
Біз қуатты фактор счётшыларының артқы түрлерін енгізу алдында, бұл счётшыларға қандай маңыздылықтар болады және неліктен AC цепте қуатты факторды тікелей табу үшін көбейтіндіге бөлу арқылы есептеуге болмайды, себебі бұл деректер ваттметрден, амперметртен және вольтметрден оңай табылады. Бұл әдісті қолдану мүмкіндіктері шектеулі, ол жоғары дәлдік бермейді, дауыстың өсуі де мүмкін. Сондықтан бұл әдіс индустриялық өнеркәсіптерде қолданылмайды. Қуатты факторды дәл өлшеу барлық жерде маңызды. Электр энергиясын өту және тарату системасында біз әр стансада және электр станциясында қуатты факторды өлшейміз. Қуатты факторды өлшеу бізге қолданылатын жүк түрлерін түсіну және қуатты факторды өту және тарату уақытында пайда болатын жоюларды есептеуде көмек етеді.
Сондықтан біз қуатты факторды дәл және так өлшеу үшін әрекетті жабдық қажет.
Қуатты фактор счётшысының жалпы құрылымы екі спиральден тұрады - басын спирали және ақысы спирали. Басын спирали цепке қосылады, ал ақысы спирали цеп ақысын же аның белгілі бөлігін өткізеді. Вольт пен ампер арасындағы фазаның айырмашылығын өлшеу арқылы электр қуатты факторы үзіліссіз калибровкаланған шкала арқылы есептеледі. Адатта басын спирали индуктив және индуктив емес (таза сопротивление) екі бөлікке бөлінеді. Контроль жүйесі қажет емес, себебі теңсіздікте екі карама-каршы күш болады, олар көрсеткіштің қозғалысын қолданыс күшінің қажеттілігінен өтінеміз.
Енді қуатты фактор счётшыларының екі түрі бар-
Электродинамометрлік түр
Күйірмен түр..
Алдымен электродинамометрлік түрді қарастырайық.
Электродинамометрлік түрдегі қуатты фактор счётшысында қосымша екі түр бар - жарық фазалы және үш фазалы.
Жарық фазалы
Үш фазалы.
Жарық фазалы электродинамометрлік қуатты фактор счётшысының жалпы схемасы төмендегідей берілген.
Басын спирали екі бөлікке бөлінеді, біреуі таза индуктив, екіншісі таза сопротивление, схемада сопротивление және индуктор арқылы көрсетілген. Азықтыру плосыты қазір спираль 1-ге А бұрышын қабылдайтын. Екі спираль 1 және 2 арасындағы бұрыш 90o. Сондықтан спираль 2 азықтыру плосытына (90o + A) бұрышын қабылдайды. Счётшының шкаласы дұрыс калибровкаланған, ол А бұрышының косинусын көрсетеді. Спираль 1-ге қосылған сопротивление R деп, спираль 2-ге қосылған индуктор L деп белгілейік. Қуатты факторды өлшеу кезінде R және L мәндері R = wL болатындай етіп айналдырылады, сондықтан екі спиральде де тең ақыс өтеді. Сондықтан спираль 2-дегі ақыс спираль 1-дегі ақыстан 90o бұрышын қалдыратын, себебі спираль 2 жолы индуктив түрде жоғары.
Алдымен бұл қуатты фактор счётшысы үшін көтеру моментінің формуласын анықтайық. Енді екі көтеру момента бар, біреуі спираль 1-де, екіншісі спираль 2-де. Спираль жылжытулары ұйымдасқан, олар үшін қолданылатын екі момент карама-каршы болады, сондықтан көрсеткіш екі момент тең болатын орнын алады. Спираль 1 үшін көтеру момента математикалық формуласын жазайық-
Мұнда M - екі спираль арасындағы максималды мутиналдық индукция мәні,
B - азықтыру плосытының бұрышы.
Енді спираль 2 үшін көтеру момента математикалық формуласы-
Теңсіздікте екі момент тең болады, T1=T2 теңсіздігінің нәтижесінде A = B. Бұл арқылы біз көрсеткіштің бұрышының фаза бұрышына тең екендігін көреміз. Схеманың векторлық диаграммасы да көрсетілген, ол спираль 1-дегі ақыс спираль 2-дегі ақыстан 90o бұрышын қалдыратын.
Төмендегілер электродинамометрлік түрдегі қуатты фактор счётшыларының бірнеше артықшылықтары және жетістіктері.
Демалыс аз, себебі демалыс аз желі компоненттері қолданылады және күйірмен түрдегі приборларға салыстырмалы үзіліс дестігінің аз диапазонында қателіктер аз болады.
Олар жоғары момент-салмақ салыстырмасын ұсынады.
Жұмыс күштері күйірмен түрдегі приборларға салыстырмалы аз болады.
Шкала 360o дейін жетпейді.
Электродинамометрлік түрдегі приборлардың калибровкасы үзіліс дестігінің өзгеруіне байланысты терең әсерленеді.
Олар басқа приборларға салыстырмалы жогары бағада болады.
Пікір: Оригиналды сыйлаңыз, жақсы мақалаларды бөлісу артықшылығында, егер автордық құқықтардың ұсынылғанында өшірілетінін хабарласыңыз.