جریان برق که از طریق زمین (یعنی از طریق مسیر زمینگذاری) عبور میکند میتواند خطر آتشسوزی را به وجود آورد، زیرا جریان در حرارت تولید میکند هنگامی که از مسیرهای غیرمورد نظر عبور میکند. این حرارت میتواند مواد قابل اشتعال نزدیک به خود را روشن کند. زیرا برخی از مکانیزمهایی که باعث میشود جریان برق که از طریق زمین عبور میکند خطر آتشسوزی ایجاد کند:
۱. جریان فراوان
اگر جریان از طریق مسیری که برای تحمل قدرت جریان مورد نظر طراحی نشده است (مانند زمین) عبور کند، میتواند منجر به کوتاه شدن مدار شود. کوتاه شدن مدار باعث عبور مقدار قابل توجهی جریان و تولید مقدار زیادی حرارت میشود.
بیش بار :حتی بدون کوتاه شدن مدار، اگر زمین به عنوان مسیر اضافی برای جریان تبدیل شود، میتواند به وضعیت بیش باری منجر شود و در نتیجه حرارت زیادی تولید کند.
۲. ضربه الکتریکی
قوسها :هنگامی که جریان از طریق زمین یا مواد غیررسانا (مانند هوا) عبور میکند، میتواند قوسهای الکتریکی تولید کند. قوسها میتوانند مقدار زیادی انرژی را آزاد کنند که کافی است برای روشن شدن مواد قابل اشتعال نزدیک به خود.
جلاهای الکتریکی :جلاهای الکتریکی که از طریق عبور جریان از زمین تولید میشوند نیز میتوانند مواد قابل اشتعال را روشن کنند.
۳. فرسودگی و خسارت فیزیکی
فرسودگی :اگر مواد فلزی در زمین (مانند لولهها یا سیمهای تقویتی) وجود داشته باشد، جریان میتواند باعث فرسودگی این فلزات شود. فرسودگی میتواند ساختار فلزی را ضعیف کند و حرارت تولید کند.
خسارت فیزیکی :عبور جریان از طریق زمین میتواند خسارت فیزیکی به ماده زمینی وارد کند، مانند سوختن یا ذوب شدن، که خطر آتشسوزی را افزایش میدهد.
۴. گرم شدن مقاومتی
تماس ضعیف :اگر نقاط تماس جریان با زمین ضعیف باشند (به عنوان مثال، اگر سطوح تماس آلوده یا فرسوده باشند)، این نقاط به مناطق با مقاومت بالا تبدیل میشوند. مناطق با مقاومت بالا مقدار زیادی حرارت تولید میکنند.
مقاومت خاک :مقاومت خاک نیز بر چگالی جریانی که از طریق زمین عبور میکند تأثیر میگذارد. خاکهای با مقاومت بالا میتوانند حرارت محلی بیشتری را تولید کنند وقتی جریان از طریق آنها عبور میکند.
۵. قابلیت اشتعال مواد
مواد قابل اشتعال :اگر مواد قابل اشتعال (مانند خاک چوب، کاغذ، مواد شیمیایی) در اطراف زمین وجود داشته باشند، حتی جلاهای الکتریکی کوچک میتوانند کافی باشند برای شروع آتشسوزی.
۶. خرابی تجهیزات
خرابی عایق :اگر عایق تجهیزات الکتریکی یا کابلها خراب شود، جریان میتواند به زمین نشت کند و منجر به گرم شدن بیش از حد و احتمالاً آتشسوزی شود.
نقص طراحی :اگر سیستم الکتریکی به درستی طراحی نشده باشد، مانند عدم داشتن محافظ زمینگذاری کافی، میتواند باعث شود جریان از طریق زمین عبور کند به جای مسیر مورد نظر.
تدابیر پیشگیرانه
برای جلوگیری از خطر آتشسوزی ناشی از عبور جریان برق از طریق زمین، میتوان از تدابیر زیر استفاده کرد:
زمینگذاری صحیح :اطمینان حاصل کنید که تمام تجهیزات الکتریکی اتصال زمینگذاری خوبی دارند.
بازرسیهای منظم :تجهیزات الکتریکی و کابلها را به صورت منظم بازرسی کنید تا اطمینان حاصل کنید که در حالت خوبی هستند و بدون خسارت یا فرسودگی.
استفاده از دستگاههای جریان باقیمانده :دستگاههای جریان باقیمانده (RCDs) را نصب کنید تا در صورت نشت جریان، تامین برق سریعاً قطع شود.
آموزش و آگاهی :آگاهی کارکنان را درباره ایمنی الکتریکی بالا ببرید و درک کنید چگونه میتوانید از آتشسوزیهای الکتریکی جلوگیری کنید.
رعایت مقررات :مقررات و استانداردهای ایمنی الکتریکی ملی و منطقهای را رعایت کنید.
با اجرای این تدابیر، خطر آتشسوزیهای ناشی از عبور جریان برق از طریق زمین به طور قابل توجهی کاهش مییابد.