DC generatorlar
Funksiya: DC generatorlar mexanik energiyani elektrik energiyaga aylantiradi. Ular to'g'ri tok (DC) yaratishadi.
Prinsip: Ular Faradayning elektromagnit induksiya qonuni asosida ishlaydi, bu qonun bo'yicha magnit maydoni orqali harakatlanayotgan konduktor ichida elektrmotiv kuch (EMK) barpo qilinadi.
Turlari: Umumiy turlar o'rta yoki parallel shuntli, seriysiz va kompleksli generatorlar hisoblanadi.
Qo'llanmalar: Akkumulyatorlarni zaryadlash, kichik o'lchamli elektr energiya yaratish va rezerv energiya manbalari sifatida foydalaniladi.
DC motorlar
Funksiya: DC motorlar elektrik energiyani mexanik energiyaga aylantiradi. Ular to'g'ri tok (DC) bilan ishlaydi.
Prinsip: Ular rotor atrofida magnit maydonini yaratish orqali ishlaydi, bu maydon energiya bilan ta'minlanganda rotorni aylanishga majbur qiladi.
Turlari: Umumiy turlar o'rtacha DC motorlar, brushsiz DC motorlar va servomotorlar hisoblanadi.
Qo'llanmalar: Robototexnika, elektr avtomobillar, sanoat mashinalari va potrebita elektronikasi kabi turli sohalarda foydalaniladi.
Transformatorlar
Funksiya: Transformatorlar elektromagnit induksiya orqali bir shema orasidan boshqa shemaga elektr energiyasini uzatadi. Ular chastotalarni o'zgartirmaydi, lekin voltajni oshirish yoki pasaytirish mumkin.
Prinsip: Ular ikki spirlar orasidagi umumiy induksiya prinsipi asosida ishlaydi, bu yerda bir spirda o'zgaruvchi tok boshqa spirda voltajni barpo qiladi.
Turlari: Umumiy turlar voltajni oshiruvchi transformatorlar, voltajni pasaytiruvchi transformatorlar, avtotransformatorlar va izolyatsiya transformatorlar hisoblanadi.
Qo'llanmalar: Elektr energiyasini uzoq masofalarda uzatish uchun voltajni oshirish va mahalliy taqsimot uchun voltajni pasaytirishda keng qo'llaniladi.
Dinamoslar
Funksiya: Dinamoslar to'g'ri tok (DC) yaratish uchun ishlatiladigan elektr generatsiyalarining eng ko'rinishi.
Prinsip: DC generatorlar kabi, ular Faradayning elektromagnit induksiya qonuni asosida ishlaydi, lekin oddiy va nafis tarzda dizayn qilingan.
Turlari: Umumiy turlar doimiy magnit dinamoslar va elektromagnit dinamoslar hisoblanadi.
Qo'llanmalar: Tarixiy ravishda osmon tortish sistemasida, eski avtomobillarda va kichik o'lchamli elektr energiya yaratishda foydalanilgan.
O'xshash qurilmalar
Alternatorlar
Funksiya: Alternatorlar o'zaro to'g'ri tok (AC) yaratadi.
Prinsip: Ular ham Faradayning elektromagnit induksiya qonuni asosida ishlaydi, lekin AC yaratadi, emas DC.
Turlari: Umumiy turlar avtomobil alternatorlari va elektr stansiyalarda foydalaniladigan katta o'lchamli alternatorlar hisoblanadi.
Qo'llanmalar: Avtomobillarda akkumulyatorlarni zaryadlash va elektr tizimiga energiya taqdim etish uchun foydalaniladi.
Invertorlar
Funksiya: Invertorlar DC energiyani AC energiyaga aylantiradi.
Prinsip: Ular elektron shemalarni ishlatib, DC kirishdan sinusoidal chiqishni yaratadi.
Turlari: Umumiy turlar kvadrat to'g'ri chiziqli invertorlar, modifikasiya qilingan sinusoidal invertorlar va saf sinusoidal invertorlar hisoblanadi.
Qo'llanmalar: Quyosh energiyasi tizimlari, bekorlamasiz elektr taminot (UPS) va chet elda elektr tizimlari kabi sohalarda foydalaniladi.
Rectifierlar
Funksiya: Rectifierlar AC energiyani DC energiyaga aylantiradi.
Prinsip: Ular diodlarni ishlatib, AC sinusiyning salbiy yarmasini bloklash orqali pulsativ DC chiqishni yaratadi.
Turlari: Umumiy turlar yarmo rectifierlar, to'liq rectifierlar va most rectifierlar hisoblanadi.
Qo'llanmalar: Akkumulyatorlarni zaryadlash, elektr taminot va turli elektron qurilmalarda foydalaniladi.
Asosiy farqlar
DC generatorlar vs. DC motorlar: Generatorlar mexanik energiyani elektrik energiyaga aylantiradi, motorlar esa elektrik energiyani mexanik energiyaga aylantiradi.
Transformatorlar vs. Generatorlar/Dinamoslar: Transformatorlar elektr energiyasini yaratmaydi, faqat mavjud AC energiyasining voltaj darajasini o'zgartiradi.
Dinamoslar vs. Alternatorlar: Dinamoslar DC yaratadi, alternatorlar esa AC yaratadi.
Invertorlar vs. Rectifierlar: Invertorlar DC ni AC ga aylantiradi, rectifierlar esa AC ni DC ga aylantiradi.
Bu farqlarni tushunish aniq sohada mos qurilmani tanlashga yordam beradi va elektr tizimin to'g'ri va samarali ishlashini ta'minlaydi.