Юкта маҳдудиётли амперда (HVDC) сима-қутуқлар: Функционал, четалар ва ечимлар
Юкта маҳдудиётли амперда (HVDC) сима-қутуқ - бул электр тармаги ичинда нормадан келиб чиккан юкта акъмни бузуўтмоқ учун махсус такилган устрав. Тизимде хатолик пайда болганда, сима-қутуқнинг механикаси бирликлари ажыратила, шунда тармак ачылади. Лекин HVDC тизимидаги сима-қутуқни ачмоқ алма-акма альтернатив ток (AC) тизимидаги сима-қутуқга каршы муносалаб чыгарилган. Бул анча ки, HVDC тизимидаги ток бир йўнда ғамриши ва өзийндан акъм нолга келмаслиги сабаби, бу акъм ноли AC сима-қутуқларда дуганын эчирмоқ учун маҳдум.
HVDC сима-қутуқнинг асосий функцияси - энергия тармоги ичинда юкта маҳдудиётли амперда токларини бузуўтмоқ. Карамат, AC сима-қутуқлари ток AC формасида нолга келганда дуганы осон эчирисиз. Бу нол ток моментида бузуўтмоқ керак бўлган энергия ҳам нолга тен, бунда контакт аралаштиришининг диэлектрик кучини қайта ишга киритиш ва табиий транзиент кайта келиш вольтажини тасдиқлаш имконияти бор.
HVDC сима-қутуқларда ахвол кўпрак замонавийроқ. DC формасида табиий ток ноллари йўқ, шунинг учун дуганы бузуўтмоқда зор куйидаги транзиент кайта келиш вольтажлари пайдо бола олади. Так бузуўтмоқ йўқ бўлса, дуганын қайта яланганлиги риски бор, бу соңида сима-қутуқнинг контактлари бузилиши мумкин. HVDC сима-қутуқларни такилда инженерлар үчта асосий четага етисиши керак:
Тасвирий ток нолларини яратиш: Дуганын эчирмоқ учун DC формасида табиий ток ноллари йўқ бўлиши сабаби, дуганы бузуўтмоқ муносалаб чыгарилган.
Дуганын қайта яланганлигини тафсилош: Дуга бузуўтгандан сўнг, ал қайта яланганлигини тафсилош чара-чорлари қилинishi керак, бу сима-қутуқ ва тизимга зарар келтириши мумкин.
Сақланиш энергиясини жой бериш: Тизим компонентлари ичинда сақланиш энергиясини хавфсиз жой бериш керак, бу камидаги хавфларни тафсилош учун.
Табиий ток нолларини йўқлиги учун, HVDC сима-қутуқлар дуганын эчирмоқ учун тасвирий ток нолларини яратиш принципин ишлатади. Бир кенг коринувчалик ёндоши параллель L-C (индуктор-конденсатор) тармакини ишлатиш. Бу тармак ишга тушганда, дуга токи осилмояд. Бу осилмалар кучли ва бир неча тасвирий ток нолларини яратади. Сима-қутуқ дуганын бу тасвирий нол ток нуқталарининг бирида эчиради. Бу ёндошнинг эффектив бўлиши учун, осилманинг максимал кичик токи бузуўтмоқ керак бўлган юкта токдан юқори бўлиши керак.
Кўпроқ тафсилланган иштирокида, индуктор (L) ва конденсатор (C)дан иборат серия резонанс тармаки адатий DC сима-қутуқнинг асосий контакти (M)га ёрдамчи контакт (S1) орқали улгантирилади. Шундан тышкар, резистор (R) S2 контакти орқали улгантирилади. Нормал ишlash шартларинда, асосий контакт (M) ва зарядлаш контакт (S2) ёпиқ қолади. Конденсатор (C) ёқилиш орқали юкта резистор (R) арқали линия вольтажига зарядланади. Масхур, контакт (S1) очиқ қолади, линия вольтажи уничида. Бу иштирока, хатолик сценарийида DC токни бузуўтмоқ учун тасвирий ток нолларини яратиш ва боғлиқ электр процессларини башкарув учун фундамент ташаб беради.

