Trafoların Voltaj Çoxaltıcı Devrelerdəki Rolu
Trafolar voltaj çoxaltıcı devrelerdə kritik rol oynayır, amma yalnız tək özünələr voltaj çoxaltdıra bilmirlər. Voltaj çoxaltıcı devrələr adətən trafoları diodlar və kondensatorlar kimi rektifikasiya elementləri ilə birləşdirərək voltajın ikiqat və ya üçqat olmasına nail olurlar. Burada, trafoların voltaj çoxaltıcı devrələrdəki rolu və iki trafonun istifadəsi ilə çıxış voltajının artırılması haqqında izah edilir.
1. Trafoların Temel Rolu
Voltaj Artırma/Azaltma: Trafolar girdi voltajını artırabilir və ya azalda bilər. Uyğun dövr nisbətinin (birincil və ikincil bobin dövrlərinin nisbəti) seçimi ilə istənilən voltaj çevrilməsi elde edilə bilər.
İzlələmə: Trafolar həmçinin elektrik ilə izlələməni təmin edir, girdi və çıxış devrələri arasında doğrudan elektrik cəhddinə qoşulmasını önələr, bu da təhlükəsizliyi və inkişafını artırır.
2. Voltaj Çoxaltıcı Devrələrinin Temel Prinsipi
Voltaj çoxaltıcı devrələr voltaj çoxaltması üçün bir neçə rektifikasiya və filtrləmə evresini istifadə edirlər. Müxtəlif növləri olan voltaj çoxaltıcı devrələr arasında:
Yarım Dalga Voltaj İkiləyici:
Bir diod və bir kondensator istifadə edərək hər yarım dalga zamanı voltajı ikiqat edir.
Çıxış voltajı təxminən girdi voltajının zirvə deyerinin iki mislidir.
Tam Dalga Voltaj İkiləyici:
Bir neçə diod və kondensator istifadə edərək hər tam dalga zamanı voltajı ikiqat edir.
Çıxış voltajı təxminən girdi voltajının zirvə deyerinin iki mislidir.
3. Çıxış Voltajını Artırmak Üçün İki Trafonun İstifadəsi
Bir tək trafa voltajı artırabilər, amma daha yüksək çıxış voltajı almak üçün aşağıdakı üsullar nəzərə alınmalıdır:
Üsul Bir: Trafoların Seriya Qoşulması
Prinsip: İki trafonun ikincil bobinlərinin seriya qoşulması çıxış voltajını ikiqat edə bilər.
Qoşulma Üsulu:
Birinci trafonun ikincil bobinindən müsbət terminali ikinci trafonun ikincil bobinindən mənfi terminalinə qoşulur.
Çıxış voltajı iki trafonun ikincil bobinlərindən gələn voltajların cəmidir.
Üsul İki: Kaskadlı Voltaj Çoxaltıcı Devrələr
Prinsip: Trafonun çıxışına bir neçə voltaj çoxaltıcı devrə evresi əlavə etməklə çıxış voltajını daha da artırmaq mümkündür.
Qoşulma Üsulu:
Birinci evrede bir trafa və voltaj çoxaltıcı devrə istifadə edərək voltajı ikiqat edin.
İkinci evrede başqa bir trafa və voltaj çoxaltıcı devrə istifadə edərək voltajı yenidən ikiqat edin.
Nümunə
Girdi AC voltajı 120V RMS olduğu və iki trafadan və voltaj çoxaltıcı devrələrindən istifadə edərək çıxış voltajını artırmaq istədiyimizi fərz edək:
Birinci Evre:
Bir trafa istifadə edərək girdi voltajını 120V-dən 240V-a artırın.
Tam dalga voltaj ikiləyicisini istifadə edərək 240V zirvə voltajını (təxminən 339V) 678V-ə ikiqat edin.
İkinci Evre:
Başqa bir trafa istifadə edərək 678V-dən 1356V-a voltajı artırın.
Başqa bir tam dalga voltaj ikiləyicisini istifadə edərək 1356V zirvə voltajını (təxminən 1916V) 3832V-ə ikiqat edin.
Xülasə
Trafoların Rolu: Voltaj çoxaltıcı devrələrdə trafolar əsasən voltaj artırma və ya azalma və elektrik ilə izlələməni təmin etmək üçün istifadə olunur.
Çıxış Voltajını Artırma: Daha yüksək çıxış voltajları trafoların seriya qoşulması və ya kaskadlı voltaj çoxaltıcı devrələrinin istifadəsi ilə əldə edilə bilər.
İki trafadan və voltaj çoxaltıcı devrələrindən istifadə edərək çıxış voltajını əhəmiyyətlə artırmaq mümkündür, amma bu da devrenin mürəkkəbliyini və maliyyə sərhədini artırır. Buna əlavə, bütün komponentlərin yüksək voltajlara dayanmaq bacarıyına malik olması təhlükəsizlik və inkişaf üçün vacibdir.