Transformer İşləmə Prinsipi
Transformer, elektrik enerjisini bir dairədən digərinə elektromaqnit induksiyası prinsipinə əsasən nəql etmək üçün istifadə olunan elektrik cihazıdır. Bu, müntəzəm dəyişən cür (AC) sistemində bərpa edilən voltaj səviyyələrini ya artıraraq (step up) və ya azalaraq (step down) nəzərdə tutur, bu zaman eyni tezlik saxlanılır.
İşləmə Prinsipi:
Əsas Komponentlər
Transformer iki bobin, yəni "birinci bobin" və "ikinci bobin" ilə ibarətdir. "Birinci bobin" AC enerji mənbəsinə qoşulur, "ikinci bobin" isə yükə qoşulur. Bu bobinlər adətən maqnit material (məsələn, demir) ilə hazırlanmış özünün etrafında sarılırlar. Özü, birinci bobinda akımın yaradığı maqnit sahəni təzyiq və yönəltməyə kömək edir.
Elektromaqnit Induksiyası Prinsipi
Birinci bobina AC akımı keçirdikdə, davamlı dəyişən maqnit sahə yaradılır. Faradayın Elektromaqnit Induksiyası Qanununa görə, bu dəyişən maqnit sahə ikinci bobinda voltaj (elektrodinamik kuvvet, yaxud EMF) yaradır, həmçinin iki bobin elektrik olaraq bağlı deyilsələr də.
Voltaj Dəyişdirilməsi
İkinci bobinda yarandıqda voltaj, bobin sayı nisbətinə - yəni ikinci bobindakı bobin sayı və birinci bobindakı bobin sayı arasındakı nisbətə - asılıdır. İkinci bobinda daha çox bobin varsa, voltaj artırılır; daha az bobin varsa, voltaj azalır.
Akım Dəyişdirilməsi
Güclünlük saxlanılması səbəbindən, voltaj və akım arasında tərs münasibət vardır. Voltaj artırıldığında, akım azalır, və voltaj azaldıqda, akım artır, beləcə güc balansı saxlanılır.
Yük Bağlanması
Yük (məsələn, təchizatlar və ya texnika) ikinci bobinağa bağlanır, bu da yükü işə salmaq üçün dəyişdirilmiş voltaj təmin edir.
İzlənmə və Galvanik Ayrılmışlıq
Transformer, birinci və ikinci dairələri arasında elektrik izolasiya və galvanik ayrılmışlıq təmin edir. Bu, bobinlər arasında doğrudan elektrik bağlantısı yoxdur, tibbiyyət və istenməyən akım axını aralarda önəmli məhdudiyyətlər təmin edir.
Kısacası, transformerlar, birinci bobindan yaranan dəyişən maqnit sahənin ikinci bobinda voltaj yaratması əsasında işləyir. Bobin sayı dəyişdirilərək, transformerlar voltajı artırabilir və ya azalabilir, bu, birinci və ikinci dairələr arasında güc balansını saxlayır. Transformerlar, effektiv və tibbiyyətli elektrik təchizatının təmin edilməsinə imkan verir, onlar elektrik təchizatı və transmisya sisteminin əsas komponentləridir.