Zer da Lampe bat?
Lampe bat argi artifizial bat da, iluminatzeko, dekoratzeko edo senaletzeko erabil daitekeena. Lampak milaka urte dituzte, animalien adierazko zati beteak eta wicks arruntetatik hasita elektrizitatea, gasa edo energia eguzkiaren erabiltzen duten gailu sofistikatuagoetara heldu dira. Lampak tamainu, forma, diseinu, kolore, argitasuna eta energia efizientzia desberdinetan aldatzen dira.
Zergatik dira Lampak Garrantzitsuak?
Lampak hainbat arrazoietengatik garrantzitsuak dira. Honek eman ditzake:
Ikusgarritasuna: Lampak lagundu dezakete ikusi hobeto oskuritatean edo ilunetan, gauetan, barruan edo tuneluetan. Kolore, forma eta xehetasunen ikuskapena hobetu dezakete ere.
Segurtasuna: Lampak akidentuak eta kontuzioak saihestu dezakete arazorik diren elementuak ikusgarriago eta abertzaleen konpromisoa sortuz. Delinkuentziak eta vandalismoa kendu dezakete segurtasun-sentimendua eta sorbalda-egiten duen egoera sortuz.
Komfortua: Lampak ingurumen trankilu eta oso ondo pasatzeko aukera ematen du luzaren tenperatura, intentsitatea eta kolorea doitzeko. Egoera anitzeko koloreen eta intensitateen arabera, ezagutzen ditugu nire mood eta emozioak modu zorrotzan.
Ederra: Lampak balio estetiko eta estilo gehigarria eman dezakete espazio guztietan puntu nagusiak sortuz, ezaugarriak nabarmenduz eta gaia osoari konponduz. Horrez gain, pertsonalitatea eta hautapenak adieraz dezakete lampe mota desberdinetan aukeratuz eta aplikatuz.
Nola Duten Lampak?
Lampak energia mota desberdinetatik argi ikusgarrira bihurtzen dute. Energia mota arrunta hauek dira:
Elektrizitatea: Elektrizitatea elektronen fluxua da konduktore batean. Elektrizitatea pasatzen denean lamparen filamentoan, gasan edo semikonduktorren, photonak (argi partikula) emititzen ditu.
Gas: Gas egoera bat da molekulak aske mugitzeko. Gas kaltean edo korronte elektriko baten aurrera, ionizatzea (electronen galera edo hartzea) edo aktibatzea (energiaren maila handitzea) egiten du bere atomoi.
Energia Eguzkiarena: Energia eguzkiarena eguzkitik datorren energia erdietsia da. Energia eguzkiarena lamparen zelula fotovoltaika (argia elektrizitate bihurtzen duen gailu bat) jartzen denean, elektrizitate-korronte bat sortzen du lampa kargatzeko.
Zein dira Lampen Mota Desberdinak?
Gaur egun merkatuan asko daude lampe desberdinak. Lampek operazioaren printzipioaren, erabilitako materialen eta, garrantzitsuen, energia efizientziaren arabera aldatzen dira. Lampek mota nagusiak hauek dira:
Incandeszent Lampak: Incandeszent lampak zaharrenak eta errazenetako lampeak dira. Elektrizitate-korronte bat pasatzen denean metalen filamento fina baten (tungstenoa erabili ohi da) iturri hotz bat igaro eta argitu egiten du. Incandeszent lampak argi oso ilar eta horixe naturala bezala dute. Baina, beraien efizientzia oso txikia eta gastagarria da, elektrizitatearen 10% bakarrik argi bihurtzen duela eta gerokoa hotzra. Incandeszent lampak bizitza laburrak (1,000 ordu inguru) dituzte eta energia efizienteagoen alternatiboek ordezten dute zaharrean.
Tungsten Halogen Lampak: Tungsten halogen lampak incandeszent lampeen mota dira, eta halogen gas gutxi bat (iodo edo bromo bezala) dute bolan barruan. Halogen gasak tungsteno filamentua eskuhartzen eta kristaloen borobila gordeko du, horrela bizitza luzeagoa (2,000 edo 4,000 ordu inguru) eta argitasuna mantentzen du. Tungsten halogen lampak argi oso zer eta zuria ematen dute, eta oso baliozkoak dira argiak eta lanak. Baina, oso hotzak dira eta fitxa eta kudeaketza bereiztu behar dituzte.
Fluoreszent Lampak: Fluoreszent lampak gas-discharge lampeen mota dira, eta elektrokorronte bat pasatzen dute tubu batetan, merkurio nebulotan eta inert gas (argon edo neon) dagoen lehendik. Elektrokorrontea merkurio atomoen aktibatzen ditu, eta ultraviolet (UV) iradi bat ematen du. UV iradiak tubuaren barruko fosforo gaineko gaineko kapaza bat joaten du, eta horrek argi ikusgarrira bihurtzen du. Fluoreszent lampak argi oso freska eta zuri eman dute, eta oso baliozkoak dira argi orokorrak eta komertzialak. Bereizketaz, incandeszent lampeen artean, oso energia efizienteagoak eta bizitza luzeagoa (10,000 edo 20,000 ordu inguru) dituzte. Baina, merkurio (toxikoa den sustantzia) dituzte eta ballast bat (elektrokorrontearen reguladorea) behar dute lampea hasteko. Fluoreszent lampak desabantailu batzuk dituzte, hala nola:
Merkurio edukiak: Fluoreszent lampak merkurio gutxi bat dituzte, toxikoa den sustantzia, eta lampeak okerrak edo ordaintzeko baliogabetasuna izan daitezke. Merkurio neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri neurri......