چیه پێکەوانەی ڕووناوزەری نوری؟
چییە پێکهاتووی نووری
پێکهاتووی نووری دەگمیانێت بە بەکاردانی واکنشە نوورییەکان، ئامادە بە شێوازی فیشیۆنی نووری.
فیشیۆنی نووری
فیشیۆنی نووری هەڵەبەرەکانی باریکەکان وەک یورانیوم دەڕاوبێتە کەمترین بەشەکان و زۆر لە ئەنگیجی دەرهێنێت.
پێکهاتە سەرەکیەکان
لە فرایەڤی فیشیۆندا، هەڵەبەرەکانی هەڵەبەرە نوورییەکانی باریکەکان دەڕاوبێتە دوو بەشی تەقریبا یەکسان. لەوانەمەندی کە هەڵەبەرەکان دەڕاوبن، زۆر لە ئەنگیجی دەرهێنێت. ئەم دەرهێنانەی ئەنگیجیە لە جۆرێکی خواردنی ماسەوە. ئەمە یەنجێیە کە ماسەیەکەی ئەنجامەوەی سەرەتایی لە فیشیۆندا کەم دەبێت. ئەم خستنەی ماسە لە فیشیۆندا بە ئەنگیجی گرمەوە دەگۆڕێت بەپێی هەڵەکەیەکی بەناوبانی کە لەلایەن ئەلبرت ئەینشتاین دروست کراوە.
پێکهاتووی سەرەکی پێکهاتووی نووری هەمانەیە بە پێکهاتووی ئاماژەیی گرمەیی. گەڕەکەی یەکەمەکەیە کە ئەوەی لە جێگەی بەکاردانی ئەنگیجی گرمەوە کە لەسەر پێکهاتووی ئاماژەیی گرمەیی گەڕێتەوە، لە پێکهاتووی نووریدا ئەنگیجی گرمەوە کە لەسەر فیشیۆنی نووری دەگمیانێت بەکاردێت بۆ دروستکردنی گازی لەسەر ئاوی لەسەر ئامادەی گازی. ئەم گازە بەکاردێت بۆ دەروونی توربینی گازی.
ئەم توربینە پێکهاتەی سەرەکی ئەلگەنەرە. ئەم ئەلگەنەرە ئەنگیجی ئەلکتریکی دەگمیانێت. باشە، ئەگەرچە بەکاردانی پەیوەندی نووری زۆر نییە بەڵام کەم لە بەکاردانی پەیوەندی نووری زۆر لە ئەنگیجی ئەلکتریکی دەگمیانێت.
ئەمەوە چەمکی تایبەتە پێکهاتووی نووری. یەک کیلوگرام یورانیوم یەکسانە بە ٤٥٠٠ مەترونی گرمەیی یەکەم. ئەمە یەنجێیە کە فیشیۆنی تەواوی یەک کیلوگرام یورانیوم ئەنگیجی گرمەوەیەکی هەمانەیە بە فیشیۆنی تەواوی ٤٥٠٠ مەترونی گرمەیی یەکەم دەگمیانێت.
باشە، ئەگەرچە بەکاردانی پەیوەندی نووری گرانترە، بەڵام قیمتی هەر یەکەی ئەنگیجی ئەلکتریکی کە دەگمیانێت کەمترە لە گرمەیی یان دیزل. پێکهاتووە نووریەکان یەک گۆڕەری گرنگە بۆ پاسەکردن لە سەرکەوتنی ئەنجامەوەی گرمەیی سەرەکی.
پێشبەخەرەکان
بەکاردانی پەیوەندی لە پێکهاتووی نووریدا کەمە، کە ئەوەی ئەنگیجی ئەلکتریکی دەگمیانێت کەمتر بێت لە ڕێگەیەکەکانی تر. پێکهاتووی نووری پەیوەندی کەمترێک دەبێت.
پێکهاتووی نووری هەمانەیە بە پێکهاتووی ئاماژەیی گرمەیییەکەی هەمان ئەنجامەوەدا، بەڵام ئەوەی خزمەتی کەمترێکی چووەڕێک بەکاردێت.
ئەم ستانە نەک پێویستە بە زۆر چەمکی ئاو، بۆیە نەک پێویستە بەکاردێت لەجیاتی سەرچاوەی ئاوی چەمک. ئەمە هەروەها نەک پێویستە بە زۆر بەکاردانی گرمەیی؛ بۆیە نەک پێویستە بەکاردێت لەجیاتی مەودای گرمەیی یان جێگەیەکدا کە شێوازی گشتی گوندەرێکی باش هەیە. بەهۆی ئەمە، پێکهاتووی نووری دەتوانێت بەکاردێت زۆر نزیک بە سەرچاوەی بارەکە.
هەیە زۆر لە پەیوەندی نووری لە سەر ئەم گەڕێکەوە، بۆیە ئەم ستانە دەتوانێت بەخێربێیەوە بەردەمەکانی ئەنگیجی ئەلکتریکی بەردەمەکانی هەزارەکە.
ناپێشبەخەرەکان
پەیوەندی زۆر گرانە و زۆر نەک بەکاردێت.
قیمتی سەرەتایی بەکاردانی پێکهاتووی نووری زۆر گرانە.
بەکاردان و بەکارهێنانی ئەم ستانە زۆر بەرزە و گەڕاوەترە لە پێکهاتووی ئاماژەیی گرمەیی.
پاشەکەوتەکانی فیشیۆنی نووری ڕادیۆەکتیڤن و دەتوانێت بەردەمەکانی ڕادیۆەکتیڤی زۆر بکات.
قیمتی پارێزراوەکە زۆرە و زۆر لە کەسەکان پێویستە بۆ بەکاردانی پێکهاتووی نووری، لەبەر ئەوەی کەسەکانی تەکنیکی تاقیکەرەوە پێویستە.
فەرەکەی بارەکە نەک دەتوانێت بە ڕێگەیەکی باش بەرەو پێکهاتووی نووری بکرێت.
بەهۆی پاشەکەوتەکانی واکنشە نوورییەکان ڕادیۆەکتیڤن، ئەمەوە یەک سەرچاوەی گەورەیە بۆ پاشەکەوتکردنیان. دەتوانێت تەنها بەکاردێت لەناو زەمەندا یان لەناو دەریا لەناوەی چواردەرەکە.