Асосий тармак токи Id ни бузуўтмоқда, ишlash механизми амаллар низомини бошлайди. Аввал, S2 контактини очиб, S1 контактини ёпиш. Бу иштирока, конденсатор C нинг L индуктивности, M асосий контакт ва S1 ёрдамчи контакт арқали ташқари чикарилганосини активлаганди. Натижада, тасвирда кўринишидек, осилмаланган ток яратилади. Бу осилмаланган ток, сима-қутуқнинг туғри ишлаши учун маҳдум булган тасвирий ток нолларини яратади. Сима-қутуқнинг асосий M контакти, бу тасвирий ток нолларининг бирида так тарзда очилади. Асосий контакт M токни мувофакқиятли бузгандан сўнг, S1 контактини очиб, S2 контактини ёпиш, бу система келажак ишлар учун тайёрланади ва HVDC сима-қутуқ ишlash процесининг целостликсини таъминлайди.

Асосий юкта токни бузуўтмоқ учун алтернатив ёндош
Юкта маҳдудиётли амперда (HVDC) системада асосий юкта токни бузуўтмоқ учун алтернатив ёндош - бул токни конденсаторга ўтказиш, бу сима-қутуқларнинг бузуўтмоқ керак бўлган ток кичиклигини камайтириш. Бу ёндош тасвирда кўрсатилган ва, аввало, конденсатор C боз ҳолатда.
Сима-қутуқнинг асосий M контакти очилишга бошланишда, маҳдум оқиbol: асосий тармак токи, ал эва асосий контакт M арқали юбороювчи, конденсатор C га ўтказилиб берилади. Бу ўтказиш натижасида, асосий M контактларни бузуўтмоқ процессида бузуўтмоқ керак бўлган ток кичиклиги кўпрақ камайади. Бу ток кичиклигини камайтириш, сима-қутуқга бузуўтмоқ процессини юқори қилиб, зарар ёки рад этишибдан сақлайди.
Конденсаторнинг токни ўтказиш ролидан тышкар, нелиней резистор R да бул системада маҳдум булган компонент. Нелиней резистор R ток юбороши билан боғлиқ энергияни юритишда асосий контакт M арқали кўпрақ вольтаж ўссини тафсилошда маҳдум роль ойнайди. Энергияни самарали юритиш орқали, нелиней резистор сима-қутуқ ва жумла электр тизимининг целостликсини сақлайди, бу токни бузуўтмоқ процессида вольтаж деңгизларини муктажароб қолдиради. Конденсатор C ва нелиней резистор R нинг координатланган ишлаши, HVDC системада асосий юкта токни бузуўтмоқ учун самарали ва ишончли ёндош тақдим этади.

M нинг восита кайта келиш вольтажининг осмоши нисбати келайотган катарда экспресияланади

Осилмаланган токларга мустакил булган DC сима-қутуқларда, дуганын қайта яланганлигини тафсилош четаси ҳосил болади. Бул, токни бузуўтмоқ ёки "кириб тушириш" вақтини кўпрақ кичиклиги сабаби. Ток кичик вақтда тез бузуўтганда, сима-қутуқ терминаллари арасида кўпрақ кичик ва тез кўтарилган кайта яланган вольтаж пайдо болади. Бу кичик ва тез кўтарилган вольтаж, сима-қутуқнинг целостликсини хавфга солади. Ишончли ишлаш учун, сима-қутуқ бул кичик ва тез кўтарилган вольтажга тасдиқлаш ва дуганын қайта яланганлигини тафсилош учун кўпрақ кичик диэлектрик куч ва вольтажга тасдиқлаш имконияти бор булиши керак, бу зарар, электр дуга ва тизим рад этишибдан сақлайди.