Ohm qanununun doğruluğu nə ilə təsdiqlənir?
Ohm qanunu elektrik mühəndisliyində və fizikada əsas prinsipdir və bu qanun hər hansı bir kondüktör üzərindən keçən cürəmlənin, kondüktörün üzərindəki nəqil və kondüktörün mukavemeti arasındakı əlaqəni təsvir edir. Bu qanun riyazi olaraq belə ifadə olunur:
V=I×R
V kondüktörün üzərindəki nəqildir (volt (V) ilə ölçülür),
I kondüktör üzərindən keçən cürəm (amper (A) ilə ölçülür),
R kondüktörün mukavemetidir (om (Ω) ilə ölçülür).
Ohm qanunu geniş qəbul edilmiş və istifadə olunur, lakin onun tətbiqi məhdudlaşa və ya yararsız ola bilən bəzi şərtlər var. Ohm qanununun asılıqları və məhdudiyyətləri aşağıdakılardır:
Ohm Qanununun Tətbiq Oluna Bileceği Asılıqlar və Şərtlər
Xətti Mukavemetli Elementlər:Ohm qanunu xətti davranışı göstərən materiallar üçün tətbiq olunur, yəni onların mukavemeti geniş işləmə şərtləri dairəsində sabit qalır. Məsələn, mis və alüminium kimi metallar.
Sabit Temperatur:Qanun, kondüktörün temperaturu nisbətən sabit qaldıqda doğrudur. Temperaturun dəyişməsi materialın mukavemetini etkileyə bilər, bu da nəqil və cürəm arasındakı əlaqəni dəyişdirir.
İdeal Şərtlər:Magnet sahələr və ya radiasiya kimi xarici təsirlərin olmadığı ideal şərtlərdə Ohm qanunu dəqiq proqnozlar verir.
Ohm Qanununun Tətbiq Olunmayacağı Məhdudiyyətlər və Şərtlər
Xətt-salınan Materiallar:Poluprovodnicliklər kimi xətt-salınan davranış göstərən materiallar, Ohm qanununa uymaz, çünki onların mukavemeti tətbiq edilən nəqil və ya cürəmə görə dəyişir. Məsələn, diodlar nəqil və cürəm arasındakı əlaqədə Ohm qanununun təxmin etdiyi fərqli əlaqəni göstərir.
Gaz Ayrılma Prosesləri:Neon lampaları və ya florescent tüblər kimi gaz ayrılma proseslərində, cürəm nəqillə orantılı artmır, çünki gazın içində ionlaşdırma prosesləri var.
Superprovodnicliklər:Superprovodnicliklərin, çox aşağı temperaturda sıfır mukavemeti var və heç bir cürəm dəyəri üçün nəqil düşməsi olmadığından Ohm qanununa uymazlar.
Temperatur Dəyişiklikləri:Temperaturun nəticələnən dəyişiklikləri materialın mukavemetini dəyişir və bu, Ohm qanununun temperatur effektinə düzəldilməsiz daha az tətbiq olunmasını edir.
Yüksək Frekans:Yüksək frekanslarda kapasitiv və ya induktiv reaktivliklərin varlığı, Ohm qanunu tərəfindən təsvir edilən sadə əlaqədən sapmalara səbep olur.
Kimyəvi Reaksiyal
