Էլեկտրական էներգիան էլեկտրոնների շարժման արդյունքն է հոսանքի մի կետից մյուսը հողավորումով։ Սա երկրորդական էներգիայի աղբյուր է, որը նշանակում է, որ այն ստացվում է այլ առաջնային էներգիայի աղբյուրներից, ինչպիսիք են բնական գազը, ատոմային էներգիան, արևական էներգիան, ծավալային էներգիան, ջրային էներգիան և այլն։ Այս առաջնային էներգիայի աղբյուրները կարող են փոխվել էլեկտրական էներգիայի տարբեր մեթոդներով, ըստ իրենց բնույթի և հասանելիության։ Այս հոդվածում մենք կուսումնասիրենք էլեկտրական էներգիայի հիմնական աղբյուրները և նրանց օգտագործումը էլեկտրական էներգիայի ստեղծման համար։
Էլեկտրական էներգիան սահմանվում է որպես էլեկտրական հոսանքի կատարած աշխատանք կամ էլեկտրական դաշտում պահպանված պոտենցիալ էներգիա։ Էլեկտրական էներգիան կարող է փոխանցվել մի վայրից մյուսը էլեկտրական շղթաներով և կարող է փոխվել այլ էներգիայի ձևերի, ինչպիսիք են ջերմությունը, լույսը, ձայնը, մեխանիկական շարժումը և այլն։ Էլեկտրական էներգիան չափվում է ջոուլ (J) կամ վատ-ժամ (Wh) միավորներով։
Էլեկտրական էներգիայի հիմնական աղբյուրները կարող են դասակարգվել երկու կատեգորիաներով՝ վարդապետ և ոչ վարդապետ։ Վարդապետ էներգիայի աղբյուրները այն են, որոնք կարող են բնական կամ արտադրական ձևով կրճատվել կարճ ժամկետում, ինչպիսիք են արևական էներգիան, ծավալային էներգիան, ջրային էներգիան, բիոմասն և այլն։ Ոչ վարդապետ էներգիայի աղբյուրները այն են, որոնք ունեն սահմանափակ ամրություն և դրանք դժվար են վերականգնել, ինչպիսիք են բնական գազը, ատոմային էներգիան և այլն։
Հետևյալ աղյուսակը ընդհանուր պատկեր է ներկայացնում էլեկտրական էներգիայի հիմնական աղբյուրների և նրանց առավելությունների և թերությունների մասին:
Աղբյուր | Նկարագրություն | Առավելություններ | Թերություններ |
---|---|---|---|
Արևական էներգիա | Արևի լույսի փոխակերպումը էլեկտրական էներգիայի ֆոտովոլտային կելներով կամ արևային ջերմային կայաններով։ | Մաքր, հասանելի, վարդապետ, ցածր ապահովագրության արժեք։ | Միջամտող, կախված է արյան և տեղային պայմաններից, բարձր սկզբնական արժեք, պահանջում է մեծ տարածք։ |
Ծավալային էներգիա | Ծավալի կինետիկ էներգիայի փոխակերպումը էլեկտրական էներգիայի ծավալային տուրբիններով։ | Մաքր, վարդապետ, ցածր աշխատանքի արժեք։ | Միջամտող, կախված է ծավալի արագությունից և ուղղությունից, հարսանիք, վիզուալ ազդեցություն, կարող է վնասել բնական շրջակայքին։ |
Ջրային էներգիա | Ջրի պոտենցիալ էներգիայի փոխակերպումը էլեկտրական էներգիայի ջրային էլեկտրակայաններով կամ տուրբիններով։ | Մաքր, վարդապետ, վստահելի, ցածր աշխատանքի արժեք, կարող է պահպանել էներգիա։ | Կարող է պատճառել ատմոսֆերային նախապայմանների և գրենհաուս գազների ազդեցություն և կարող է մրցակցել սննդային արտադրության և հողամասների օգտագործման հետ։ |
Բիոմաս | Բարձր սկզբնական արժեք, և բնական շրջակայքի ազդեցություն, կարող է տեղափոխել մարդկանց և բնական շրջակայքը, և կարող է ազդել ջրի որակի և քանակի վրա։ | Վարդապետ, նվազեցնում է աղբյուրների հանձնարարական խնդիրները, կարող է օգտագործել առկա ինֆրակուստուրան։ | Միջամտող, կախված է արյան և տեղային պայմաններից, բարձր սկզբնական արժեք, պահանջում է մեծ տարածք։ |
Բնական գազ | Օգտագործում է օգանիկ նյութը (ինչպիսիք են կանաչապարանը, արտադրանքը և աղբյուրները) էլեկտրական էներգիայի փոխակերպումը կոմբուստիայով կամ գազային կայանում։ | Հասանելի, էժան, վստահելի, հեշտ փոխանցել և պահպանել։ | Ոչ վարդապետ, պատճառում է ատմոսֆերային նախապայմանների և գրենհաուս գազների ազդեցություն, կարող է դատապարկել աղբյուրները և մեծացնել արժեքները։ |
Ատոմային էներգիա | Ռադիակտիվ նյութերի (ինչպիսիք են ուրանը) կողմից կանցրած նուկլեոնային ֆիսիոնի էներգիայի փոխակերպումը էլեկտրական էներգիայի ատոմային ռեակտորներով։ | Քիմիական էներգիայի փոխակերպումը կոմբուստիայով ջրածնի, բենզինի կամ բնական գազի էլեկտրական էներգիայի ջերմային էլեկտրակայաններում։ | Ոչ վարդապետ, պատճառում է ռադիակտիվ բնապահոց, պատրաստում է նուկլեոնային անվտանգության և անվտանգության ռիսկերը և կախված է ուրանի հասանելիությունից։ |
Ատոմային էներգիան էլեկտրական էներգիայի ամենաքննական աղբյուրներից մեկն է, քանի որ այն ունի և առավելություններ, և թերություններ։ Առաջին կողմից, ատոմային էներգիան վստահելի, լայն մասշտաբի և ցածր կարբոնային էներգիայի աղբյուր է, որը կարող է նվազեցնել գրենհաուս գազների ազդեցությունը և կախվածությունը բնական գազից։ Այլ կողմից, ատոմային էներգիան ներառում է բարձր ներդրումներ, բարդ բնապահոցի կառավարում, հնարավոր անհաջողություններ և բազմացման հարցեր, ինչպես նաև ուրանի հասանելիության անհաստատություն։
Էլեկտրական էներգիայի ստեղծման գործընթացը տարբերվում է օգտագործվող էներգիայի աղբյուրի ըստ։ Այնուամենայնիվ, ամենաշատը մեթոդները ներառում են մեխանիկական էներգիայի փոխակերպումը էլեկտրական էներգիայի գեներատորի օգտագործմամբ։ Գեներատորը սարք է, որը կիրառում է էլեկտրամագնիսական ինդուկցիան պտտական շարժման փոխակերպման էլեկտրական հոսանքի համար։ Էլեկտրամագնիսական ինդուկցիայի