सीधा विद्युत धारा (DC) एक प्रकारको विद्युत धारा हो जो एक दिशामा बहिरहन्छ, जसलाई विपरीत विद्युत धारा (AC) मा लगातार दिशा बदलिन्छ। DC मा केही विशिष्ट विशेषताहरू छन्:
दिशा: DC शक्ति स्रोतको सकारात्मक टर्मिनलबाट ऋणात्मक टर्मिनलमा लगातार बहिरहन्छ।
स्थिरता: इसको स्थिर दिशाको कारणले DC अधिक स्थिर रहन्छ र यसको उपयोग स्थिर धारा आवश्यक अनुप्रयोगहरूमा उपयुक्त छ।
लहरको रूप: DC को वोल्टेज र धारा लहरहरू आमतौरले फ्लैट लाइनहरू हुन्छन्, जहाँ कुनै पनि लगातार भिन्नता छैन।
रिप्ल: यद्यपि आदर्शतया DC स्थिर छ, व्यावहारिक अनुप्रयोगहरूमा छोटी रिप्ल वा दोलाहरू हुन सक्छ।
इलेक्ट्रोनिक्स: धेरै इलेक्ट्रोनिक उपकरणहरू, जस्तै मोबाइल फोन, कम्प्युटर, र LED बल्बहरू, आंतरिक रूपमा DC प्रयोग गर्छन्।
बैटरी-सञ्चालित उपकरणहरू: बैटरीहरू DC प्रदान गर्छन्, जसले यसलाई पोर्टेबल उपकरण र मोबाइल अनुप्रयोगहरूको लागि उपयुक्त बनाउँछ।
सौर प्रणालीहरू: सौर प्यानलहरू DC उत्पन्न गर्छन्, जसलाई घरेलौ वा ग्रिड उपयोगको लागि इन्वर्टरहरू प्रयोग गरी AC मा रूपान्तरण गरिन्छ।
प्रसारण: दीर्घ दूरीमा DC को प्रसारण नुक्सान कम छ, जसले यसलाई उच्च वोल्टेज सीधा विद्युत (HVDC) प्रसारण प्रणालीहरूको लागि उपयुक्त बनाउँछ।
रूपान्तरण: रेक्टिफायरहरू प्रयोग गरी AC बाट DC र इन्वर्टरहरू प्रयोग गरी DC बाट AC मा रूपान्तरण गरिन सकिन्छ।
चुम्बकीय क्षेत्र: DC द्वारा उत्पन्न चुम्बकीय क्षेत्र स्थिर रहन्छ र समयसम्म बदल्दैन।
विद्युत चुम्बकीय हस्तक्षेप (EMI): DC AC भन्दा कम EMI उत्पन्न गर्छ, जसले यसलाई विद्युत चुम्बकीय हस्तक्षेपसँग संवेदनशील अनुप्रयोगहरूको लागि उपयुक्त बनाउँछ।
नियन्त्रण: DC नियन्त्रण र नियमन गर्न सजिलो छ, जसले यसलाई ठूलो धारा नियन्त्रण आवश्यक अनुप्रयोगहरू, जस्तै मोटर गति नियन्त्रण र शक्ति प्रबन्धन, को लागि उपयुक्त बनाउँछ।
स्विचिङ: DC स्विचिङ कार्यहरू सजिलो छन्, जसले यसलाई स्विच-मोड शक्ति आपूर्ति र पल्स विस्तार मोडुलेशन (PWM) तकनीकहरूको लागि उपयुक्त बनाउँछ।
बैटरीहरू: DC बैटरीहरूमा सजिलै संचित गरिन सकिन्छ, जसले यसलाई बैकअप शक्ति र मोबाइल शक्ति अनुप्रयोगहरूको लागि उपयुक्त बनाउँछ।
सुपरकैपेसिटरहरू: सुपरकैपेसिटरहरू पनि DC संचित गर्छन्, जसले यसलाई तेज चार्जिङ र डिस्चार्जिङ आवश्यक अनुप्रयोगहरूको लागि उपयुक्त बनाउँछ।
साधारणता: DC सर्किट डिझाइन अपेक्षाकृत साधारण छ, किनभने यसमा फेज र फ्रिक्वेन्सी समस्याहरूको विचार गर्नुपर्दैन।
फिल्टर: DC सर्किटमा फिल्टर आमतौरले रिप्लहरू निकाल्न र धारा स्थिरता निश्चित गर्न प्रयोग गरिन्छ।
विद्युत चोटको झुकाउ: DC बाट विद्युत चोटको झुकाउ AC भन्दा फरक छ, तर DC चोटहरू फरक लगाउन सक्छ तर उस्तै खतरनाक छन्।
सुरक्षा उपायहरू: DC सर्किटमा आमतौरले फ्युझ, सर्किट ब्रेकर, र ओवरकरेन्ट सुरक्षा उपकरणहरू प्रयोग गरिन्छ।
विद्युत वाहनहरू: विद्युत वाहनहरूको बैटरी प्रणाली र मोटरहरू DC प्रयोग गर्छन्।
डेटा सेन्टरहरू: डेटा सेन्टरहरूको शक्ति प्रणालीमा अक्सर DC प्रयोग गरिन्छ यसले कुशलता र स्थिरता बढाउँछ।
एरोस्पेस: एरोस्पेस उपकरणहरूमा DC शक्ति व्यापक रूपमा प्रयोग गरिन्छ यसले विश्वसनीयता र स्थिरता निश्चित गर्छ।
सीधा विद्युत धारा (DC) यसको स्थिर दिशा, फ्लैट लहर, विस्तृत अनुप्रयोग विस्तार, निम्न प्रसारण नुक्सान, नियन्त्रण र नियमनको आसानी, सजिलो संचयन, र साधारण सर्किट डिझाइन जस्ता विशिष्ट विशेषताहरू द्वारा विशेषित छ। यी विशेषताहरू DC लाई इलेक्ट्रोनिक्स, बैटरी-सञ्चालित उपकरणहरू, सौर प्रणालीहरू, HVDC प्रसारण, मोटर नियन्त्रण, र अन्य क्षेत्रहरूमा व्यापक रूपमा प्रयोग गर्ने गर्छन्। DC को विशेषताहरूको बुझ्न विद्युत प्रणालीहरूको बेहतर डिझाइन र अनुप्रयोगमा मद्दत गर्छ।