Lava Meşale: Yene ne e?

چی دەبێت بابەتی گەڕانی ئارک؟

ئارک لەمپ یەکێکە لە لەمپەکانی برق کە پێشەوی لە درێژبوونی ئارکێک لە نێوان دوو ئېلێکترۆددا هاتووە کاتێک توان برقی هاتووە. لە سەرەتایی ١٨٠٠، سیر هامفری دەڤیی یەکەم ئارک لەمپ بکردووە. لەو لەمپە یەکەمدا، دوو ئېلێکترۆد لە کاربۆن بەکاردێت. ئارک لە نێوان ئېلێکترۆدان لە هەواڵدا درێژ بوو. بەکاردێت لە گەڕانەکان، پیکیسەکانی فیلم (پێشەوی زۆر قوڵ).

ئێستا، لەمپەکانی خواردنی گاز زۆر بەکاردێت. بەهێزترە لە ئارک لەمپەکانی کاربۆن بەخێربێی. لێرە، پێشەوی لە ئارک درێژ دەبێت وەک لە کاربۆن ئارک لەمپ بەڵام گازێکی تەندروو لە نێوان ئېلێکترۆدان پڕکراوە.

ئەمانە لە ناو یەکێک لە توبەی شیشه لە زۆرەیەی کەمدا دەبەستین. ئیونیزاسیۆنی ئەم گازە تەندرووە هەڵبژێردراوە بۆ درێژ بوونی ئارک لێرە. ئارک لەمپی زینۆن، ئارک لەمپی مەرکوری، ئارک لەمپی نیۆن، ئارک لەمپی کریپتۆنی درێژ، ئارک لەمپی مەرکوری-زینۆن چەندین نموونەن. ئارک لەمپەکانی زینۆن زۆر بەکاردێت.

بەرهەمی کاری ئارک لەمپ

لە ئارک لەمپی کاربۆندا، ئېلێکترۆدان لە سەرەتا یەکەکەیە کە لە هەواڵدا نیشتمە. ئەمە باعیدەکەی کەم بۆ درێژ بوونی ئارک دەدات. پاشان ئېلێکترۆدان بەهێز دەکرێت. بە نەتیجەیەکەوە، ئەرێژەیەک بەرز دەبێتەوە و ئارک لە نێوان ئېلێکترۆدان درێژ دەبێت. بە ڕێگەی گرم کردن، ئەوەیەکی کاربۆن لە ئەنجامەکەی کەم دەبێت.

پێشەوی زۆر قوڵ لە ئەم کاربۆنەوە هاتووە کە زۆر نیشتمە لە ئارکدا. رەنگی پێشەوی هاتووە بەستراوە بە دەرەدا، کات و خواصی برقی.

لە لەمپەکانی خواردنی گازدا، ئارک لە نێوان ئېلێکترۆدان درێژ دەبێت. لێرە، جیاوازە لە ئارک لەمپی کاربۆندا، ئەو جیاوازە پڕکراوە بە گازێکی تەندروو. ئارک لە نێوان ئېلێکترۆدان درێژ دەبێت بە ڕێگەی ئیونیزاسیۆنی ئەم گازە. ئېلێکترۆدان و گاز یەکەکە پێشتر لە ناو یەکێک لە توبەی شیشه دەبەستین. کاتێک ئېلێکترۆدان توانی زۆر بەرز بدەن، ئاتۆمەکانی گاز دەکەوتن بە ڕێگەی گەڕانی برقی و ئەمە باعیدەکەی ئاتۆمەکان بە دوو گۆڕاوەکە دەدات (ئەلێکترۆنەکان و ئایۆنەکان). وەک ئەمەش ئیونیزاسیۆنی گاز دەبێت (پڕۆسەی ئیونیزاسیۆن).

ئاتۆمەکانی بەرزکراو (ئەلێکترۆنەکان و ئایۆنەکان) دەڕۆن بە ڕێگەی جیاواز. دوو بارەکە (ئەلێکترۆنەکان و ئایۆنەکان) دەگەڕێن بە یەکەوە و هەروەها لەگەڵ ئېلێکترۆدان. بە نەتیجەیەکەوە، توانێک دەر دەکەوێت بە شێوەی لەناوی پێشەو. ئەم لەناوی پێشەوە پێی دەوترێت ئارک.

ئەمە پێی دەوترێت درێژ بوونی ئارک و ئەمە کرابێت بە پڕۆسەی خواردن. بەپێی ئەوە، دەتوانرێت پێی بنێرێت لەمپەکانی خواردن. ناوی ئارک لەمپ و رەنگی پێشەوی هاتووە بەستراوە بە ساختەی ئاتۆمی گازی تەندرووە کە لە ناو توبەی شیشه دەبەستین.

درێژی ئارک زۆرەکە ٣٠٠٠°C یان ٥٤٠٠°C. رەنگی پێشەوی هاتووە لە ئارک لەمپی زینۆن بەردەوامە (وەک پێشەوی ڕۆژی) کە زۆر بەکاردێت. لە ئارک لەمپی نیۆندا، پێشەوی سەرخ هاتووە و لە ئارک لەمپی مەرکوریدا، پێشەوی شەپۆلی هاتووە. هەروەها گازەکانی تەندروو بە یەکەوە هەیە. ئەمە پێشەوی یەکسانتر دەدات لە ڕێگەی گەڕەکانی زۆر.

بەکارهێنانی ئارک لەمپەکان

ئارک لەمپەکان زۆر بەکاردێت لە:

• ڕوونکردنی ڕوان

• فلاشەکان لە کامێرەکان

• ڕوونکردنی دەرەوە

• گەڕانەکان

• ڕوونکردنی میکروسکۆپ (و سەرەتاکانی تایبەتمەند)

• تەرەپیەکان

• بلوپرینت

• پیکیسەکان (بەکاردێتەوە بۆ سینێما)

• ئەندۆسکۆپ

بەخێربێی: ڕەспект بکە بە ڕەنگەکەیەکە، ڕوونکردنەکانی باش دەبێت بەخێربێی، ئەگەر هەبێت ڕەنگەکەیەکە بەڕێوەبرێت بە دەستەوەری بکە.