜਾਂ ਇਨਵਰਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵੀ, ਇੱਕ ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ AC ਨੂੰ DC ਵਿੱਚ ਬਦਲਣਾ ਸੰਭਵ ਹੈ। ਲੋੜੀਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਘਟਕ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਡਾਇਓਡ, ਕੈਪੈਸਿਟਰ, ਇੰਡਕਟਰ, ਅਤੇ ਸਹਿਸਾਨ ਸਥਿਰਤਾ ਦੇ ਘਟਕ। ਸਭ ਤੋਂ ਸਧਾਰਣ ਹੱਲ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਜ ਰੈਕਟੀਫ਼ਾਏਰ ਅਤੇ ਕੈਪੈਸਿਟਰ ਫਿਲਟਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾਲ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਰੂਪਾਂਤਰਣ ਲਈ ਸਹਾਇਕ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰਕਿਟ ਕਾਰੇਕਟ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪ੍ਰਯੋਗ ਲਈ ਸਹਿਸਾਨ ਰੈੱਖਿਕਤਾ ਵਾਲਾ DC ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਵਾਲ ਜਾਂ ਅਧਿਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਮੈਨੂੰ ਜਾਣ ਲਵੋ!