Daxwazîna Tirikî û Kanûnatên Tirikî û Yekîtiya Daxwazînan
Rizistansî ya Têkiliya Rizistansî
Rizistansî ya têkiliya rizistansî ji bo her tişt û taybetmendîyek e ku bi wê tiştê yek bûna hewç dike da ku di navbera wekheviya elektrikê de bibe. Rizistansî ya têkiliya rizistansî ya her tiştê bi rêzikariyên Qanûnhên Rizistansî hatine hesab kirin.
Qanûnhên Rizistansî
Rizistansî ya her tişt li ser yekem factorên de dipendike:
Derdeweyî tiştê.
Bingeha derdeweyî tiştê.
Taybetmendiya materialê tiştê.
Garmiyetiştê.
Yekem çar (4) qanûnên rizistansî heye ku ji wan re rizistansî ya têkiliya rizistansî ya her tiştê bi rêzikariyê hatine hesab kirin.
Yekem Qanûnên Rizistansî
Rizistansî tiştê bi derdeweyî tiştê tevahî ne. rizistansî elektrikî R tiştê ye
Lew L derdeweyî tiştê be.
Eger derdeweyî tiştê zêde bike, dema electronan ên dikare pêş bike da ew zêde bike. Eger electronan pêş dikin, hewce bikin da jî electronan din dikin, lêkara electronan yan dibe; nêze elektrik tiştê dikin. Di başer bide, rizistansî tiştê bi zêdetirina derdeweyî tiştê tevahî ne. Ev pêşkesha weraz ye.
Duheym Qanûnên Rizistansî
Rizistansî tiştê bi binherîna bingeha derdeweyî tiştê tevahî ne. Rizistansî elektrikî R tiştê ye
Lew A bingeha derdeweyî tiştê be.
Nêzeka elektrik tiştê li ser numreyên electronan e ku di bingeha derdeweyî tiştê de digire. Eger bingeha derdeweyî tiştê mezin be, zêde electronan dikin bingeha derdeweyî. Digirina zêde electronan di bingeha derdeweyî de dema vaxtê nêzek elektrik tiştê zêde bike. Ji bo qaderiya tayî, nêzek zêde dema rizistansî dikin, ev pêşkesha weraz ye.
Rizistansî
Bi yekbirina du qanûnê, mewlumatên we îne:
Lew, ρ (rho) proporsiyonality constant e u dike navkirin rizistansî an têkiliya rizistansî tiştê ya konduktor an tiştê. Eger bi L = 1 û A = 1 di equasyonda bike, mewlumatên we îne, R = ρ. Lewa wate rizistansî tiştê ya unit length û unit cross – sectional area bi têkiliya rizistansî an têkiliya rizistansî ya wate beraber e. Rizistansî tiştê alternatifî dike navkirin rizistansî elektrikî yên opposite faces û cube û unit volume û materialê.
Sêhêm Qanûnên Rizistansî
Rizistansî tiştê bi rizistansî materialê û tiştê tevahî ne. Rizistansî hemî materialan eyn nabe. Li ser numrayên electronan free, ve mezin atomên materialan, types of bonding û pir factorên material structures dependike. Eger rizistansî materialê mezin be, rizistansî tiştê ku ji materialê werdigir bike mezin be, û vice versa. Ev pêşkesha weraz ye.
Cihêm Qanûnên Rizistansî
Garmiyetiştê da rizistansî tiştê tevahî ne. Ji ber ku, energy garmiyetî more inter-atomic vibration di metal de, û bia electronan more obstruction dikin da drifting lower potential end to higher potential end. Bia, di tiştên metallic de, rizistansî bi zêdetirina garmiyetiştê tevahî ne. Eger tişt nonmetallic be, bi zêdetirina garmiyetiştê, more covalent bonds broken, ev cause more free electrons in the material. Bia, rizistansî bi zêdetirina garmiyetiştê dikin.
Ji ber vê yekê, mentioning resistance of any substance without mentioning its temperature is meaningless.
Unit of Resistivity
Unit of resistivity can be easily determined form its equation
Unit of resistivity is Ω – m in MKS system and Ω – cm in CGS system and 1 Ω – m = 100 Ω – cm.
List of Resistivity of Different Commonly Used Materials
